Thủ tục đăng ký hộ tịch đã được miễn thu lệ phí từ 30-11-2007 theo tinh thần Chỉ thị 24 của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị 21 của Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng. Các phường, xã đã thực hiện ngay quy định này. Tuy nhiên, do Bộ Tư pháp độc quyền in và bán biểu mẫu nên phường, xã phải mua biểu mẫu từ Sở Tư pháp và bán lại cho dân.
Bộ bán cho sở, sở bán cho phường, phường bán cho dân
 |
| Người dân cho rằng miễn lệ phí hộ tịch nhưng lại bán biểu mẫu thì vẫn “bằng nhau”. |
Tuy nhiên, giá bán lại biểu mẫu cho dân mỗi phường lại khác nhau. Chị Nguyễn Thị Bình, cán bộ Tư pháp - Hộ tịch (TP-HT) phường An Hải Bắc (Sơn Trà) cho biết: Phường chỉ cấp miễn phí bản chính khai sinh cho dân, còn bản sao thì bán lại với giá 1.000 đồng/tờ, phải bán với giá này để bù đắp vào chi phí mua bản chính và bù cho những biểu mẫu đăng ký kết hôn, khai tử cấp miễn phí cho dân.
Ý kiến của ông Nguyễn Kim Thành, Chủ tịch UBND phường Thọ Quang là không đồng ý với từ “bán biểu mẫu” cho dân nên ở phường này vẫn vận dụng theo Quyết định 05/2007/QĐ-UBND của UBND thành phố để thu lệ phí đối với bản sao khai sinh là 2.000 đồng/tờ. Ở phường Hòa Minh (Liên Chiểu), người dân đăng ký khai sinh được miễn phí bản chính và 1 bản sao, chỉ thu tiền biểu mẫu 500 đồng/tờ đối với bản sao thứ 2 trở lên. Cán bộ TP-HT phường Tân Chính (Thanh Khê) cho biết, phường chỉ bán biểu mẫu bằng với giá đã mua của Sở Tư pháp là 500 đồng/tờ. Bà Võ Thị Như Hoa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp cho biết: Theo Nghị định 158/2005/QĐ-CP thì chi phí mua biểu mẫu hộ tịch đã tính vào lệ phí.
Nay có quy định bỏ lệ phí nhưng Bộ Tư pháp đâu có cấp không biểu mẫu. Vì vậy, Sở phải mua biểu mẫu của Bộ Tư pháp và bán lại cho phường theo đúng giá đã mua của Bộ. Sở cũng đã có công văn yêu cầu các phường, xã bán lại biểu mẫu đăng ký hộ tịch cho dân đúng với giá đã mua của sở. Theo thông tin các phường phản ánh: Trước đây, phiếu thu viết cho cán bộ TP-HT đi mua biểu mẫu có đóng dấu của Sở Tư pháp nay lại đổi, đóng dấu treo của Công đoàn Sở Tư pháp thì không thanh toán được vì chứng từ không hợp lệ.
Ông Trần Khôi, Trưởng Phòng Tư pháp quận Thanh Khê cho biết: Nếu Sở Tư pháp dùng con dấu thể hiện tư cách pháp nhân thì sẽ bị ngành thuế “hỏi thăm” và yêu cầu đóng thuế vì bán biểu mẫu là làm dịch vụ, nên mới có chuyện lách, đóng dấu Công đoàn. Phiếu thu đóng dấu này lại gây khó cho phường, xã. Do chưa có quy định về nguồn kinh phí nào để mua biểu mẫu nên các phường phải vận dụng đưa vào khoản chi khác.
Xếp hàng mua biểu mẫu
Chị Huỳnh Thị Mỹ Liên, cán bộ TP-HT phường Thọ Quang cho biết: Nhu cầu làm thủ tục cấp bản sao giấy khai sinh của nhân dân rất lớn, nhất là vào mùa thi, nhập học của học sinh-sinh viên nhưng Sở Tư pháp bán rất hạn chế. Cán bộ phường đi mua phải có giấy giới thiệu, đeo thẻ công chức. Có thời điểm rất khan hiếm giấy khai sinh, bộ phận “một cửa” phải hẹn quá thời gian quy định vì phải chờ mua được biểu mẫu nên bị dân phàn nàn. Cán bộ phường phải liên tục ngày nào cũng chạy sang sở thăm chừng có biểu mẫu là mua đem về ngay.
Phản ánh của nhiều phường hiện không quá khan hiếm biểu mẫu giấy khai sinh nhưng Sở Tư pháp vẫn bán hạn chế số lượng. Anh Phạm Văn Lâm, cán bộ phường Hòa Khánh Nam cho biết: Ngay cả sổ bộ hộ tịch cũng do Bộ Tư pháp in và bán lại cho phường. Có thời điểm không mua được sổ phải nhập thông tin đăng ký hộ tịch vào sổ tạm, chờ mua được sổ của Bộ mới nhập thông tin vào để lưu. Đối với đăng ký kết hôn thì phải cắt tờ giấy có chữ ký của hai vợ chồng trong sổ tạm để dán vào sổ chính. Theo giải thích của lãnh đạo Sở Tư pháp về việc bán biểu mẫu khai sinh hạn chế là do sắp tới Bộ Tư pháp sẽ có thay đổi về biểu mẫu.
Do đó phải chờ dùng cho hết số biểu mẫu cũ. Việc quy định cán bộ phường đi mua biểu mẫu hộ tịch phải có giấy giới thiệu là để tránh có người mua về bán lại cho dân với giá cao. Một cán bộ Phòng Cải cách hành chính, Sở Nội vụ cho rằng: Biểu mẫu trong thủ tục hành chính nên công khai và cấp miễn phí cho người dân. Việc in biểu mẫu hộ tịch không đòi hỏi kỹ thuật cao gì, tỉnh, thành phố nào cũng tự in được nếu được phân cấp. Việc độc quyền biểu mẫu của Bộ Tư pháp không chỉ làm khó cho địa phương mà còn vô hiệu hóa quy định miễn lệ phí các thủ tục đăng ký hộ tịch của Chính phủ.
Bài và ảnh: HOÀNG ANH
