Côn trùng ngâm rượu... dạo phố

Sáng thứ bảy vừa rồi, tôi đang ngồi uống cà-phê với mấy đồng nghiệp trên vỉa hè đường Lê Lợi, TP. Đà Nẵng thì bất ngờ có một người đàn ông xuất hiện. Vai mang túi xách, tay cầm túi lưới, miệng nhanh nhẩu giới thiệu để rao bán các loại côn trùng như: bọ cạp, bửa củi, mối chúa, rết...

		Anh Tâm đang giới thiệu các loại côn trùng với khách hàng (ảnh lớn) và bọ cạp 8.000 đồng/con.

Theo quảng cáo của người này: Mối chúa ngâm rượu khi uống vào có tác dụng kéo dài thời gian “gần gũi”; bọ cạp sẽ làm quên cảm giác “mỏi gối chồn chân”; rồi rết, nhện núi, tắc kè, rắn lục... đều có xuất xứ từ vùng rừng núi Thất Sơn huyền bí như: Thiên Cấm Sơn, Ngọa Long Sơn, Ngũ Đài Sơn, Anh Vũ Sơn, Phụng Hoàng Sơn... Tất cả các loại côn trùng này nếu đem ngâm rượu đều sẽ trở thành tiên tửu và điều cốt lõi là “ông uống bà vui”...

Qua trò chuyện, tôi biết được người đàn ông đang rao bán các loại côn trùng này tên là Lê Văn Tâm, quê ở tận vùng biên giới Xuân Tô, Tịnh Biên (An Giang). Hơn mười năm qua, anh làm nghề bán các loại côn trùng đặc sản của xứ Thất Sơn quê anh cho người dân thành phố mang về ngâm rượu uống. Ngày trước, anh cùng vài người láng giềng của mình chỉ rong ruổi bán côn trùng ở TP. Hồ Chí Minh, sau đó dạt về bán ở các tỉnh miền Tây như Cần Thơ, Bạc Liêu, Đồng Tháp... Bây giờ người đi bán dạo côn trùng ngày càng đông, anh Tâm cùng mấy người đồng hương thân thiết lại đánh đường ra “chinh chiến” với thị trường miền Trung. Đà Nẵng là địa chỉ đầu tiên mà anh Tâm và các bạn đồng hương của mình chọn làm đất bán côn trùng để kiếm sống.

Trong chiếc túi xách của anh Tâm mang trên vai chứa gần 20 chiếc hộp nhựa loại có khối lượng 1 lít. Bên trong mỗi chiếc hộp nhựa anh đã để sẵn các loại thuốc dùng để ngâm rượu, gồm có 3 con bọ cạp; 5 con bửa củi; một chút lá rừng; vài cọng Ngưu tất; Đỗ trọng; Cam thảo; Cao khởi... giá bán mỗi hộp như thế là 50.000 đồng. Ngoài ra, anh Tâm cho biết ai có nhu cầu mua riêng từng loại thì bọ cạp mỗi con có giá từ 5.000 đồng – 8.000 đồng (tùy theo loại to nhỏ); bửa củi mỗi con 3.000 đồng; mối chúa từ 10.000 – 15.000 đồng/con; rết (rít,  Ngô công) từ 15.000 đồng – 20.000 đồng/con... Loại nào, theo anh Tâm khi đem ngâm rượu uống cũng đều cho kết quả rất khả thi, đặc biệt chuyện chăn gối đối với quý ông thì... “hoành tráng” một cách bất ngờ.

Lân la trò chuyện mãi cho đến hồi cởi mở, anh Tâm kể cho tôi nghe nhiều chuyện về nghề bán dạo côn trùng hơn. Ngày trước, bản thân anh và những người trong gia đình hằng ngày lên núi đào bắt côn trùng đem về bán ở chợ quê cho khách vãng lai. Về sau này, việc mua bán côn trùng cũng trở nên phát đạt, anh chuyển hướng sang thu mua côn trùng của người địa phương để mang đi bán. Bây giờ thì nguồn côn trùng tại chỗ cũng bắt đầu cạn kiệt, những người như anh Tâm phải săn hàng từ bên kia biên giới, thậm chí là phải có người qua tận bên Campuchia để tìm hàng. Những người đi bán dạo xa nhà như anh Tâm đều có sẵn mối ở quê nhà hoặc là người mua sẵn để gửi hàng theo đường xe khách Nam – Bắc. Có địa chỉ, người nhận chỉ chờ ở Đà Nẵng là nhà xe chuyển hàng đến tận tay.

Theo chân anh Tâm, tôi thâm nhập được vào xóm trọ của những người bán côn trùng dạo nằm kề bên Bến xe Đà Nẵng. Phòng anh Tâm toàn những người đi bán côn trùng và đều cùng quê An Giang. Mỗi người chỉ có một túi hành trang rất nhỏ nhưng hình ảnh ấn tượng nhất là những túi lưới đựng bọ cạp, bửa củi (loại còn sống và loại đã sấy khô), rết, rắn lục... treo lủng lẳng trên tường nhà. Tôi hỏi một anh bạn đồng nghiệp của anh Tâm có tên là Mẫn rằng anh thường xuyên tiếp xúc với loại côn trùng này thì cách phòng ngừa khi bị chúng cắn ra sao? Mẫn buồn buồn trả lời: “Thỉnh thoảng cũng bị chúng cắn chứ, nhưng cắn riết thành quen, lúc nào nhức quá thì uống mấy viên thuốc hạ sốt vô là ổn liền à...”.

Đem chuyện tác dụng của rượu ngâm côn trùng trao đổi với một vài người có kiến thức về Đông y ở Đà Nẵng, đa số họ đều cho rằng: Thực ra, chuyện người này truyền tai đến người kia việc uống rượu ngâm bọ cạp, bửa củi, mối chúa... sẽ có tác dụng cường dương cũng chỉ là chuyện truyền tụng trong dân gian mà thôi. Trên thực tế có rất nhiều bài thuốc ngâm rượu gia truyền rất tốt cho sức khỏe, có tác dụng bổ thận, tráng dương, ổn định thần kinh, tăng cường sinh lực, giúp khí huyết lưu thông, mạnh gân cốt...
 
Tuy nhiên, rượu ngâm các loại côn trùng có độc tính cao như bọ cạp, rết... thì chưa có công trình nghiên cứu nào khẳng định đó là thần dược cả. Trái lại, có những người do tin tưởng uống các loại rượu ngâm côn trùng mà phải chuốc lấy những hậu quả bị dị ứng, sưng húp cơ thể, ngứa toàn thân... phải cấp cứu ở bệnh viện. Công bằng mà nói, chúng ta không nên phủ nhận khả năng trở thành một bài thuốc hữu ích từ các loại côn trùng như bọ cạp, rết, bửa củi, tắc kè... Tuy nhiên, để các thứ côn trùng này trở thành một vị thuốc có ích, chắc chắn phải qua sự bào chế của những người có chuyên môn sâu; không thể sử dụng một cách tùy tiện theo những lời truyền tụng trong dân gian.

Bài và ảnh: Bảo Thy