Hiện nay trên cả nước có 44 doanh nghiệp (DN) sản xuất, lắp ráp và phân phối thiết bị giám sát hành trình (còn gọi là hộp đen), trong số này có đến 33 DN, chi nhánh, đại lý đăng ký hoạt động tại thị trường Đà Nẵng. Việc quá nhiều đơn vị hoạt động, trong khi số lượng ô-tô phải lắp hộp đen ở thành phố chỉ khoảng 2.000 chiếc, khiến cho thị trường trở nên “chật chội” và từ đó nảy sinh những vấn đề không lành mạnh.
 |
| Nhân viên của Công ty TNHH Truyền thông Hưng Việt đang lắp hộp đen cho khách hàng. |
Loạn giá!
Ông Trần Sang, cán bộ phụ trách kinh doanh của Công ty TNHH Truyền thông Hưng Việt, đơn vị làm đại lý độc quyền thiết bị hộp đen của Công ty TNHH điện tử Vinh Hiển TP. Hồ Chí Minh cho biết, thời gian qua, giá hộp đen liên tục giảm mạnh, thậm chí giảm đến mức thấp hơn cả vốn, thế nhưng nhiều DN vẫn lao vào buôn bán. Điều này theo ông Sang có hai lý do chính: thứ nhất, để có thiết bị giá rẻ, các DN này buộc phải mua lại thiết bị kém chất lượng mà chủ yếu là của Trung Quốc để bán cho khách hàng; thứ hai, nhà cung cấp mập mờ về các điều khoản mua bán thiết bị trong “bảo hành”, “bảo trì” để giảm chi phí bảo hành và đặc biệt là cung cấp phần mềm có ít tính năng và không thể nâng cấp một khi có sự thay đổi về quản lý hộp đen. Theo Công ty TNHH Truyền thông Hưng Việt, trung bình mỗi hộp đen công ty bán ra có giá 5 triệu đồng, không thể hạ thấp được nữa vì toàn bộ thiết bị nhập từ Mỹ và phần mềm do chính công ty viết rất công phu, có khả năng nâng cấp nếu khách hàng yêu cầu.
Để tìm hiểu thị trường giá cả hộp đen, chúng tôi đã liên lạc với một nhà cung cấp trên đường Hàm Nghi. Ban đầu cô nhân viên bán hàng tại đây đưa ra giá mỗi bộ thiết bị bao gồm cả phần mềm quản lý là 3 triệu đồng, nhưng sau khi nghe chúng tôi muốn mua số lượng lớn, ngay lập tức cô nhân viên này giảm giá xuống còn 2,5 triệu đồng, đồng thời không quên “khuyến mãi”: “Nếu anh lấy trên 50 cái, công ty sẽ bồi dưỡng riêng cho anh 5 triệu đồng và 100 cái là 10 triệu đồng”. Tương tự, tiếp xúc với một đại lý cung cấp hộp đen trên đường Nguyễn Văn Linh, khi nghe chúng tôi chê một nhà cung cấp khác “hét” giá 2,5 triệu đồng/thiết bị, thì chủ đại lý này nhanh chóng “duyệt” 2 triệu đồng/thiết bị với điều kiện thời gian bảo hành chỉ 3 tháng thay vì 6 tháng như các đơn vị khác.
Theo một cán bộ kỹ thuật của Công ty CP Phát triển công nghệ EPOSI có trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh, trên thị trường hiện nay không ít DN sang Trung Quốc mua hộp đen và phần mềm đi cùng chỉ với giá 50 USD, vì vậy có thể nói giá nào họ cũng bán được là điều dễ hiểu.
Mập mờ chất lượng
Theo Sở GTVT, đến nay, số ô-tô khách và hàng hóa trên địa bàn lắp đặt hộp đen đạt trên 90% và là một trong những địa phương có tỷ lệ lắp đặt hộp đen cao nhất nước. Tuy nhiên, đây mới là thành công về mặt số lượng, còn về chất lượng hoạt động của các hộp đen đang là câu hỏi bỏ ngỏ. Không ít DN gắn hộp đen cho có, để khỏi bị lực lượng chức năng kiểm tra xử phạt, vì vậy khi mua hộp đen, điều họ quan tâm nhất là giá cả, không phải tính năng của thiết bị và hàng kém chất lượng của Trung Quốc có chỗ đứng!
Về vấn đề này, ông L.V.T, chủ một DN vận tải khách chạy tuyến Đà Nẵng-Hà Nội, Đà Nẵng-Vinh, cho rằng: “Lâu nay không có hộp đen thì chúng tôi vẫn quản lý tốt vì toàn là người nhà, nay gắn hộp đen chỉ để khỏi bị phạt thôi. Hơn nữa lúc này kinh doanh khó khăn nên phải tiết kiệm, lắp hộp đen loại vừa vừa thôi”. Khi chúng tôi yêu cầu cho xem máy chủ quản lý thiết bị hộp đen thì ông đã nói thật: “Có mở chi mô mà quản lý”.
Bên cạnh việc các chủ DN không mặn mà với việc lắp đặt hộp đen có chất lượng để quản lý cho tốt, thì thực tế nhiều hộp đen gắn trên ô-tô cũng không phát huy được tác dụng do chính tài xế cố tình... phá cho hỏng. Cũng theo ông Trần Sang, thực tế công ty đã nhiều lần buộc phải đi thay thiết bị mới cho khách hàng vì các lỗi không phải của mình, như khi mở hộp đen ra nước chảy ròng ròng do tài xế đổ nước vào, hoặc tài xế đổi nguồn điện vào thiết bị làm cho hộp đen bị cháy…
Gắn hộp đen trên ô-tô để công tác quản lý tốt hơn đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng khá lâu. Tại Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng, việc lắp hộp đen còn mới mẻ. Để hộp đen phát huy hiệu quả quản lý, cần sự hợp tác giữa nhà cung cấp, doanh nghiệp, cơ quan kiểm tra và đội ngũ tài xế.
Bài và ảnh: THANH VÂN
