Cách đây một năm trở về trước, nhà cửa ở các khu dân cư mới thi nhau mọc lên nhưng giờ đây đã tạm lắng. Nguyên nhân tác động chính vẫn là khó khăn của thị trường bất động sản và thị trường tài chính. Tuy nhiên có những hộ dân khi đủ điều kiện để khởi công đã phải đối mặt với hàng loạt quy tắc đô thị.
Xây nhà gặp nhiều trở ngại từ quy tắc đô thị. |
Tại phường H. quận Hải Châu, một số hộ dân và cả công ty tư nhân vừa khởi công làm nhà được 1 ngày thì nhân viên quy tắc đô thị phường xuống kiểm tra giấy phép xây dựng và giấy xin thuê vỉa hè để đổ vật liệu. Vài ngày sau, lại có đội kiểm tra quy tắc đô thị quận ập đến cũng kiểm tra với nội dung như trên. Hộ ông N.C.V làm nhà trong dịp này trình bày đã có giấy tờ đầy đủ nhưng sáng nay con ông đi làm thủ tục gì đấy nên cầm theo cả bộ hồ sơ.
Thế là ông nhận được ngay một giấy mời triệu tập xuống Đội Quy tắc đô thị quận làm việc vào lúc 11 giờ. Chưa hết, hôm sau lại xuất hiện một anh cán bộ xưng là thanh tra môi trường đến “yêu cầu nộp phí dọn vệ sinh trong quá trình xây dựng, mỗi mét vuông 500 đồng một ngày, nếu không sẽ đình chỉ thi công”. Nhà vừa mới khởi công, ai cũng mong những điều may mắn sẽ đến. Thế mà cách làm việc của các đội quy tắc quản lý đô thị, thanh tra môi trường làm cho người dân bất an vì không biết có còn cán bộ quy tắc hay thanh tra nào đến nữa không trong khi đã có đầy đủ giấy phép. Từ sự việc trên có thể thấy những bất cập trong công tác quản lý đô thị:
Thứ nhất, khi người dân đi xin giấy phép xây dựng đã đến cả phường và quận để làm thủ tục xin thuê vỉa hè. Trong khi làm các thủ tục này, người xin thuê vỉa hè để tập kết vật liệu xây dựng cũng phải ký một bản cam kết giữ gìn vệ sinh môi trường. Vậy nhưng việc nộp phí dọn vệ sinh trong quá trình xây nhà thì không được hướng dẫn.
Thứ hai, hiện nay việc nộp đơn và cấp phép xây dựng đã được UBND các quận tiến hành qua mạng. Cả hai cách đến trực tiếp hay qua mạng đều được hiểu là cách làm “một cửa”. Về điều này, thật đáng hoan nghênh. Thế nhưng cơ chế “một cửa” mới vẫn còn thiếu sự liên thông. Trong khi các sở, ban, ngành đều đã có mạng chuyên dùng thì các đội quy tắc đô thị, quản lý đô thị và tổ “một cửa” đều hoạt động độc lập. Việc ai nấy làm. Người cấp phép cứ cấp, người kiểm tra cứ kiểm tra, không cần thông báo trước cho dân. Nếu ai không có đủ giấy tờ ngay lúc kiểm tra, thanh tra đột xuất thì mời ngay về quận làm việc.
Thứ ba là thái độ thiếu hợp tác của một bộ phận nhân viên quy tắc đô thị đi thực tế như một số hộ dân phản ánh, làm việc kiểu trấn áp và đe dọa đình chỉ thi công trong khi chưa có hướng dẫn đầy đủ mà theo một chủ công trình là “họ đi kiểm tra đột xuất nhưng làm ghê lắm, cứ như chờ dân sai để phạt”.
Thành phố Đà Nẵng được tôn vinh là đứng đầu cả nước về chỉ số sẵn sàng ứng dụng công nghệ thông tin. Nếu các đội quy tắc đô thị tổ chức kiểm tra theo mô hình hoạt động liên ngành và truy cập thông tin trong cùng một hệ thống thì việc hướng dẫn các thủ tục khi cấp phép xây dựng của UBND quận sẽ đầy đủ hơn và trạng thái hồ sơ cấp giấy phép xây dựng, gia hạn giấy phép xây dựng sẽ được theo dõi sát sao hơn, tránh kiểm tra chồng chéo, phiền phức cho dân như hiện nay. Thái độ làm “công bộc” cho dân của một bộ phận cán bộ, nhân viên quy tắc đô thị và thanh tra môi trường cũng cần được nghiêm túc chấn chỉnh để hình ảnh người cán bộ, nhân viên trở nên gần gũi dân hơn.
Bài và ảnh: PHƯƠNG NGUYỄN