Đại tá Lại Nam Dương (ảnh) (ở phường Hải Châu 1, quận Hải Châu), nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1 Quảng Đà, đã kể lại trận đánh đập tan âm mưu cướp lúa của địch trong thời kỳ chống Mỹ, cứu nước.
 |
...Tháng 8-1965, tại chiến trường Quảng Đà, Mỹ - ngụy mở chiến dịch “Tám thơm ly thị” nhằm lấn chiếm vùng giải phóng Điện Bàn và cướp lúa của nhân dân ta đang vào vụ gặt. Tiểu đoàn 1 Quảng Đà đứng chân tại huyện Đại Lộc được giao nhiệm vụ tổ chức phục kích trên đường 100 (con đường từ Vĩnh Điện đi Ái Nghĩa), nhằm tiêu diệt địch và đập tan âm mưu cướp lúa của chúng.
Sau khi nhận lệnh, Tiểu đoàn chúng tôi phối hợp với Huyện đội Điện Bàn đi trinh sát địa hình và xác định tổ chức trận địa phục kích trên đoạn đường dài 2km, từ Phong Thử (Điện Thọ) đến Cẩm Văn (Điện Văn, nay là Điện Hồng). Sau đó, đơn vị xây dựng thao trường, tổ chức huấn luyện trên địa bàn hai xã Đại Cường và Đại Thắng (huyện Đại Lộc).
18 giờ ngày 1-9-1965, Tiểu đoàn vượt sông Vu Gia, bí mật hành quân đến vị trí phục kích. 0 giờ 30 ngày 2-9, toàn đơn vị đã hoàn thành chiếm lĩnh trận địa. Lúc đó, tôi là Đại đội trưởng Đại đội 1, nhận nhiệm vụ chặn đầu, bố trí đội hình tại khu vực thôn Cẩm Văn. Đại đội 2 đảm nhiệm tấn công chính diện, triển khai lực lượng từ Đa Hòa đến ngã ba Trùm Giao. Đại đội 3 triển khai ở khu vực đường xe lửa để làm nhiệm vụ khóa đuôi. Bộ đội huyện Điện Bàn cùng du kích hai xã Điện Thọ và Điện Phước đảm nhiệm bám đánh địch nếu chúng thọc sâu ra hai bên đường (nhằm buộc chúng phải di chuyển theo đường 100).
5 giờ 30 ngày 2-9, lực lượng địch đi càn quét tập trung ở Vĩnh Điện. Chúng huy động hàng ngàn dân vệ, gia đình ngụy quân, ngụy quyền cùng với nhiều xe tải để đi cướp lúa. 6 giờ 30, pháo binh địch bắn mạnh trên đường 100, sau đó bọn công binh dò mìn đi trước, tiếp đến là 1 đại đội bảo an và 1 tiểu đoàn bộ binh có xe tăng yểm trợ. Bộ phận đi cướp lúa bám theo sau. 2 chiếc máy bay L19 liên tục quần đảo và bắn chỉ điểm.
Từ 9 giờ, bọn dân vệ và gia đình ngụy quân, ngụy quyền tỏa ra gặt lúa của nhân dân hai xã Điện Phước và Điện Thọ. Trong khi đó, quân địch vẫn tiếp tục càn lên phía Điện Văn, dọc theo hai bên đường 100. Đến 14 giờ, đầu đội hình địch đã đến thôn Cẩm Văn, nhưng đội hình phía sau vẫn chưa lọt hết vào trận địa phục kích. Đồng chí Võ Xuân Lâm, Chỉ huy tiểu đoàn, ra lệnh nổ súng bằng 2 phát pháo hiệu đỏ. Các cỡ súng của ta nổ giòn giã. Trên khắp trận địa, bộ đội đồng loạt tấn công và ngay từ những phút đầu đã bắn cháy 2 chiếc M113.
Quân địch bám vào hai bên vệ đường để chống trả. Pháo địch từ nhiều nơi bắn tới nhằm cứu nguy cho đồng bọn. Máy bay phản lực của chúng lồng lộn ném bom. Quan sát thấy quân địch đang cố xoi đường hòng chạy về phía căn cứ Bồ Bồ, tôi lệnh toàn đại đội kiên quyết ngăn chặn, không cho địch mở đường máu. Xạ thủ trung liên Mai Xuân Hồng (Đại đội 1) nhanh chóng vận động lên một điểm cao, chế áp bộ binh và ném lựu đạn diệt liên tiếp hai hỏa điểm địch.
Khoảng 20 phút sau, thấy địch có dấu hiệu bỏ chạy, đồng chí Võ Xuân Lâm liền cho hỏa lực chuyển bắn về phía đông Phong Thử và phát lệnh xung phong (một phát pháo hiệu đỏ và một phát pháo hiệu xanh). Lập tức, các tổ chiến đấu bật khỏi công sự, xông lên truy kích địch. Bọn giặc run rẩy giơ tay đầu hàng. Nhiều tên liều chết tháo chạy. Nhưng vẫn còn một số tên ngoan cố co cụm chống trả tại các khu gò mả hai bên đường. Từng đại đội vừa sử dụng lực lượng đánh địch co cụm, vừa cho bộ đội đánh tảo trừ, tiêu diệt những tên sống sót.
Đến 15 giờ, quân địch tan tác tháo chạy về phía đông Phong Thử, lại bị hỏa lực của Đại đội 4 bắn trúng. Toàn đơn vị thu hơn 180 khẩu súng các loại cùng với nhiều đồ dùng quân sự và khẩn trương rời khỏi trận địa. Số dân vệ và gia đình ngụy quân, ngụy quyền đi cướp lúa ngay từ khi nghe súng nổ đã quáng quàng tháo chạy về Vĩnh Điện.
Trận đó, tiểu đoàn chúng tôi tiêu diệt gần 200 tên địch, bắt sống 25 tên, thu nhiều chiến lợi phẩm và phá tan âm mưu cướp lúa vùng giải phóng của kẻ thù, củng cố niềm tin thắng lợi của nhân dân ta trong buổi đầu đánh Mỹ.
LÊ VĂN THƠM ghi
