Hơn 200 bức ảnh chọn lọc, đẹp và sâu sắc nhất của cuộc nội chiến ở Mỹ được tập hợp trưng bày tại cuộc triển lãm mang tên “Nhiếp ảnh và nội chiến Mỹ” mở cửa từ ngày 2-4 đến giữa tháng 9-2013 tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, New York.
 |
| Tổng thống Abraham Lincoln (ở giữa) đến thăm một trại lính. Ảnh: Alexander Gardner |
Vào mùa xuân năm 1861, sau nhiều thập kỷ căng thẳng giữa miền Bắc và miền Nam Hoa Kỳ về nhiều vấn đề, quyền hành của các bang đối lập với chính quyền liên bang, về việc mở rộng đất phía Tây và chế độ nô lệ bùng nổ thành cuộc nội chiến Mỹ (1861-1865). Bốn năm nội chiến, cuộc xung đột tàn bạo đã được đánh dấu bởi các trận chiến lịch sử. Chiến tranh giữa các bang được ví như hàng xóm tấn công hàng xóm và trong một số trường hợp, anh em ruột thịt xung đột lẫn nhau. Chiếc máy ảnh ghi lại từ đầu đến cuối câu chuyện đau lòng của những cuộc chiến tranh sử thi. Một cuộc chiến được đánh giá là đắt đỏ nhất trên đất Mỹ, với con số 620.000 binh sĩ thiệt mạng, hàng triệu người lính khác bị thương và nhiều người dân lành thương vong, nhiều vùng thuộc lãnh thổ miền Nam bị tàn phá.
Thomas Campbell, Giám đốc điều hành của Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, nhận xét nhiều bức ảnh đã đạt đến vẻ đẹp chuẩn mực, phản ánh sâu sắc nhiều mặt của cuộc nội chiến.
Tác phẩm của Brady, có lẽ là nổi tiếng nhất trong số tác phẩm ảnh của các nhiếp ảnh gia thời chiến. Về bộ sưu tập của Brady, một phóng viên của tờ New York Times đã viết trên số báo ngày 20-10- 1862: “Ông Brady đã làm điều gì đó để mang về nhà cho chúng ta một thực tế khủng khiếp và nghiêm túc của cuộc chiến tranh”. Người ta nhớ lại lời của Walt Whitman, thi sĩ nổi tiếng của Mỹ, từ năm 1865, rằng chiến tranh “Không phải là một điệu khiêu vũ tứ đôi trong một căn phòng hộp”. Có thể nhà nhiếp ảnh Brady đã tạo nên tên tuổi của mình trong nhóm nhiếp ảnh gia có mặt trong thời kỳ nội chiến. Brady đã có mặt ngay trận đánh đầu tiên ở Bull Run. Trận chiến này còn được gọi là First Manassas xảy ra vào ngày 21-7-1861, tại Prince William County, Virginia, gần thành phố Manassas. Đó là trận chiến lớn đầu tiên của cuộc nội chiến Mỹ.
 |
| Binh lính trong cuộc nội chiến. Ảnh: Mathew Brady |
Mathew B. Brady, là con trai của người Ireland nhập cư, sinh năm 1823 ở Warren County, New York. Brady có thể được xem như là cha đẻ của nhiếp ảnh báo chí, là nhiếp ảnh gia nổi bật nhất của cuộc nội chiến vì sự tự tin, quả cảm. Ông làm chủ được nghệ thuật khi vào tuổi 20. Về sau, Brady dùng thu nhập của mình tích lũy để thực hiện thêm nhiều hình ảnh về chiến tranh. Đa số các bức ảnh của ông đều mang hình ảnh người lính Mỹ trên chiến trường. Sau chiến tranh, chính phủ đã mua bộ sưu tập của Mathew B. Brady gồm 5.712 tấm ảnh với giá 25.000 USD. Mathew B. Brady đã từng nói rằng ông hết sức mong mỏi, sau khi ông chết, tác phẩm của ông sẽ được đánh giá cao. Ông qua đời vào năm 1896, trong nghèo đói và cô độc.
Phòng triển lãm còn đem lại cho người xem nhiều tấm ảnh của Alexander Gardner về chân dung của Tổng thống Lincoln và tướng lĩnh của ông, kể cả ảnh ghi lại cảnh bắt giữ John Wilkes Booth sau khi vụ ám sát Tổng thống Lincoln trong tháng 4 năm 1865. Alexander Gardner (1821 - 1882), nhiếp ảnh gia người Scotland đã di cư đến Hoa Kỳ vào năm 1856, nơi ông bắt đầu làm việc với nghề nhiếp ảnh. Gardner được nhiều người biết đến qua các bức ảnh của ông về cuộc nội chiến Mỹ, Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln và ảnh về thủ phạm đã ám sát Lincoln. Gardner sinh ra ở Paisley, Scotland, vào ngày 17-10-1821. Gia đình ông di cư sang Hoa Kỳ vào năm 1856. Ông bắt đầu tiếp xúc với Brady và đến làm việc cho anh ta năm đó, tiếp tục cho đến 1862.
HOÀNG ĐẶNG
