Bên lề Quốc hội, ngày 12-6, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải khẳng định: Sẽ có các nhà thầu khác tham gia các dự án mới nếu phía doanh nghiệp Trung Quốc rút lui.
 |
| Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải trả lời báo chí bên lề Quốc hội. Ảnh: TTXVN |
* Thưa Phó Thủ tướng, mới đây báo chí Trung Quốc có đăng tin Chính phủ Trung Quốc chỉ đạo doanh nghiệp quốc doanh của nước này không đấu thầu các dự án mới ở Việt Nam. Động thái này có đáng lo ngại không?
- Nếu các nhà thầu Trung Quốc không đấu thầu nữa thì sẽ có nhà thầu khác làm. Điều này không ảnh hưởng gì cả.
* Nhiều người nghi ngờ có sự ưu ái nào đó nên các dự án do các nhà thầu Trung Quốc thực hiện ở Việt Nam khá nhiều, thưa Phó Thủ tướng?
- Những dự án họ làm là hợp đồng tổng thầu (EPC), là những dự án họ trúng thầu trong những lô mình vay vốn ODA của WB hay ADB. Theo quy định thì phải đấu thầu quốc tế rộng rãi. Khi đã đấu thầu quốc tế rộng rãi thì ai thắng người ấy làm. Trung Quốc cũng là một thành viên của các tổ chức tài chính này nên họ có quyền đấu thầu như bất kỳ quốc gia nào khác và họ có thể thắng thầu. Và các quốc gia khác cũng có thể thắng thầu. Khi thắng thầu, nhà thầu thực hiện hợp đồng ấy phải làm đúng theo luật, theo quy định, nếu không làm đúng thì bị phạt theo hợp đồng. Người chịu trách nhiệm việc ấy là chủ đầu tư. Khi người ta chọn thầu rồi thì chủ đầu tư phải giám sát để đảm bảo tiến độ theo đúng hợp đồng.
Thứ hai, đối với những hợp đồng EPC mà do các doanh nghiệp vay vốn tín dụng ưu đãi của Trung Quốc thì theo điều kiện vay vốn phải sử dụng EPC của Trung Quốc. Việt Nam có thể lựa chọn không làm EPC Trung Quốc thì không vay vốn từ đây nữa. Nếu vay thì phải theo luật của người ta. Cũng như mình, có vốn vay cho các nước khác thì người ta cũng phải theo quy định của mình. Ví dụ ODA do Việt Nam cấp thì phải do nhà thầu Việt Nam thực hiện. Đấy là hình thức rất bình thường.
Khi họ thực hiện thì phải làm đúng theo luật. Chủ đầu tư là các doanh nghiệp (ví dụ như các dự án xi-măng, giao thông, điện lực... là những dự án vay vốn nhiều thì phải thực hiện giám sát để bảo đảm theo đúng chất lượng. Vì cuối cùng chủ đầu tư là người chịu chất lượng và tiến độ dự án, hiệu quả đồng vốn bỏ ra.
* Sau khi có những diễn biến trên Biển Đông, nhiều người lo ngại về tiến độ các dự án do nhà thầu Trung Quốc đảm nhiệm, thưa Phó Thủ tướng?
- Về nguyên tắc, hợp đồng mới phía Trung Quốc nói là không tham gia nữa thì không sao, chúng ta tìm đối tác khác, nguồn tín dụng khác. Còn các hợp đồng nhà thầu Trung Quốc đang thực hiện với Việt Nam về nguyên tắc hợp đồng người ta phải thực hiện theo đúng Luật. Nếu không thực hiện đúng thì đã vi phạm hợp đồng. Vi phạm thì xử lý theo điều khoản thương mại quốc tế. Chúng ta cứ theo đúng quy định để xử lý. Cho đến nay, chưa thấy dấu hiệu nào cho thấy nhà thầu không thực hiện các hợp đồng ấy. Một số dự án lao động Trung Quốc bỏ về họ đã quay lại, việc đó chúng ta đã xử lý bình tĩnh trên cơ sở lợi ích hai bên và luật pháp.
Hai nước đều là thành viên WTO nên mình cứ theo luật mà xử, không có gì phải lo lắng cả.
* Tuy nhiên, vẫn có nhiều người cho rằng, trong tình hình hiện nay việc thực hiện các dự án với Trung Quốc có nhiều rủi ro. Chính phủ đã có phương án gì cho các dự án này chưa, thưa ông?
- Chính phủ có phương án và doanh nghiệp cũng có phương án. Trong bất kỳ cuộc làm ăn nào cũng có rủi ro, nguyên tắc các doanh nghiệp phải có giải pháp để xử lý các rủi ro ấy. Rủi ro có thể xảy ra nhưng không phải vì thế mà ngồi im, không làm gì.
Trường hợp phía Trung Quốc đang chuyển giao mà không chuyển giao nữa thì vi phạm hợp đồng. Vi phạm hợp đồng thì xử lý theo nguyên tắc hợp đồng. Còn lại về cung cấp điện thì mình phải bảo đảm các nguồn khác để bảo đảm nguồn điện của mình. Đấy là các phương án bảo đảm rủi ro. Cho nên trong các phương án về điện bao giờ cũng có phương án đề phòng rủi ro. Vì dù không có chuyện gì thì ngày mai có thể sự cố, hạn hán… thì phải có phương án dự phòng.
TTXVN
