Cần sửa đổi, bổ sung một số nội dung Luật BHXH

Qua 4 năm triển khai thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH), nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động trong việc tham gia BHXH từng bước được nâng cao, việc chấp hành luật ở các đơn vị sử dụng lao động ngày càng nghiêm túc hơn.

 

Lãnh đạo Công ty cổ phần Khu du lịch Bắc Mỹ An làm việc với BHXH Đà Nẵng.

So với các năm trước, các đơn vị cố tình dây dưa kéo dài không còn nhiều, chủ yếu chỉ những đơn vị thực sự khó khăn như xây dựng, giao thông, dệt may xuất khẩu. Những điểm mới được quy định tại Luật BHXH là phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc đổi mới chính sách tiền lương, đổi mới chính sách BHXH. Gắn việc đóng BHXH với hưởng thụ BHXH dựa trên nguyên tắc có đóng có hưởng, đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ít hưởng ít, là thể hiện tính công bằng, minh bạch của Luật BHXH. Ngoài loại hình BHXH bắt buộc, Luật đã quan tâm đến loại hình BHXH tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp, tạo điều kiện cho mọi người lao động, mọi thành phần kinh tế được tham gia để cùng thực hiện nghĩa vụ và quyền lợi về BHXH, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế.

 

Đối tượng tham gia BHXH ngày càng tăng, theo đó quỹ BHXH cũng ngày càng tăng trưởng theo từng năm. Trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, đến cuối năm 2010 có 3.610 đơn vị với gần 160.000 lao động tham gia BHXH bắt buộc, so với cuối năm 2007, tăng gần 1.000 đơn vị với 33.000 người. Qua 3 năm thực hiện BHXH tự nguyện, có 286 người tham gia; nổi bật là qua hai năm thực hiện bảo hiểm thất nghiệp, đã có 2.065 đơn vị với gần 145.000 người tham gia. Riêng số thu BHXH bắt buộc, nếu năm 2007 là gần 400 tỷ đồng thì đến năm 2010 là gần 800 tỷ đồng, tăng gấp 2 lần. Song hành cùng công tác khai thác, mở rộng đối tượng tham gia BHXH, trong 4 năm qua, đã thẩm định, giải quyết 8.000 hồ sơ hưởng chế độ BHXH hằng tháng, 20.000 hồ sơ hưởng chế độ BHXH một lần, tổng số tiền chi trả các chế độ BHXH gần 3.000 tỷ đồng. Hiện nay, BHXH thành phố đang quản lý trên 32.000 đối tượng hưởng chế độ BHXH hằng tháng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, qua thực tiễn của 4 năm triển khai thực hiện, Luật BHXH cũng đã bộc lộ một số hạn chế, một số vấn đề mới nảy sinh chưa được điều chỉnh. Do đó, trong thời gian đến, để chính sách BHXH ngày càng được hoàn thiện hơn, nên chăng có một số nội dung cần sửa đổi, bổ sung như sau: Để bảo đảm cân đối thu chi quỹ hưu trí, tử tuất trong tương lai, cần quy định tăng dần tuổi nghỉ hưu theo hướng cứ 2 năm tăng thêm 1 tuổi cho đến khi nam đủ 65 tuổi, nữ đủ đủ 60 tuổi. Căn cứ để tính hưởng các chế độ BHXH nên tính bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH cho tất cả đối tượng tham gia.

 

Về giải quyết chế độ BHXH một lần chỉ được hưởng trong trường hợp đã hết tuổi lao động nhưng không đủ 20 năm đóng BHXH, đi nước ngoài định cư, bị mắc bệnh hiểm nghèo có nguyện vọng nhận trợ cấp một lần. Về chế độ ốm đau, thai sản nên để người sử dụng lao động nộp đủ 3% quỹ tiền lương, tiền công đóng BHXH vào quỹ ốm đau, thai sản và hằng tháng tập hợp hồ sơ của người lao động nộp cho cơ quan BHXH để giải quyết, sau đó thực hiện chi trả trợ cấp cho người lao động. Sổ BHXH là của người lao động, nên chăng để người lao động quản lý, chứ không nên quy định người lao động chỉ được nhận sổ BHXH khi không còn làm việc.

 

Về tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH nên quy định rõ đó là thu nhập thực tế trong tháng bao gồm cả các khoản có tính chất tiền lương, tiền công của người lao động. Đề nghị Nhà nước phải có chế tài đủ mạnh để bắt buộc chủ sử dụng lao động phải tham gia BHXH cho người lao động, nhất là trong khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh vì hiện nay số đơn vị chưa đăng ký tham gia, số đơn vị nợ đọng chủ yếu thuộc khu vực này.

 

Đề nghị giao thêm chức năng thanh tra cho ngành BHXH để nâng cao tính khả thi trong việc thực hiện chính sách BHXH. Đề nghị tiếp tục hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành Luật BHXH nhằm tháo gỡ những vướng mắc đang tồn tại trong quá trình thực hiện Luật BHXH: Đó là vấn đề quy định lại việc thu BHXH dựa trên bảng lương đóng thuế, bổ sung các điều luật như khi doanh nghiệp nợ đọng hay không đóng BHXH thì doanh nghiệp phải giải quyết các chế độ cho người lao động, quy định cơ quan giám sát...

Nguyễn Tân