Một mình lặn lội đến các chiến trường xưa, kiếm tìm hài cốt đồng đội liên tục gần 30 năm và đã tìm được tổng cộng gần 200 hài cốt liệt sĩ. Đó là anh thương binh Trần Thanh Bình (ảnh) ở thôn Cẩm Toại Trung, xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang.
 |
Thời đánh Mỹ, anh Bình là cán bộ trinh sát đặc công, hoạt động tại huyện Hòa Vang, lập nhiều chiến công xuất sắc và đã tự tay chôn cất hàng trăm liệt sĩ. Sau khi nước nhà thống nhất, anh đã nhiều lần trở lại các chiến trường xưa để tìm kiếm hài cốt đồng đội cũ.
Anh Bình còn nhớ, đầu năm 1969, đồng chí Nguyễn Đức Vĩ, Trưởng ban Binh vận Trung đoàn 141 (Sư đoàn 324), hy sinh trong trận tập kích bọn Mỹ đóng ở đình Bồ Bản (xã Hòa Phong). Hồi đó, anh Bình cùng đồng đội khẩn trương chôn giấu liệt sĩ Vĩ ngay tại nơi hy sinh. Sau Mùa xuân Đại thắng 1975, anh Bình tự bỏ tiền túi xây lại ngôi mộ, rồi qua Báo Quân đội Nhân dân, anh liên hệ được với chị Lê Minh Châu ở Hà Nội là vợ liệt sĩ Vĩ và tận tình giúp chị cất bốc, đưa hài cốt liệt sĩ Vĩ về cải táng tại quê nhà.
Ngày 10-8-1969, ba chiến sĩ đặc công của Trung đoàn 141 hy sinh trong trận đánh trận địa pháo Mỹ tại đỉnh Núi Chúa (xã Hòa Phú), không lấy được xác. Anh Bình biết rõ ba đồng chí này tên là Năm, Hiểu và Thạch, hy sinh khi đang xung phong thì bị 3 nòng pháo 155 ly bị đồng đội đánh bộc phá, đổ gục xuống đè lên người… Sau năm 1975, anh Bình đã nhiều lần đến tìm kiếm nhưng chưa thấy, cho đến khi những người rà sắt phế liệu ở khu vực Núi Chúa phát hiện có ba hài cốt nằm bên cạnh các nòng pháo lớn của Mỹ, anh nghĩ ngay đến ba chiến sĩ đặc công năm xưa. Anh lập tức đến nơi, thì đúng là sau khi bị ta tập kích, bọn Mỹ đã san lấp các nòng pháo bị gãy và cả xác ba chiến sĩ của ta để che giấu thất bại. Thế là, anh Bình thuê luôn những người rà phế liệu phụ giúp với anh cất bốc hài cốt ba liệt sĩ đưa về cải táng tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Hòa Phong.
Giữa năm 1968, đồng chí Đỗ Xuân Tiền, một cán bộ của Trung đoàn 141 hy sinh do bị trúng pháo địch trên đường đi công tác tại đồi 542 thuộc huyện Phước Sơn (Quảng Nam). Cùng chuyến công tác ấy có anh Bình và một đồng chí nữa tên là Đoàn. Hai anh em khẩn trương đào huyệt chôn cất Tiền cạnh một tảng đá lớn ở sườn phía đông đồi 542, cách sông A Vương khoảng 700m. Nhờ những đặc điểm đó mà khi anh trở lại nơi này đã nhanh chóng tìm được hài cốt liệt sĩ Tiền...
Trước kia, anh Bình tự đi tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, mọi chi phí đều bằng lương hưu và phụ cấp thương binh của anh, nhưng kể từ năm 2007, anh đã nhận được sự hỗ trợ của chính quyền và các đơn vị chủ quản. Mới đây, anh dẫn bộ phận chuyên trách của Trung đoàn 141 tìm được 56 hài cốt liệt sĩ trên địa bàn hai huyện Đông Giang và Tây Giang (Quảng Nam).
Gần 3 thập kỷ dành trọn tâm huyết vào công việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ và các hoạt động khuyến học của địa phương, anh Bình đã nêu tấm gương sáng về phẩm chất người thương binh cách mạng và được nhân dân hết sức quý mến.
Bài và ảnh: LÊ VĂN THƠM
