Chính phủ, các chính trị gia, học giả, báo chí quốc tế tiếp tục lên án mạnh mẽ hành động đưa giàn khoan HD-981 vào vùng biển chủ quyền Việt Nam, cố tình gây căng thẳng ở Biển Đông.
Bản đồ xác định vị trí giàn khoan HD-981 của Tổng Công ty dầu khí Hải dương Trung Quốc nằm bất hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam. (Ảnh do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cung cấp, TTXVN phát) |
Trả lời phỏng vấn hãng tin Kyodo tại thủ đô Paris ngày 7-5 nhân chuyến thăm Pháp, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida cho rằng “cần tránh hành động đơn phương” trên Biển Đông. Khi được hỏi về vụ việc Trung Quốc đặt giàn khoan dầu khí trên vùng biển gần quần đảo Hoàng Sa, Ngoại trưởng Kishida nêu rõ: “Hành động này (của Trung Quốc) làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Điều này khiến Tokyo không thể không quan ngại. (Các bên) cần tránh những hành động đơn phương (trên Biển Đông)”. Đây được cho là bình luận chính thức đầu tiên của Chính phủ Nhật Bản về căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc liên quan đến động thái đặt giàn khoan trái phép của Trung Quốc tại thềm lục địa của Việt Nam. Tiếp đó, hãng thông tấn NHK ngày 8-5 dẫn lời Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga khẳng định chính phủ Nhật Bản “quan ngại sâu sắc” trước các báo cáo cho thấy các hành vi của Trung Quốc đã gây những thiệt hại cho tàu thuyền của Việt Nam và khiến một số thủy thủ Việt Nam bị thương. Chính phủ Nhật Bản coi diễn biến mới nhất này là một phần trong các hành động đơn phương, khiêu khích của Trung Quốc.
Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn thông cáo báo chí của Thượng nghị sĩ John McCain ngày 7-5 cho rằng, quyết định của Trung Quốc hạ đặt giàn khoan thăm dò dầu khí ở ngoài khơi Việt Nam cùng với việc triển khai hàng chục tàu hải quân để hậu thuẫn cho hành động mang tính khiêu khích này là đáng quan ngại và chỉ nhằm leo thang căng thẳng ở Biển Đông. Theo ông McCain, các tàu của Trung Quốc bao vây và tông vào các tàu của cảnh sát biển Việt Nam là hành vi hung hăng và hiếu chiến. Trung Quốc phải gánh chịu hoàn toàn trách nhiệm về hành động đơn phương hòng thay đổi nguyên trạng này.
Trung Quốc dịu giọng, kêu gọi đàm phán Ngày 8-5, Trung Quốc chối bỏ các vụ đụng độ trên Biển Đông và kêu gọi giải quyết hòa bình tình hình căng thẳng hiện nay. Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trình Quốc Bình phủ nhận sự việc diễn ra ở khu vực lô dầu khí 143 thuộc thềm lục địa Việt Nam trong những ngày qua không phải là một cuộc “đụng độ” mặc dù ngày 7-5, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã trưng ra đầy đủ hình ảnh và chứng cứ cho thấy tàu của Trung Quốc hung hăng đâm rách tàu cảnh sát biển Việt Nam và làm bị thương 6 nhân viên ngư kiểm Việt Nam. “Tôi cho rằng đó không phải là đụng độ mà đó chỉ là bất đồng quan điểm trong một số vùng tranh chấp”, Reuters dẫn lời ông Trình Quốc Bình trả lời báo chí bên lề một hội nghị ở Bắc Kinh. TTO, VnExpress |
Cũng trong ngày 7-5, Bộ Ngoại giao Mỹ một lần nữa lên tiếng bày tỏ quan ngại về các hành động của tàu Trung Quốc ở Biển Đông. Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn phát biểu của nữ phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki trong cuộc họp báo thường kỳ tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ ở thủ đô Washington cho rằng, việc tàu Trung Quốc cố tình đâm vào các tàu của Việt Nam là một cách hành xử nguy hiểm và mang tính hăm dọa. Bà Jen Psaki nói: “Chúng tôi cực kỳ quan ngại về cách hành xử và hăm dọa nguy hiểm của tàu bè tại các vùng biển có tranh chấp. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên kiềm chế, hành xử một cách an toàn và thích hợp, giải quyết các yêu sách chủ quyền một cách hòa bình, thông qua ngoại giao và phù hợp với luật pháp quốc tế”.
Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Mỹ, ông Andrew Billo, học giả chuyên nghiên cứu về khu vực Đông Nam Á thuộc Hội châu Á (Asia Society) có trụ sở tại thành phố New York khẳng định việc Trung Quốc đưa giàn khoan HD-981 vào thăm dò dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) 200 hải lý của Việt Nam là sự vi phạm trắng trợn chủ quyền Việt Nam theo Công ước quốc tế về luật biển của Liên Hiệp Quốc (UNCLOS) năm 1982. Theo ông Andrew, đây rõ ràng là sự thất bại của Trung Quốc trong trách nhiệm phải hành động theo Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc đã ký với các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Cũng như Việt Nam, Trung Quốc đã tham gia UNCLOS, vì thế Trung Quốc cần phải tôn trọng quyền hợp pháp đã được khẳng định của Việt Nam đối với vùng biển này.
Về động cơ đằng sau hành động khiêu khích này của Trung Quốc, ông Andrew cho rằng nó xuất phát từ nhận thức rằng gần như toàn bộ Biển Đông thuộc lãnh thổ của nước này. Những năm gần đây, Trung Quốc đã nhiều lần gây sức ép các quốc gia láng giềng, yêu cầu họ phải tôn trọng và tuân thủ các tuyên bố chủ quyền đối với Biển Đông của Bắc Kinh. Hành động này cũng xuất phát từ thực tế rằng Trung Quốc ngày càng nhận thấy mình không nhận được sự ủng hộ từ cộng đồng quốc tế trước các hành động của họ. Theo ông Andrew, thay vì có lập trường hòa giải hơn, lãnh đạo Trung Quốc đã tìm cách khuấy động sự ủng hộ của dư luận trong nước đối với các hành động quyết đoán của họ, không chỉ ở châu Á, mà còn cả ở các khu vực khác trên thế giới.
Tại Đức, một loạt các báo lớn như Die Welt (Thế giới), Die Zeit (Thời đại), Die Spiegel (Tấm gương), DW (Làn sóng Đức)... cũng đăng nhiều tin, ảnh nổi bật phản ánh rõ thái độ hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Ông Thái Thanh Hùng, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh thành phố Đà Nẵng: Chủ quyền biển, đảo là bất khả xâm phạm Trong những ngày qua, các thế hệ cựu chiến binh (CCB) thành phố Đà Nẵng vô cùng phẫn nộ và cực lực lên án khi nghe tin Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan HD-981 vào đặt trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Khi lực lượng kiểm ngư, cảnh sát biển Việt Nam đang làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát phát hiện, đánh tín hiệu yêu cầu phía Trung Quốc đưa giàn khoan và các tàu ra khỏi vùng biển Việt Nam, các tàu Trung Quốc (có thời điểm lên tới 80 tàu, trong đó có 7 tàu quân sự) ngang ngược, hung bạo đâm vào một số tàu kiểm ngư, tàu cảnh sát biển Việt Nam, làm hư hại các con tàu của ta và 6 kiểm ngư viên bị thương. Hành động của Trung Quốc như vậy không thể chấp nhận được. Hội CCB thành phố chúng tôi luôn khẳng định Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam. Chủ quyền biển, đảo là thiêng liêng bất khả xâm phạm. Hội CCB thành phố Đà Nẵng hoàn toàn ủng hộ chủ trương của Nhà nước ta giải quyết tranh chấp trên Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước quốc tế về Luật Biển năm 1982, cố gắng tìm ra một giải pháp cơ bản lâu dài mà các bên có thể chấp nhận được. Ông Đặng Công Ngữ, nguyên Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa (thành phố Đà Nẵng): Vi phạm nghiêm trọng công ước quốc tế Với tư cách là một công dân Việt Nam, tôi cương quyết phản đối việc Trung Quốc đưa giàn khoan HD 981 vào hải phận của Việt Nam để thăm dò, khai thác trái phép, cũng như đưa lực lượng có cả tàu quận sự khá đông và hùng hậu đi vào vùng biển Việt Nam, do Việt Nam và chính quyền huyện Hoàng Sa quản lý. Bởi tọa độ mà Trung Quốc đặt giàn khoan là 15o29’58” vĩ Bắc -111o12’06” kinh Đông nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam. Như vậy, Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp, vi phạm Công ước quốc tế về Luật biển; vi phạm nguyên tắc cơ bản về lãnh thổ mà Trung Quốc và Việt Nam đã ký song phương. Hành động này tôi cho là có sự tính toán, có ý đồ xâm phạm chủ quyền Việt Nam, nằm trong chiến lược lấn chiếm Biển Đông. Ông Trần Văn Lĩnh, Chủ tịch Hội Nghề cá thành phố Đà Nẵng: Ngư dân quyết tâm ra khơi Chúng tôi kịch liệt lên án hành vi ngang ngược của Trung Quốc khi đưa giàn khoan trái phép vào thềm lục địa của Việt Nam, đặc biệt là ở khu vực biển Hoàng Sa, nơi mà ngư dân Việt Nam đã và đang làm ăn, sinh sống và làm chủ từ bao đời nay. Chúng tôi xin được nhắc lại, vùng biển Hoàng Sa là của cha ông chúng tôi, nên không ai có thể chiếm đoạt được. Với vai trò Hội Nghề cá thành phố Đà Nẵng, chúng tôi yêu cầu phía Trung Quốc cần tuân thủ luật pháp quốc tế và khẩn trương rút giàn khoan khỏi vùng biển của Việt Nam; đồng thời không nên có hành động khiêu khích, xua đuổi ngư dân của Đà Nẵng nói riêng và Việt Nam nói chung đang thực hiện đánh bắt thủy sản trên vùng biển của Việt Nam. Hội Nghề cá thành phố Đà Nẵng sẽ kết nối ngư dân Đà Nẵng cùng nhau quyết ra khơi và tăng cường đánh bắt trên vùng biển Hoàng Sa. Điều này không những bảo vệ ngư trường chính nuôi sống gia đình mà còn góp sức cùng lực lượng hải quân, cảnh sát biển, kiểm ngư bảo vệ chủ quyền vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc. ĐOÀN LƯƠNG - ĐẮC MẠNH - TRỌNG HÙNG ghi |
B.T tổng hợp