... Thành phố Đà Nẵng của chúng ta từng được hình tượng như một chiếc diều đang sải rộng hai cánh đón gió. Tôi cũng rất tâm đắc với hình ảnh này và cho rằng cánh diều đó bay cao, bay xa được chính là nhờ sự góp gió không ngừng nghỉ của các tầng lớp nhân dân Đà Nẵng. Trong đó, lực lượng thanh niên - lực lượng tự hào là tuổi trẻ, là mùa xuân của thành phố - với hơn 280 ngàn người, chiếm gần 1/3 dân số Đà Nẵng đã chung tay góp sức vào sự phát triển của thành phố thông qua nhiều phong trào và để lại dấu ấn đậm nét.
 |
| Đồng chí Nguyễn Bá Thanh phát biểu tại đại hội. Ảnh: K.H |
Trong nhiệm kỳ vừa qua, nhiều phong trào, nhiều cuộc vận động của Đoàn, Hội, Đội với những mục tiêu sát thực, đáp ứng sự mong đợi và nhu cầu của đoàn viên và thanh niên. Từ những phong trào tiêu biểu như: “5 xung kích phát triển kinh tế-xã hội, bảo vệ Tổ quốc”, “4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” đến những chương trình hoạt động cụ thể của từng khối Đoàn đã góp phần quan trọng xây dựng hình ảnh người thanh niên thành phố giàu lòng yêu nước, xung kích tình nguyện vì cộng đồng, tự trang bị hành trang, lập thân lập nghiệp, góp sức mình vào công cuộc phát triển thành phố.
Những kết quả mà Đoàn Thanh niên thành phố đạt được rất đáng phấn khởi. Đây là minh chứng cho những cố gắng lớn lao trong việc tự đổi mới phương thức hoạt động để đưa phong trào tới gần hơn với thanh niên, cũng như thể hiện rõ nét nhiệt huyết của đội ngũ cán bộ làm công tác Đoàn, biết khơi gợi, thu hút được một lực lượng không nhỏ thanh niên tham gia để hoàn thành thắng lợi các phong trào.
Dẫu vậy, những thành tích thể hiện qua những báo cáo tổng kết, những phong trào mang lại hiệu ứng xã hội tích cực hay những con số đầy thuyết phục được báo cáo tại Đại hội cũng không che được hết những khó khăn rất lớn trong thực tế hoạt động của Đoàn Thanh niên hiện nay. Nhiều thách thức ngày một rõ rệt và đan xen khiến cho chưa bao giờ phong trào Đoàn Thanh niên phải đối diện với nhiều thách thức như thế, chưa bao giờ người làm công tác Đoàn lại trăn trở như bây giờ và cũng chưa bao giờ Đảng bộ, nhân dân và những người có tâm huyết lại lo lắng cho công tác Đoàn như hiện nay. Những khó khăn đó có cả phía chủ quan và khách quan buộc chúng ta phải nghiên cứu, tìm hiểu đến tận cùng của vấn đề.
Chúng ta đều biết rằng, việc thu hút thanh niên tham gia các sinh hoạt trong tổ chức Đoàn hiện nay là vấn đề không hề giản đơn. Nguyên nhân chính là người thanh niên thường có xu hướng dao động và chưa được rèn luyện về tính kiên trì trước khó khăn thách thức trong cuộc sống. Tuy có nhiều cơ hội được tiếp xúc với kiến thức mới và tiến bộ khoa học công nghệ song lại thiếu thực tế và đặc biệt, do chưa được trao nhiều cơ hội thử sức nên thường nóng vội muốn tự khẳng định mình. Những điều này khiến thanh niên dễ bị lôi kéo đi vào các con đường sai lầm nếu không kịp thời có định hướng đúng, suy nghĩ đúng và trải qua những bài học có giá trị. Ngoài ra, trong cách thể hiện của không ít bạn trẻ, tôi thấy sự tự mãn và hài lòng khi chỉ mới đạt được những thành tích bước đầu, khi có được cuộc sống vật chất tương đối đầy đủ và khi những sở thích cá nhân được đáp ứng nhanh chóng và dễ dàng. Sự tự mãn nếu có chính là căn bệnh đang gặm nhấm và làm suy giảm ý chí phấn đấu vươn lên để đạt những thành công tiếp theo trong cuộc sống.
Thứ hai, đối với phong trào Đoàn, có thể nhận thấy sự lúng túng trong việc tìm ra những mô hình hoạt động thích hợp. Phải khẳng định rằng các phong trào Đoàn không có mục đích nào khác ngoài rèn luyện thanh niên trưởng thành hơn, sống có trách nhiệm hơn, góp sức vào công cuộc phát triển quê hương, đất nước. Tuy nhiên, do đặt kỳ vọng quá lớn cho nên một số phong trào ngay từ khi ra đời đã mang nặng tính hình thức và mênh mang dàn trải. Sự mất cân đối giữa một bên là phong trào ngày một lớn về số lượng, rộng về quy mô, nhiều về lĩnh vực với một bên là các Đoàn cơ sở với sự hạn chế về nguồn lực, eo hẹp về kinh phí và thiếu về cán bộ chắc chắn sẽ ảnh hưởng lớn tới kết quả và thành tích của chính phong trào đó.
Để phần nào khắc phục được tình trạng nêu trên, Đoàn chúng ta cần nhìn lại trách nhiệm của mình. Nên coi một bộ phận thanh niên sống buông thả và vô cảm với cộng đồng là khiếm khuyết trong nhiệm vụ tập hợp lực lượng và định hướng của Đoàn; nên xem sự đơn điệu trong phương thức hoạt động là kết quả của lối mòn trong tư duy, thiếu sáng tạo của chính người làm công tác Đoàn, trong đó có trách nhiệm của người thủ lĩnh thanh niên và phải thấy rằng, ở đâu đó, tính hình thức quá mức, bề nổi trong nhiều phong trào là biểu hiện của căn bệnh thành tích đang tồn tại ở các cấp bộ Đoàn hiện nay.
Những thực tế gai góc nêu trên lại tiếp tục được cộng hưởng với những khó khăn khác khi Đoàn Thanh niên thành phố bước sang nhiệm kỳ mới. Những khó khăn của kinh tế đất nước nói chung và thành phố đã, đang và sẽ tác động trực tiếp tới đời sống của các tầng lớp nhân dân trong đó có lực lượng đoàn viên, thanh niên và phong trào Đoàn. Việc hàng loạt doanh nghiệp ngừng hoạt động, phá sản sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp gia tăng ở thanh niên, kéo theo những gánh nặng và sức ép cho xã hội. Ngoài ra, kinh tế khó khăn cũng đồng nghĩa với việc các nguồn tài trợ, nguồn đầu tư cho các hoạt động Đoàn bị thu hẹp đáng kể và vì vậy phong trào Đoàn cũng không tránh được ảnh hưởng.
Tuy nhiên, đây lại chính là thời điểm để Đoàn Thanh niên thành phố chứng minh năng lực sáng tạo và vượt khó của mình. Những vấn đề bức xúc của thành phố hiện nay kêu gọi ở các bạn đoàn viên thanh niên có những việc làm cụ thể, vừa sức mình và tạo ra những sản phẩm mang đậm dấu ấn của sức trẻ. Ngoài những nội dung hoạt động đã được đề ra trong dự thảo báo cáo, tôi xin được nhắn gửi tới các bạn một số ý kiến như sau:
Thứ nhất, các bạn phải luôn ý thức rằng mọi phong trào Đoàn được phát động cần bám sát với những chương trình, kế hoạch phát triển của thành phố. Trong hàng trăm công việc bộn bề ngày hôm nay, không thiếu những nội dung cần sự chủ động và xung kích của lực lượng đoàn viên thanh niên, ví dụ như nắm bắt về nhu cầu công việc của thanh niên trên địa bàn khu dân cư, nhất là khu vực giải tỏa, tái định cư để định hướng nghề nghiệp, đào tạo nghề và giới thiệu việc làm. Một nội dung quan trọng nữa là giáo dục cảm hóa thiếu niên hư, chậm tiến, bỏ học sớm trở lại trường và nhất là có phương pháp hiệu quả để các em không quay lại con đường sai lầm. Ngoài ra, Đoàn Thanh niên thành phố cũng cần phải là lực lượng đi đầu trong xây dựng và phổ biến những chuẩn mực trong văn hóa ứng xử trong quan hệ cộng đồng, giữ mình trước những lôi kéo và cám dỗ, góp phần hình thành một tầng lớp thanh niên tiêu biểu có nếp sống văn hóa, văn minh đô thị.
Thứ hai, tiếp tục phát huy rộng khắp phong trào tình nguyện vốn là niềm tự hào của thanh niên thành phố. Tôi đánh giá cao và hoàn toàn ủng hộ các phong trào tình nguyện do Đoàn Thanh niên thành phố đề ra trong nhiệm kỳ tới. Mỗi một hành động nhân ái, mỗi một suy nghĩ hướng về cộng đồng đều đáng quý và đáng được trân trọng. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố luôn trông chờ các bạn trẻ tiếp tục thực hiện thành công các cuộc vận động mang đậm dấu ấn tình nguyện như “Hiến máu nhân đạo”, “Vì môi trường thành phố xanh, sạch, đẹp”, “Gương mẫu trong tham gia giao thông”, “Nói không với ma túy”. Làm tốt những việc này chính là sự tham gia xứng đáng, thiết thực nhất vào việc xây dựng hình mẫu thanh niên tiêu biểu trong cuộc sống cộng đồng.
Thứ ba, để phong trào Đoàn đi đúng hướng, không thể không nhắc tới yêu cầu cấp bách trong việc đổi mới công tác tổ chức và phương thức hoạt động của Đoàn. Trong bối cảnh hiện nay, đã đến lúc Đoàn Thanh niên thành phố phải nghiêm túc đánh giá lại toàn bộ vấn đề liên quan đến công tác Đoàn với những gợi mở sau đây:
- Phải chăng thu nhập còn thấp so với mặt bằng chung nên cán bộ Đoàn không thực sự hết mình với phong trào?
- Phải chăng tại nhiều cơ sở, hoạt động Đoàn chủ yếu xoay quanh các hoạt động bề nổi, thiếu chiều sâu nên cán bộ Đoàn không có nhiều cơ hội được thử thách và trưởng thành?
- Phải chăng tương lai chữa rõ ràng sau khi hết tuổi công tác nên cán bộ Đoàn không yên tâm cống hiến?
Tất cả các nội dung đó cần được chính các bạn tìm hiểu, làm rõ để có những ý tưởng, giải pháp thiết thực nhất nhằm tăng số lượng và chất lượng thanh niên được tập hợp; giảm dần cơ sở yếu kém, tạo dựng được những cán bộ Đoàn chuyên trách có phẩm chất, trình độ và tâm huyết, thực sự là những thủ lĩnh có khả năng vận động, đoàn kết và tập hợp thanh niên.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Tôi tin tưởng rằng, với tư duy đúng đắn cùng cách làm sáng tạo và những chương trình hành động thiết thực, cụ thể, đoàn viên, thanh niên thành phố sẽ phát huy tiềm năng to lớn, biết cách vượt qua mọi trở ngại trước mắt, giúp nhau chuẩn bị thật tốt hành trang vào đời, luôn hướng về cộng đồng, xây dựng lên những công trình thanh niên có tầm vóc, cống hiến cho thành phố ngày càng văn minh và hiện đại.
(Trích phát biểu của đồng chí Bí thư Thành ủy Nguyễn Bá Thanh tại Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh TP. Đà Nẵng lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2012-2017)
