Sau khi Quy chế giám sát đầu tư cộng đồng (GSĐTCĐ) được Thủ tướng Chính phủ ban hành kèm theo Quyết định số 80/2005/QĐ-TTg, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể trên địa bàn thành phố đã phối hợp tổ chức triển khai trong cộng đồng dân cư, từ đó nâng cao vai trò, trách nhiệm của nhân dân trong hoạt động giám sát các công trình đầu tư, góp phần bảo đảm chất lượng công trình, chống tiêu cực và xâm hại lợi ích cộng đồng.
Ở đâu biết phát huy vai trò của nhân dân thì các hoạt động giám sát công trình đầu tư xây dựng đạt hiệu quả cao. TRONG ẢNH: Thi công cầu Rồng. |
Phát hiện sớm để tránh thiệt hại
Ông Trần Minh Tâm, Trưởng ban Thanh tra nhân dân (TTND) phường Hòa Cường Nam cho biết: “Triển khai Quyết định 80 của Thủ tướng Chính phủ, Ban TTND phường đã xây dựng quy chế hoạt động và phân công các thành viên thực hiện giám sát. Ngay từ đầu năm, Ban TTND đã kiến nghị UBND phường cung cấp các thông tin như: Tên, địa chỉ các chủ đầu tư, nhà thầu, các công trình, dự án đang triển khai trên địa bàn phường, kể cả các công trình “Nhà nước và nhân dân cùng làm” để Ban TTND phân công các thành viên thực hiện giám sát theo quy định của pháp luật. Các thành viên Ban TTND ở cơ sở được sinh hoạt với cấp ủy chi bộ, các ngành, đoàn thể... nên thường xuyên nắm bắt kịp thời các sự việc xảy ra ngay từ khu dân cư như việc gây ô nhiễm môi trường, sạt lở nhà dân... trong quá trình triển khai dự án để khắc phục kịp thời”. Nhờ vậy, trong năm 2011, Ban TTND phường Hòa Cường Nam đã thực hiện giám sát hiệu quả 2 nhà sinh hoạt văn hóa khu dân cư, 1 công trình bê-tông cống thoát nước tổ 29, 2 công trình bê-tông nền đường... Đầu năm 2012, Ban TTND phường cũng đã thực hiện giám sát các công trình Nhà họp liên tổ chi bộ 5B Tiên Sơn, Nhà họp liên tổ 1 và 2... Tuy nhiên, trong quá trình triển khai cũng gặp một số khó khăn như: Chủ các công trình, dự án thiếu hiểu biết về Quyết định 80 nên không công khai rộng rãi với nhân dân. Có những dự án chính quyền địa phương không nắm được do chủ đầu tư không thông qua UBND phường, đặc biệt là các công trình, dự án do thành phố và Trung ương quản lý.
Ông Phạm Công Lương, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam phường Thuận Phước cũng chia sẻ: “Thuận lợi có được trong việc thực hiện GSĐTCĐ là các thành viên Ban TTND rất nhiệt tình, cùng với việc củng cố đội ngũ tổ chức dưới phường rất vững chắc. Với 45 cộng tác viên ở các khu dân cư nên “tai, mắt” của Ban TTND được rải đều khắp. Bên cạnh đó, Đảng ủy và UBND phường luôn quan tâm và tạo điều kiện cho Ban TTND hoạt động hiệu quả”. Từ đầu năm đến nay, Ban TTND phường Thuận Phước đã tập trung thực hiện giám sát các công trình trọng điểm như: Trạm ngăn triều và chống ngập Thuận Phước, Trường THCS Lê Thánh Tôn, Trường tiểu học Võ Thị Sáu, Trường mầm non Bình Minh, cống thoát nước của 2 kiệt tổ 18 và tổ 26... Qua giám sát, Ban TTND phường Thuận Phước đã phát hiện một số công trình làm ảnh hưởng đến người dân trong quá trình triển khai thực hiện. Từ đó, các đơn vị thi công đã kịp thời điều chỉnh và có những hỗ trợ thỏa đáng cho người dân. Các chủ đầu tư cũng thấy được trách nhiệm của mình và nâng cao chất lượng công trình, tránh gây thiệt hại cho đơn vị, cộng đồng khu dân cư...
Tạo ra cộng đồng có trách nhiệm
Ông Phạm Công Lương cho rằng, theo Quyết định 80, các chủ đầu tư phải chủ động cung cấp thông tin nhưng hầu như chỉ khi Ban TTND kiến nghị thì họ mới thực hiện. Qua sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị cho thấy các chủ đầu tư chưa thấy được vai trò quan trọng của GSĐTCĐ... Do đó, cần có những hội nghị, hội thảo để thống nhất cách làm.
Ông Huỳnh Thanh Trà, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam quận Hải Châu cũng thừa nhận: “Tuy hoạt động của các Ban TTND các phường trên địa bàn quận ngày càng có hiệu quả hơn nhưng ban đầu cũng gặp một số khó khăn như: Nhận thức về GSĐTCĐ còn hạn chế, đa số các Ban TTND khi thực hiện nhiệm vụ GSĐTCĐ chưa chủ động lập được kế hoạch cụ thể theo phân loại vốn của 3 dự án đầu tư để có nội dung giám sát khác nhau, chủ đầu tư dự án và nhà thầu thiếu hợp tác với Ban TTND nên việc giám sát khó khăn, một số nơi vẫn còn nhầm lẫn chức năng hoạt động của Ban quản lý công trình và Ban GSĐTCĐ...”.
Qua thực tế cho thấy, nơi nào biết phát huy vai trò của nhân dân thì các hoạt động giám sát công trình đầu tư xây dựng có hiệu quả cao, đồng thời góp phần với các công tác khác làm cho hoạt động giám sát ngày càng hoàn chỉnh, từ đó tạo ra cộng đồng có trách nhiệm. Để làm tốt điều này, UBND và các cơ quan quản lý ngành ở các cấp cần thực hiện nghiêm túc việc công khai hóa các thông tin về quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội, kế hoạch sử dụng đất và đầu tư trên địa bàn... làm cho người dân được giải tỏa những thắc mắc và đồng tình ủng hộ, tránh gây ra những bức xúc không đáng có giữa nhân dân và nhà đầu tư.
Bài và ảnh: ĐOÀN LƯƠNG