CCB Đặng Văn Lái (ảnh) ở phường Hòa Hải, nguyên là Đội trưởng Đội Quyết tử thuộc Mặt trận 4 Quảng Đà, vừa kể lại trận đánh lẫy lừng tại hang Âm Phủ, Ngũ Hành Sơn trong thời kỳ chống Mỹ-trận đánh đã được Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam phong tặng danh hiệu “5 Dũng sĩ Ngũ Hành Sơn”.
...Đêm 23-12-1968, khi chúng tôi chưa thực hiện xong nhiệm vụ trinh sát Sân bay Nước Mặn thì trời đã chuyển về sáng. Tôi quyết định cho đội quay trở ra để tối hôm sau sẽ vào trinh sát tiếp. Cũng như khi tiềm nhập, 5 anh em đã phải vòng xuống dưới biển, chỉ nhô mũi lên để thở suốt cả một quãng dài mấy cây số mới thoát ra khỏi khu vực bố phòng của địch. Hơn 4 giờ ngày 24-12, chúng tôi mới vào tới hang Âm Phủ.
Đến chừng 8 giờ, tôi chợt nghe có nhiều tiếng động, bèn gọi anh em bật dậy, sẵn sàng chiến đấu. Nhìn thấy những bóng đen lăm lăm chĩa súng tiến vào hang, chúng tôi biết là địch đã bao vây và xác định phải chủ động tấn công trước. Khi bọn địch đến giữa hang, nơi có khoảng trống thông lên trời thì lộ rõ đội hình dưới ánh sáng xuyên từ trên xuống. Chúng tôi núp sau các ngách hang, cách địch rất gần, đồng loạt ném lựu đạn và quét AK vào đội hình địch.
Ngay từ phút đầu đã có hàng chục tên chết, nhiều tên khác bị thương, kêu la inh ỏi. Những tên sống sót hoảng hốt tháo chạy trở ra. Một số tên chạy tọt vào cuối hang và cuống cuồng gọi điện xin cứu viện. Tôi phân công một đồng chí khống chế bọn địch ở cuối hang, một đồng chí leo lên cản phá địch đổ quân trên đỉnh núi và không cho địch chui xuống hang. Tôi và hai đồng chí đảm nhiệm ngăn chặn, tiêu diệt quân địch ở ngoài hang tiến vào. Địch bắn vào như trút đạn nhưng đã có vách đá che chắn cho chúng tôi. Chúng tôi bình tĩnh bắn trả, giữ vững trận địa. Vũ khí của những tên địch chết, trong đó có hai khẩu đại liên nhanh chóng được chúng tôi sử dụng để tiêu diệt đồng bọn của chúng.
Trận đánh kéo dài gần 30 phút. Địch thiệt hại nặng. Nhưng chỉ chốc lát, từng tốp giặc lại hò hét xông vào hang. Chúng tôi núp sau những tảng đá lớn, chờ địch đến gần mới nổ súng. Xác giặc chồng lên nhau trước cửa hang. Trong khi đó, ở trên đỉnh núi, địch thả dây chui xuống hang đều bị Vũ Quốc Hùng (vốn là chiến sĩ trinh sát) tiêu diệt khi chúng còn lơ lửng giữa lòng hang…
Đến gần trưa, quân địch ở phía trước đã lùi ra xa, còn ở trên đỉnh núi chúng cũng không dám thả dây xuống nữa. Tôi liền cử Ri và Hoàn xuống dẹp xác giặc qua hai bên để lấy đường cơ động và thu chiến lợi phẩm. Hai anh em lấy súng đạn địch chất lại thành đống và thu được rất nhiều bao thức ăn tổng hợp của lính Mỹ. Chúng tôi vừa ăn, vừa nói vui: “Mỹ, ngụy cung cấp cho ta cả súng đạn và thức ăn để ta đánh chúng”.
Buổi trưa hôm ấy đã diễn ra một điều đặc biệt. Ấy là lời đề nghị của Vũ Quốc Hùng. Khi chúng tôi lại gần nhau để hội ý, thì Hùng từ tốn nói:
- Các anh ạ! Khi tiễn em vào Nam chiến đấu, bố em đã dặn em rằng: “Không có Đảng thì gia đình ta không có ngày hôm nay. Bố mong con ra đi tiến bộ, luôn hoàn thành nhiệm vụ của Đảng giao”. Từ lâu, em hằng mong ước là được đứng vào hàng ngũ của Đảng để xứng đáng với lời dặn của bố em. Nay em tha thiết mong các anh xem xét đến nguyện ước của em.
Quá xúc động trước lời đề nghị của Hùng, ba chúng tôi (Lái: phó bí thư chi bộ, Thành: đảng viên chính thức, Ri: đảng viên dự bị) liền họp xét và coi lời đề nghị của Hùng như là lá đơn xin vào Đảng. Chúng tôi thống nhất sẽ chịu trách nhiệm trước tổ chức về sự vận dụng trong điều kiện chiến đấu và nhất trí kết nạp Vũ Quốc Hùng vào Đảng. Lễ kết nạp được tiến hành ngay sau đó. Tôi đĩnh đạc tuyên bố: “Từ giờ phút này, đồng chí Vũ Quốc Hùng, đội viên Đội quyết tử, quê quán ở Thủ đô Hà Nội là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.”. Hùng vui mừng và xúc động đến trào nước mắt, giơ tay thề: “Xin thề quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh!”.
Lễ kết nạp đảng viên xong, ai nấy trở về vị trí chiến đấu. Đến 3 giờ chiều, máy bay, xe tăng và bộ binh địch lại ầm ầm kéo đến, hòng “diệt tốp cộng quân bị kẹt trong núi”. Thấy một chiếc máy bay Mỹ sà xuống thấp, tôi liền quét một tràng AK, làm nó bốc cháy tại chỗ. Nhiều tên địch ngoan cố lăn xả vào hang, nhưng hết đợt này đến đợt khác đều bị chúng tôi đánh lui. Tại hang lên trời, đảng viên mới Vũ Quốc Hùng lại lập công xuất sắc, những tốp địch thả từ trên máy bay xuống theo thang dây đã bị anh tiêu diệt không sót một tên.
Trời sẫm tối. Quân địch lui ra ngoài tổ chức bao vây và để lại phía trước cửa hang một chiếc xe tăng M113. Chiếc xe tăng này đã yểm trợ cho bộ binh địch và trong trận đánh thì những tên giặc trên xe đã bỏ xe mà chạy. Chớp thời cơ, Huỳnh Ri (vốn là Xã đội phó Hòa Hải) băng ra ngoài, vọt lên xe tăng, dùng súng máy trên xe bắn xối xả vào đội hình địch. Lập tức, tôi lệnh các chiến sĩ phá hủy vũ khí địch và nhanh chóng rút ra khỏi hang, cắt đường trở về đơn vị. Riêng Hoàn vốn là du kích mật của Hòa Hải và còn tuổi thiếu niên nên tôi cho em trở về nhà để tiếp tục hoạt động hợp pháp.
Ba ngày sau, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ra thông báo: “Tại Non Nước-Ngũ Hành Sơn-Quảng Nam Đà Nẵng, Đội quyết tử của ta đã ghi một chiến công tuyệt vời: Đội đã oanh liệt đánh lui nhiều đợt tiến công của địch, tiêu diệt 160 tên Mỹ- ngụy, thu nhiều vũ khí, bắn rơi một máy bay trực thăng, phá hủy hai xe tăng địch.
Bài và ảnh: LÊ VĂN