Thực hiện Chỉ thị 22-CT/TW ngày 5-6-2008 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp, 2 năm qua, Liên đoàn Lao động thành phố đã có nhiều nỗ lực nhằm tuyên truyền, vận động người lao động và chủ sử dụng lao động của các doanh nghiệp trên địa bàn chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, xây dựng mối quan hệ tốt trong doanh nghiệp để đưa doanh nghiệp ngày càng phát triển.
 | ||
|
Công nhân EVN sửa chữa đường dây. |
||
Mặc dù còn nhiều khó khăn do sự thiếu tự giác của một số chủ doanh nghiệp và nhận thức còn hạn chế của người lao động nên tình trạng ngừng việc tập thể, hoặc lãn công còn xảy ra. Tuy nhiên, các vụ đình công và ngừng việc tập thể đã giảm nhiều so với trước, đặc biệt từ đầu năm 2010 đến nay, trên địa bàn chỉ xảy ra 2 vụ, giảm 4 vụ so với cùng kỳ năm 2009, trong đó không có vụ nào kéo dài và trở thành điểm nóng. Những mâu thuẫn lớn, gây ra xung đột về quyền lợi giữa người lao động và chủ sử dụng lao động tại các doanh nghiệp đã giảm, hoặc được hòa giải kịp thời với sự can thiệp của Công đoàn và các cơ quan chức năng.
Qua nghiên cứu các vụ ngừng việc tập thể nhiều năm xảy ra trên địa bàn, có thể rút ra kinh nghiệm chung nhất là nguyên nhân xảy ra các vụ ngừng việc tập thể, thậm chí đình công là do người sử dụng lao động chưa thực hiện đầy đủ quy định pháp luật, chưa quan tâm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Nhiều doanh nghiệp chưa có tổ chức Công đoàn, hoặc tổ chức Công đoàn hoạt động không hiệu quả. Vì thế, Liên đoàn Lao động thành phố đã tập trung tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp có từ 20 lao động trở lên thành lập tổ chức Công đoàn, phát triển đoàn viên trong các doanh nghiệp đã có tổ chức Công đoàn. Riêng 3 tháng đầu năm 2010 đã thành lập thêm 5 tổ chức Công đoàn mới và phát triển thêm hàng trăm đoàn viên.
Các tổ chức Công đoàn đã thành lập nhìn chung phát huy được vai trò của mình nên đã có các biện pháp bảo vệ được quyền lợi chính đáng của người lao động. Đi đôi với công tác này là việc tuyên truyền vận động người lao động hiểu rõ pháp luật và bảo vệ quyền lợi của mình theo đúng pháp luật, chẳng hạn như những quy định về đình công, ngừng việc… theo đúng pháp luật. Đẩy mạnh công tác tư vấn, hướng dẫn cho cán bộ Công đoàn cơ sở về kỹ năng đám phán, thương lượng ký kết thực hiện thỏa ước lao động tập thể theo hướng tôn trọng quyền và nghĩa vụ của người lao động.
Dự kiến trong năm 2010 sẽ đàm phán, ký kết khoảng 82 bản thỏa ước lao động mới. Những doanh nghiệp chưa có thỏa ước sẽ ký thỏa ước, những đơn vị đã có thỏa ước rồi thì phải thay đổi những điều khoản không còn phù hợp, đặc biệt phải bãi bỏ ngay những điều gây bất lợi cho quyền lợi chính đáng của người lao động. Để làm tốt việc này, Liên đoàn Lao động thành phố đã tổ chức tập huấn cho cán bộ Công đoàn cơ sở về các phương pháp xây dựng định mức lao động, đơn giá tiền lương và phương pháp xây dựng thang bảng lương tại doanh nghiệp (trước đây, việc xây dựng thang lương, bảng lương và định mức do chủ doanh nghiệp đặt ra, người lao động chỉ việc chấp hành).
Ngoài ra, các cấp Công đoàn phải nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của người lao động và theo dõi việc thực hiện các chủ trương, chính sách của chủ sử dụng lao động để có sự can thiệp hoặc đề xuất giải pháp thực hiện. Chẳng hạn như vào dịp Tết Nguyên đán, nguyện vọng chính đáng của người lao động là quan tâm đến tiền thưởng Tết, thời gian nghỉ để về quê. Công đoàn đã đề xuất với chủ doanh nghiệp thông báo sớm tiền thưởng và thời gian nghỉ để người lao động chủ động trong việc nghỉ. Đối với những người lao động ở xa, Công đoàn đã đề xuất với chủ sử dụng lao động cho làm bù vào các ngày trước và sau Tết để họ có điều kiện về quê dài hơn. Vì vậy, số vụ ngừng việc tập thể và đình công vào dịp Tết Nguyên đán năm 2010 giảm so với mọi năm.
Liên đoàn Lao động thành phố cũng đã có sự động viên, khen thưởng kịp thời đối với các chủ doanh nghiệp chấp hành nghiêm quy định của pháp luật, quan tâm đến người lao động. Đồng thời, đối với các doanh nghiệp có đủ điều kiện nhưng cố tình không chấp hành việc thành lập Công đoàn và gây khó khăn cho người lao động sẽ đề nghị chính quyền các cấp có các biện pháp can thiệp, hoặc không cho tham gia vào việc xét bình chọn doanh nghiệp tiêu biểu và các danh hiệu khác. Tuy nhiên, việc hòa giải phải đứng trên quan điểm kết hợp hài hòa các lợi ích (lợi ích Nhà nước, lợi ích của doanh nghiệp và lợi ích của người lao động) và đúng pháp luật, mọi tranh chấp về lợi ích được giải quyết thông qua hòa giải vẫn là giải pháp quan trọng hàng đầu.
Bài và ảnh: Đức Thịnh
