Điều trị cai nghiện bằng Methadone

Trong năm 2010, thành phố Đà Nẵng triển khai thí điểm điều trị thay thế các chất gây nghiện dạng thuốc phiện (CDTP) bằng thuốc Methadone tại hai quận Hải Châu và Thanh Khê. Đây là một chương trình can thiệp có khả năng giúp người nghiện tái hòa nhập cộng đồng và dần dần rời xa ma túy.

		Thuốc Methadone.

Theo bác sĩ Nguyễn Út, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố, phương pháp điều trị nghiện các dạng chất thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone là phương pháp điều trị cai nghiện hiệu quả và đã được nhiều nước tiên tiến trên thế giới triển khai thực hiện thành công. Riêng đề án điều trị thay thế bằng thuốc Methadone tại Việt Nam được bắt đầu triển khai từ năm 2008 tại thành phố Hải Phòng, thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội đã cho kết quả người bệnh đã giảm rõ rệt việc sử dụng heroin về cả tần suất và liều sử dụng.

Đến nay đã có gần 1.700 người đăng ký tham gia chương trình. Trong đó, có 678 người tham gia điều trị theo chương trình đề án, tại 8 cơ sở điều trị. Sau một thời gian tham gia điều trị, người bệnh đã giảm sử dụng CDTP về cả tần suất và liều sử dụng. Sau 3 tháng điều trị bằng Methadone, chỉ còn 18% người tham gia điều trị còn sử dụng heroin và với những người đang điều trị duy trì thì chỉ còn sử dụng heroin 1-2 lần/tháng. Đến nay, chưa có người bệnh nào tử vong vì Methadone quá liều, cũng chưa phát hiện tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng Methadone và những tác dụng phụ thường mất đi sau khoảng 1 tháng điều trị. Người bệnh đã có những tiến bộ về thể chất, khoảng 74% người bệnh tăng từ 2-4kg sau 3 tháng điều trị và 114 người bệnh tìm được việc làm sau 6 tháng điều trị.

Bác sĩ Phạm Thị Đào, Giám đốc Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS thành phố cho biết, trước mắt cuối năm 2010, thành phố sẽ triển khai điều trị thay thế nghiện CDTP bằng thuốc Methadone  tại  quận Hải Châu và quận Thanh Khê cho khoảng 250 người nghiện CDTP có nhu cầu và tự nguyện điều trị. Chương trình nhằm giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV, giảm các hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm đối tượng tham gia điều trị, đồng thời giảm tần suất sử dụng và tiến tới ngừng sử dụng CDTP trong nhóm đối tượng tham gia điều trị. Sau một thời gian điều trị bằng thuốc Methadone, người bệnh có thể giảm liều và tiến tới ngừng sử dụng Methadone.

Cũng theo bác sĩ Đào, trong quá trình điều trị, người bệnh vẫn xuất hiện hội chứng cai, tuy nhiên nhẹ hơn rất nhiều so với việc ngừng sử dụng heroin. Vì Methadone là chất đồng vận toàn phần, do vậy điều trị thay thế bằng thuốc Methadone có thể giúp người nghiện CDTP giảm cảm giác thèm ma túy, giảm tần suất sử dụng CDTP, giảm các hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV, giúp ổn định cuộc sống... Các nghiên cứu quốc tế đã đưa ra những bằng chứng thống nhất là điều trị thay thế bằng thuốc Methadone giúp người nghiện CDTP giảm tần suất sử dụng CDTP, giảm các hành vi tội phạm và tử vong do quá liều, tăng hiệu quả của điều trị HIV/AIDS bằng ARV. Điều trị thay thế bằng thuốc Methadone đường uống làm giảm nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm người nghiện CDTP.

Chương trình điều trị thay thế CDTP bằng Methadone đã được triển khai ở nhiều nước trên thế giới như Úc, Mỹ, Hà Lan, Ấn Độ, Thái Lan, Myanmar, Trung Quốc... và tại những nước này, chương trình đã góp phần đáng kể làm giảm tội phạm và giảm sự lây truyền HIV trong nhóm nghiện chích và từ nhóm này ra cộng đồng.

Mặt khác, việc điều trị thay thế nghiện CDTP bằng thuốc Methadone đã mang lại hiệu quả kinh tế cho xã hội qua việc tiết kiệm chi phí cho người nghiện, gia đình người nghiện và cộng đồng, góp phần giảm nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng và tạo điều kiện cho người nghiện tái hòa nhập cộng đồng. Tuy vậy, điều trị thay thế nghiện  CDTP bằng thuốc Methadone chỉ được thực hiện trên cơ sở người bệnh tự nguyện tham gia và có cam kết tuân thủ điều trị, vì đòi hỏi người bệnh phải uống thuốc đều đặn, đúng giờ tại một cơ sở điều trị nhất định.
 
Hai điểm điều trị của Đà Nẵng đặt tại Đội Y tế dự phòng quận Thanh Khê và Đội Y tế dự phòng quận Hải Châu. Đối tượng của chương trình là người có hộ khẩu thường trú tại Đà Nẵng. Trong trường hợp không có hộ khẩu thường trú nhưng đang tạm trú dài hạn, phải có người cam kết hỗ trợ chỗ ở và tinh thần để bảo đảm việc uống thuốc hằng ngày tại cơ sở điều trị Methadone từ 18 tuổi trở lên, nghiện CDTP trong một thời gian dài và đã qua nhiều biện pháp cai nghiện nhưng không thành công.

Bài và ảnh: VIỆT DŨNG