Sáng 20-6, thảo luận về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực, nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) cho rằng, cần phá bỏ sự độc quyền về kinh doanh điện lực để tạo sự bình đẳng giữa bên mua và bên bán, bảo đảm quyền lợi cho người dân.
Qua gần 7 năm thực hiện, Luật Điện lực đã bộc lộ không ít những bất cập, khó khăn, vướng mắc; một số quy định không còn phù hợp với phương thức quản lý, điều hành của ngành Điện. Các ĐB cho rằng, việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực là cần thiết, nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý đối với hoạt động điện lực, góp phần tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của hạ tầng điện lực và bảo đảm an ninh năng lượng.
Minh bạch, công khai trong điều chỉnh giá điện
Nhiều ý kiến của các ĐBQH cho rằng, điện là loại hàng hóa đặc biệt. Vì vậy, giá bán điện cần quy định theo quy luật của cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước. Quy định như vậy vừa bảo đảm cho giá bán điện được điều chỉnh linh hoạt theo tín hiệu thị trường, mà vẫn giữ vai trò điều tiết của Nhà nước đối với loại hàng hóa có ảnh hưởng trực tiếp rất lớn đến phát triển kinh tế-xã hội, an ninh, quốc phòng và đời sống nhân dân cả nước; đồng thời khuyến khích, đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư cho phát triển ngành điện cũng như tạo động lực để thúc đẩy việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.
ĐB Nguyễn Thanh Phương (Cần Thơ) đề nghị nên giảm bớt các loại mức giá trong cơ cấu giá điện hiện nay, đồng thời, minh bạch, công khai hơn nữa trong việc điều chỉnh tăng, giảm giá điện. ĐB Bùi Thị An (Hà Nội) thẳng thắn nêu quan điểm: “Cần có giải pháp chống độc quyền ngành điện, nếu còn độc quyền thì sẽ không bao giờ có sự bình đẳng giữa người mua và người bán”. ĐB An cũng kiến nghị, trong cơ sở tính giá thành, ngành Điện phải bảo đảm cơ sở hạ tầng, làm rõ trách nhiệm của các bên đối với việc tiêu hao trong quá trình truyền tải điện.
Cùng quan điểm này, ĐB Lê Thị Nguyệt (Vĩnh Phúc) cho rằng, giá điện phải có sự “gặp nhau” giữa người mua và người bán. Nhà nước cần nghiên cứu tách bạch giá điện giữa hoạt động kinh doanh và hoạt động công ích. Cần tăng cường nội địa hóa thiết bị điện ở Việt Nam để làm hạ giá thành sản phẩm.
Gắn chặt chẽ với quy hoạch các nguồn năng lượng
Thảo luận về quy hoạch phát triển điện lực, nhiều ý kiến cho rằng, thời gian qua, các quy hoạch xây dựng, phát triển công nghiệp… ở nhiều địa phương chưa được lồng ghép, đồng bộ với nội dung quy hoạch phát triển điện lực ảnh hưởng đến tính thống nhất và liên kết của quy hoạch phát triển điện.
Các ĐB đề nghị quy hoạch phát triển điện lực tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không chỉ phù hợp mà còn phải là bộ phận không tách rời với quy hoạch phát triển điện lực quốc gia; phải gắn chặt chẽ với quy hoạch của các nguồn năng lượng sơ cấp như dầu, khí, và đặc biệt là xu hướng gia tăng cơ cấu nguồn nhiệt điện than, quy hoạch đất đai, giao thông, thủy lợi, chống lũ, quy hoạch bậc thang thủy điện trên các dòng sông...
ĐB Lê Thị Nguyệt (Vĩnh Phúc) kiến nghị, trong quy hoạch ngành Điện, cần chú ý phát triển các nguồn năng lượng thay thế sức nước, than, chú ý đẩy mạnh việc khai thác các nguồn năng lượng tái tạo; tận dụng lợi thế của đất nước với nhiều sức gió và năng lượng mặt trời góp phần bảo vệ môi trường, hạ giá thành sản phẩm. ĐB Nguyệt cũng đồng tình với việc triển khai điện hạt nhân nhưng cần hết sức thận trọng trong việc bảo đảm an toàn.
ĐB Bùi Thị An (Hà Nội) cho rằng, Nhà nước cần có khoản kinh phí hỗ trợ phát triển ngành Điện đối với các vùng đặc thù, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn rất khó khăn. Trong quy hoạch cũng cần phân cấp rõ ràng trong việc cấp phép thực hiện các công trình nhà máy điện theo quy mô, công suất để tránh xây dựng tràn lan các dự án loại này. ĐB Đỗ Văn Vẻ (Thái Bình) đề nghị Bộ Công Thương sớm xây dựng dự án năng lượng Luật Năng lượng mới và Luật Năng lượng tái tạo để có khung pháp lý điều chỉnh các loại hình sử dụng, khai thác điện bằng năng lượng tái tạo theo mô hình của các nước phát triển.
(TTXVN)
