Phương tiện giao thông ngày càng gia tăng, trong khi hạ tầng giao thông không theo kịp với tốc độ gia tăng của phương tiện giao thông thì việc ùn tắc giao thông là đương nhiên.
Đặc biệt là vào những giờ cao điểm, những ngày lễ, Tết trên các tuyến đường chính, các tuyến đường dẫn tới các nơi vui chơi, giải trí, các trường học, tình trạng ùn tắc giao thông luôn diễn ra. Đây là nguyên nhân khách quan, không thể khắc phục trong thời gian ngắn. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập đến các nguyên nhân chủ quan có thể khắc phục nhằm giảm ùn tắc giao thông.
Điểm qua các vị trí thường bị ùn tắc giao thông như các tuyến đường gần các trường học, các tuyến đường dẫn đến các bãi tắm biển vào mùa hè, các tuyến đường chính trong nội thành… thì phần lớn các vụ ùn tắc giao thông lại do chính ý thức kém của người tham gia giao thông gây ra. Đơn cử như cầu Sông Hàn thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông vào các giờ tan ca buổi chiều hằng ngày. Có 2 nguyên nhân gây ra ùn tắc giao thông tại đây. Một là, mật độ người và phương tiện tham gia trên cầu tăng đột biến so với các giờ trong ngày. Hai là, do chính ý thức kém của người tham gia giao thông gây ra.
Trong đó, nguyên nhân thứ 2 là nguyên nhân chính. Chúng tôi đã chứng kiến một vụ ùn tắc giao thông kéo dài gần 30 phút trên cầu vào một buổi chiều tháng 8-2011, do 2 thanh niên đi tắm biển đã lấn sang phần đường của người đi theo chiều ngược lại, gây ra xô xát. Một vụ ùn tắc giao thông khác xảy ra vào giờ bình thường ngày 7-9 vừa qua tại đoạn ngã tư Trần Quốc Toản - Trần Phú trong khoảng 10 phút bởi nguyên nhân rất đơn giản là 2 thanh niên đi trên đường Trần Quốc Toản theo chiều ngược nhau và cùng rẽ vào đường Trần Phú, do không giảm tốc độ nên đã va chạm vào nhau. Thay vì xin lỗi hoặc bỏ qua thì lại cãi nhau để phân phải, trái. Còn người đi đường thì dừng xe để xem vụ việc. Nhưng đáng buồn hơn là có những vụ tai nạn giao thông mà nạn nhân đang cần trợ giúp của người đi đường, nhưng họ vô cảm, đứng xem mà không có sự trợ giúp nào.
Còn các vụ ùn tắc giao thông ở các khu vực trường học, nhất là các trường tiểu học và THCS là chuyện hằng ngày, mà nguyên nhân rất đơn giản là phụ huynh nào cũng muốn chen vào gần cổng trường để đón con. Khi đón được con rồi thì không ra được vì những phụ huynh khác cũng chen vào. Không ai nhường ai. Gần đây, nhiều phụ huynh đón con bằng ô-tô nên tình trạng ùn tắc giao thông còn nghiêm trọng hơn. Điển hình là trên đường Yên Bái (đoạn từ đường Phan Đình Phùng đến đường Trần Quốc Toản), vào các giờ học sinh tan trường, những người có nhà trong đoạn đường này phải chọn một lộ trình đi lại thích hợp, nếu không chỉ có cách chờ (khoảng 20 phút) để học sinh về hết mới về nhà được.
Điều muốn nói ở đây là hầu hết những người gây ra các vụ ùn tắc giao thông nói trên đều biết những quy định của Luật Giao thông đường bộ nhưng chỉ vì ý thức kém, vô tình gây ra những vụ ùn tắc giao thông không đáng có.
Bài và ảnh: Đức Thịnh