Sau khi có Bộ Nội vụ và Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư liên tịch số 11/2015 về phân cấp quản lý đối với lĩnh vực giáo dục, việc phân cấp tại địa phương trong công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhà giáo có nhiều bất cập vì cơ quan chuyên môn là Sở, Phòng GD&ĐT không phải là đơn vị chủ trì, đầu mối về tuyển dụng giáo viên nên không chủ động được trong việc điều tiết số lượng, cơ cấu đội ngũ theo môn học, cấp học và không chủ động điều tiết được giáo viên thừa – thiếu.
 |
| Giáo viên bậc THPT Đà Nẵng trúng tuyển trong kỳ thi tuyển dụng viên chức năm 2018 được chọn nơi công tác dựa trên kết quả thi. Ảnh: H.T |
Vấn đề này đã trở nên “báo động” ở nhiều địa phương, nên ngày 24-9 vừa qua, tại Hà Nội đã diễn ra phiên giải trình giữa Bộ Nội vụ và Bộ GD&ĐT dưới sự chủ trì của Ủy ban Văn hóa- Thanh thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội. Tuy nhiên, vẫn chưa có giải pháp thống nhất để giải quyết bất cập trong tuyển dụng giáo viên.
Ngành GD&ĐT chỉ quản lý về chuyên môn
Bà Trần Thị Thúy Hà, Trưởng phòng GD&ĐT quận Hải Châu cho biết, trước đây, Phòng Nội vụ quận chỉ làm về con số, thống nhất có bao nhiêu chỉ tiêu tuyển dụng với ngành GD&ĐT.
“Ngành GD&ĐT nắm rõ trường này thiếu bao nhiêu chỉ tiêu, ở môn học nào, trường nào thừa giáo viên để điều tiết. Có khi Phòng GD&ĐT còn phải cùng với Ban giám hiệu nhà trường xây dựng lại thời khóa biểu cho phù hợp, như tránh trường hợp làm công tác chuyên môn quá ít do kiêm nhiệm nhiều, nếu giáo viên đã làm tổ trưởng thì không làm công tác chủ nhiệm do số tiết miễn sẽ lên đến 7 tiết thì số tiết thực dạy quá ít.
Rồi có trường sẽ chỉ thiếu giáo viên dạy 8 tiết thể dục nhưng có trường khác thiếu 12 tiết thì không thể mỗi trường tuyển thêm một giáo viên, cũng không thể để giáo viên dạy tăng thay vì số tiền thanh toán dạy vượt giờ sẽ đội hơn rất nhiều so với tuyển một người mới. Trong trường hợp này, tuyển một giáo viên thể dục đảm nhận dạy cả 2 trường thì sẽ hợp lý”, bà Hà đưa ví dụ.
Thế nhưng, sau khi có sự thay đổi trong phân cấp quản lý thì ngành GD&ĐT không còn nắm thông tin tuyển dụng, có những nơi ngành GD còn không được tham mưu, không có sự phối hợp giữa ngành Nội vụ và GD&ĐT. Đây là một trong những lý do của tình trạng việc tuyển dụng không sát với thực tế, tạo ra nghịch lý thừa-thiếu cục bộ như vừa qua tại một số địa phương.
Theo phân cấp quản lý, Sở GD&ĐT chỉ tuyển giáo viên bậc THPT, còn từ cấp THCS trở xuống sẽ do chủ tịch UBND cấp quận, huyện quyết định. Có nơi, chủ tịch UBND quận, huyện giao Phòng GD&ĐT chủ trì, phối hợp với Phòng Nội vụ và Tài chính, nhưng có nơi làm ngược lại.
Ở Đà Nẵng, dù không còn đóng vai trò chủ công nữa, nhưng ngành GD&ĐT vẫn có vai trò tham mưu trong quy hoạch, điều động, bổ nhiệm cán bộ quản lý (CBQL), giáo viên; thế nhưng, cũng có một số địa phương, lãnh đạo Phòng GD&ĐT thậm chí không biết sự biến động trong đội ngũ vì “ai nghỉ hưu hay nhận quyết định phân công công tác cũng đều qua Phòng Nội vụ, Phòng GD&ĐT không còn là nơi quản lý nhân sự của ngành mình mà chỉ đơn thuần là nơi phụ trách về công tác chuyên môn”, một trưởng phòng GD&ĐT cho biết. Trường nào thiếu giáo viên cũng báo cáo qua Phòng Nội vụ chứ Phòng GD&ĐT không nắm cụ thể, chi tiết về vấn đề nhân sự.
Cho dù vẫn có sự phối hợp khá nhịp nhàng giữa Phòng Nội vụ và Phòng GD&ĐT, nhưng ông Nguyễn Lâm, Trưởng phòng GD&ĐT quận Ngũ Hành Sơn nhận xét rằng mức độ tác động giữa Phòng GD&ĐT với Phòng Nội vụ trong công tác nhân sự là không nhiều như trước đây mà chỉ là cơ quan tham mưu.
Và thực ra, có sự phối hợp là do Phòng Nội vụ thấy là cần thiết chứ không hề có một văn bản nào thể hiện yêu cầu phải có sự phối hợp giữa hai ngành trong tuyển dụng.
“Trước đây, Phòng GD&ĐT xin ý kiến của UBND quận về việc tuyển dụng giáo viên, sau khi có quyết định phê duyệt của UBND thì Phòng GD&ĐT tổ chức thi tuyển, thông báo kết quả; nhưng bây giờ thì đoạn này Phòng GD&ĐT không còn tham gia mà chỉ đánh giá hồ sơ của ứng viên do Phòng Nội vụ chuyển qua xem có đạt các tiêu chí hay không”, ông Nguyễn Lâm cho hay.
Ông Nguyễn Lâm cho rằng, có sự “lệch” nhau giữa Nghị định 115/2010/NĐ-CP của Chính phủ về Quy định trách nhiệm quản lý Nhà nước về giáo dục và Thông tư liên tịch số 11/2015 giữa Bộ Nội vụ và Bộ GD&ĐT.
Theo đó, ở Thông tư liên tịch số 11/2015 thì một số vị trí, đầu việc của Phòng GD&ĐT đã không còn nữa, như khoản 4, Điều 9 về trách nhiệm của Phòng GD&ĐT của Nghị định 115/2010/NĐ-CP quy định Phòng GD&ĐT “Chủ trì xây dựng, tổng hợp kế hoạch biên chế sự nghiệp giáo dục của các cơ sở giáo dục trực thuộc theo hướng dẫn của Sở GD&ĐT, UBND cấp huyện; quyết định phân bổ biên chế sự nghiệp các cơ sở giáo dục trực thuộc sau khi đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; hướng dẫn, tổ chức thực hiện và kiểm tra, thanh tra việc tuyển dụng, sử dụng, luân chuyển, biệt phái, đào tạo, bồi dưỡng, thực hiện chính sách đối với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trên địa bàn huyện”.
Cũng đã có ý kiến cho rằng, nếu cấp Phòng GD&ĐT không quản lý giáo viên mà chỉ quản lý về mặt chuyên môn thì khi tuyển dụng giáo viên mà không ổn thì trách nhiệm có phải thuộc về Phòng GD&ĐT hay không?
Nếu chỉ đơn thuần là chuyên môn thì rõ ràng công tác bán trú ở trường tiểu học không thuộc trách nhiệm quản lý của Phòng GD&ĐT vì cấp tiểu học không có chức năng nuôi, không nuôi bán trú như ở mầm non. Thế thì khi có sự cố xảy ra trong công tác bán trú thì ai phải chịu trách nhiệm trong vấn đề này?
Và mặc dù chỉ được giao làm công tác chuyên môn nhưng khi xảy ra “sự cố” như dạy thêm trái phép, bạo hành, chất lượng giáo viên kém… thì Phòng GD&ĐT là nơi “đứng mũi chịu sào”!
Hạ hay không hạ tiêu chí tuyển dụng?
Đầu năm học mới 2018-2019 này, một số quận như Ngũ Hành Sơn, Sơn Trà và huyện Hòa Vang của Đà Nẵng không tuyển đủ giáo viên theo chỉ tiêu được Sở Nội vụ phê duyệt với lý do thiếu nguồn tuyển do tiêu chí tuyển dụng quá cao.
Cụ thể, theo như tiêu chí tuyển dụng viên chức ngành giáo dục tại Công văn số 1424 ngày 21-5-2018 của Sở Nội vụ Đà Nẵng thì người dự tuyển phải có trình độ đại học trở lên.
Để tuyển đủ giáo viên cho năm học mới này, các địa phương khi tuyển giáo viên hợp đồng đã hạ chỉ tiêu như người hộ khẩu Đà Nẵng thì chỉ cần tốt nghiệp cao đẳng hoặc giáo viên ngoại tỉnh chỉ cần bằng khá (trong khi Sở Nội vụ yêu cầu giáo viên ngoại tỉnh phải có bằng giỏi).
Ông Nguyễn Lâm cho biết, chỉ tiêu tuyển dụng giáo viên bậc tiểu học cho năm học 2018-2019 của quận là 34 nhưng chỉ có 21 hồ sơ hợp lệ, kết quả thi tuyển chỉ có 17 ứng viên đỗ nên năm học này sẽ thiếu 17 giáo viên.
Quận Ngũ Hành Sơn cũng thiếu 17 giáo viên ở bậc học mầm non sau khi đã rà soát lại. “Đối với số giáo viên bị thiếu, sau khi chờ Sở Nội vụ giao kế hoạch sẽ tiến hành hợp đồng giáo viên để ổn định đội ngũ phục vụ năm học”, ông Lâm nêu hướng giải quyết. Thiếu trầm trọng nhất có lẽ là huyện Hòa Vang.
Theo bà Phạm Hồ Quỳnh Trang, Trưởng phòng GD&ĐT Hòa Vang, thì do năm nay toàn huyện tăng thêm 34 lớp, cộng thêm việc số ứng viên dự tuyển giáo viên mầm non và tiểu học có trình độ đại học không đủ số lượng theo chỉ tiêu cần tuyển nên sau khi tổ chức tuyển dụng vẫn thiếu giáo viên ở cấp học này.
Ở bậc tiểu học, chỉ tiêu tuyển dụng giáo viên của huyện Hòa Vang năm nay là 50 chỉ tiêu nhưng chỉ có 24 hồ sơ đăng ký dự thi.
Đến thời điểm này, theo thông tin từ Phòng Nội vụ huyện thì đã hợp đồng đủ giáo viên mầm non để bố trí theo nhu cầu của ngành giáo dục, riêng bậc tiểu học thì dù đã hợp đồng thêm nhưng vẫn đang thiếu giáo viên. Phòng GD&ĐT Hòa Vang đã kiến nghị, tùy theo tình hình thực tế từng quận, huyện để yêu cầu trình độ chuyên môn của người dự tuyển.
“Riêng đối với huyện Hòa Vang, để bảo đảm số lượng cần tuyển ở cấp mầm non và tiểu học thì trình độ chuyên môn chỉ cần đáp ứng theo quy định của Luật Giáo dục là đủ”, bà Trang kiến nghị.
Hiện nay, theo Luật Giáo dục, yêu cầu trình độ đào tạo tối thiểu của giáo viên bậc tiểu học là trung cấp. Thế nhưng, ông Võ Ngọc Đồng, Giám đốc Sở Nội vụ thành phố cho biết:
“Một số Phòng GD&ĐT đề nghị hạ chuẩn nhưng chuẩn họ đưa ra là quá thấp. Đà Nẵng áp dụng chuẩn với giáo viên tất cả các bậc học phải có trình độ đại học (ĐH), nhưng phải hiểu chuẩn đó theo đúng thực tế là thế này: giáo viên tốt nghiệp ĐH chuyên ngành Sư phạm tiểu học.
Chứ bây giờ không còn ai đi tuyển giáo viên tiểu học có trình độ chỉ Trung học sư phạm thì quá là thấp”. Được biết, trong dự thảo sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, đã có kiến nghị nâng chuẩn giáo viên tiểu học từ trung cấp lên cao đẳng.
Ông Võ Ngọc Đồng khẳng định quan điểm của thành phố là không hạ chuẩn “vì chuẩn càng cao thì chất lượng giáo dục mới nâng cao lên được. Và chuẩn đó là nhằm phục vụ cho chất lượng giáo dục cũng như con em của Đà Nẵng. Hơn nữa, Đà Nẵng mở rộng cửa tuyển dụng viên chức đối với tất cả các tỉnh, thành khác trên cả nước nên không thể nói học sinh Đà Nẵng theo học ngành sư phạm ít thì nguồn tuyển ít đi được”.
|
“Trong tuyển dụng, sắp xếp đội ngũ nhân lực của ngành GD&ĐT cần phải có sự tham gia, góp ý kiến, giám sát của ngành này. “Chỉ có người làm giáo dục mới hiểu hết được thực tế, chuyên môn. Nếu ngành Nội vụ chỉ giao biên chế “một cục” mà không kiểm soát được nhu cầu thừa chỗ này, thiếu chỗ khác thì không ổn”. Ông Lê Trung Chinh, Bí thư Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Ngũ Hành Sơn |
Hà Trần
