Nhiều nhà khoa học, nhà quản lý cũng như nông dân giàu kinh nghiệm cho rằng, việc biến đổi khí hậu không ở đâu xa xôi, mà thể hiện rõ rệt ngay trong mùa mưa lũ năm nay, với sự biến động thất thường của các hiện tượng mưa bão, làm cho nhiều địa phương gặp khó khi triển khai các biện pháp phòng chống bão lũ hằng năm...
Không thể “trông trời, trông đất, trông mây”
 | |
|
Nông dân tranh thủ gặt hết lúa hè thu, đề phòng mưa lớn bất ngờ gây ngập úng như hồi đầu tháng 9-2009. |
Thường vào các năm khác, những trận mưa đầu không trải rộng khắp Trung Trung bộ như vừa rồi”, ông Nguyễn Thái Lân, Trưởng phòng Dự báo Đài Khí tượng thủy văn Trung Trung bộ nhận xét. Những hiện tượng trên, theo GS.TSKH Bùi Văn Ga, Giám đốc ĐH Đà Nẵng, là khá đặc biệt và hiếm khi xảy ra. Ông nói: “Mùa mưa ngày càng sớm hơn, lượng mưa lớn hơn đều do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu”.
Theo ông Lân, diễn biến mưa lũ từ đây đến cuối năm sẽ rất phức tạp. Thời gian, cường độ của những cơn bão, lũ nhiều khi ra khỏi quy luật chung của nhiều năm. Điều đó đã khiến nông dân cũng không thể phán đoán được tình hình theo kinh nghiệm “trông đời, trông đất, trông mây” của người xưa.
Bác Phan Thê ở Phú Hòa 1, xã Hòa Nhơn (Hòa Vang) làm nông đã 50 năm vẫn chịu cảnh mất lúa vì không đoán được mưa bất ngờ: “Hồi xưa ông bà nói gieo trồng phải tránh mấy ngày tiết (tiểu hàn, đại hàn) để khỏi thúi giống, nhưng trời mưa khan cũng chẳng biết đường mô mà tránh”. Mưa nắng thất thường trong mùa mưa này, theo bác Thê, là “chưa thấy bao giờ, khác biệt hẳn so với mọi năm”.
Chủ động phòng chống, vẫn lo “trở tay không kịp”
|
Ông NGUYỄN THÁI LÂN, Trưởng phòng Dự báo Đài Khí tượng Thủy văn Trung Trung bộ: |
Trước tình hình mưa lụt rất khó đoán định, xã này đã lập các phương án phòng chống bão lụt (PCBL), xác định các điểm nguy hiểm như nhà tạm, khu thấp trũng, những hộ cần di dời khi có bão hoặc áp thấp nhiệt đới. Các ghe cứu lụt cũng được sửa sang, trang bị thêm các phao cứu sinh, máy phát điện để cứu và phục vụ dân trong vùng lũ. “Chủ động phòng chống vậy, nhưng nếu mưa lớn bất ngờ như đợt rồi, mình cũng khó ứng cứu kịp”, ông Hùng nói. Dân ở vùng hay bị ngập sâu của xã là Bồ Bản đã được tập huấn kỹ năng PCBL như di chuyển, sơ cấp cứu người bị nạn khi có lũ lớn.
Còn ông Nguyễn Hữu Thiết, Phó Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu chia sẻ, mưa lớn gây ngập nặng nhiều điểm trên địa bàn quận là điều không ai ngờ tới, dù ngay từ tháng 6, quận đã triển khai các phương án PCBL. Và từ nay, việc chống ngập cục bộ do mưa bất thường sẽ được bổ sung vào phương án PCBL giai đoạn 2007-2010 của Liên Chiểu.
Nhìn xa hơn, dưới góc độ một nhà khoa học, ông Bùi Văn Ga khẳng định: “Nếu không có những động thái tích cực: dùng năng lượng thay thế, trồng cây xanh, giáo dục trẻ con bảo vệ môi trường để làm giảm hiệu ứng nhà kính... đến lúc nào đó sẽ diễn ra sự bùng nổ khí hậu, nhiệt độ trái đất tăng vọt lên khó kiểm soát, và đưa con người vào thế cam go hơn hiện nay nhiều”.
|
GS.TSKH BÙI VĂN GA, Giám đốc ĐH Đà Nẵng: “Hãy sử dụng năng lượng thay thế để góp phần giảm biến đổi khí hậu, giảm thiên tai và hạn chế thiệt hại cho con người, tài sản”: |
Bài và ảnh: PHONG KHÁNH
