Trước những khó khăn trong việc đưa người nghiện đi cai nghiện tập trung do vướng quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định 221/2013/NĐ-CP quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, ngày 6-9 vừa qua, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng ban hành quy chế phối hợp lập hồ sơ và tổ chức cai nghiện ma túy trên địa bàn Đà Nẵng.
 |
Phóng viên Báo Đà Nẵng có cuộc trao đổi với ông Lê Minh Hùng (ảnh), Chi cục trưởng Chi cục phòng, chống tệ nạn xã hội (Sở LĐ-TB&XH) xung quanh vấn đề này.
* Đà Nẵng đã có những bước bứt phá nào trong công tác phòng, chống tệ nạn ma túy so với các tỉnh, thành phố khác trong cả nước, thưa ông?
- Hiện nay, khi số người nghiện ngày càng gia tăng thì công tác phòng, chống tệ nạn ma túy ở các tỉnh, thành phố trong cả nước đều dậm chân tại chỗ do vướng những quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính và Nghị định 221/2013/NĐ-CP. Đà Nẵng là địa phương đầu tiên có bước tiên phong trong lĩnh vực này với việc ban hành quy chế phối hợp lập hồ sơ và tổ chức cai nghiện ma túy trên địa bàn. Theo tôi, quy chế ra đời hoàn toàn đúng với thực tế và không có điều gì sai luật hoặc đụng chạm quyền con người của người nghiện.
Theo kết luận tại cuộc họp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, ma túy, mại dâm do Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì ngày 16-9 vừa qua, Phó Thủ tướng đã khuyến khích, ủng hộ những địa phương có mô hình làm tốt trong lĩnh vực phòng, chống ma túy.
* Những nét mới trong phòng, chống tệ nạn, tội phạm ma túy được quy định trong quy chế này là gì, thưa ông?
- Quy chế phối hợp lập hồ sơ và tổ chức cai nghiện ma túy trên địa bàn thành phố được ban hành thông qua Quyết định số 28/2014/QĐ-UBND ngày 6-9-2014 của Chủ tịch UBND thành phố. Có 3 nét mới từ quy chế này, đó là: thực hiện cai nghiện ma túy tại gia đình - cộng đồng; thành lập tổ tư vấn thẩm định hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc (gọi tắt là tổ thẩm định); thành lập cơ sở quản lý người nghiện không có nơi cư trú ổn định trong thời gian chờ lập hồ sơ áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (gọi tắt là cơ sở lưu trú tạm thời).
Việc thực hiện cai nghiện ma túy tại gia đình - cộng đồng là hình thức mới, trước đây Đà Nẵng chưa bao giờ áp dụng. Theo đó, người nghiện cai nghiện theo phương thức cắt cơn giải độc tại Trung tâm y tế quận, huyện hoặc Bệnh viện Tâm thần Đà Nẵng. Sau đó, chuyển về gia đình để tiếp tục quy trình cai nghiện tại gia đình - cộng đồng theo quy định của pháp luật.
Về việc thành lập tổ thẩm định hồ sơ do Chủ tịch UBND các quận, huyện quyết định thành lập, bao gồm: trưởng phòng LĐ-TB&XH làm tổ trưởng, trưởng phòng Tư pháp, trưởng phòng Y tế, trưởng Công an quận, huyện làm thành viên. Tổ tư vấn thẩm định hồ sơ làm việc theo chế độ tập thể, biểu quyết từng trường hợp cụ thể, kết luận đề nghị theo đa số. Trường hợp ý kiến biểu quyết đều nhau thì quyết định cuối cùng thuộc về tổ trưởng. Việc thành lập tổ thẩm định hồ sơ tư vấn vừa giúp hồ sơ được giải quyết nhanh, gọn, vừa tránh được những tiêu cực có thể nảy sinh.
Về việc thành lập cơ sở lưu trú tạm thời được đặt tại thôn Lộc Mỹ, xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang, cơ sở này sẽ do Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Hội Cựu chiến binh thành phố chịu trách nhiệm quản lý, giáo dục những đối tượng nghiện được phát hiện không có nơi cư trú ổn định trong thời gian chờ lập hồ sơ. Thành phố sẽ có quyết định về cơ chế tài chính, chế độ hỗ trợ đội ngũ cán bộ làm việc tại cơ sở này. Theo tôi, đây là việc làm hoàn toàn đúng đắn, kịp thời. Bởi thay vì để đối tượng tự tung tự tác, gây rối trật tự xã hội thì với cơ sở này, chúng ta vừa quản lý được đối tượng nghiện, vừa tạo điều kiện cho những đối tượng này được chăm sóc, điều trị.
* Trung tâm y tế quận, huyện có đủ điều kiện cơ sở vật chất, nhân lực để thực hiện cắt cơn giải độc cho người nghiện không?
- Trước đây, chưa có Trung tâm y tế quận, huyện nào làm được việc cắt cơn giải độc. Nay tại các cơ sở y tế này sẽ được xây dựng một phân khu riêng biệt gồm 3 phòng kiên cố, cử bác sĩ, y sĩ được huấn luyện về làm việc tại đây. Lãnh đạo thành phố đã giao Sở Tài chính xây dựng kế hoạch vận hành tài chính riêng cho các cơ sở y tế này trên tinh thần bổ sung kinh phí, không để thiếu hụt trong lĩnh vực cai nghiện.
* Quy trình phối hợp lập và thẩm định hồ sơ, thủ tục cai nghiện được thực hiện trong thời gian bao lâu?
- Cai nghiện tự nguyện tại gia đình - cộng đồng của tổ công tác cai nghiện tại gia đình - cộng đồng được rút gọn trong vòng 3 ngày và do Chủ tịch UBND xã, phường trực tiếp ký quyết định.
Cai nghiện bắt buộc tại gia đình - cộng đồng cũng được rút gọn trong vòng 3 ngày và do Chủ tịch UBND xã, phường trực tiếp ký quyết định dựa vào hồ sơ, kế hoạch cai nghiện do tổ công tác cai nghiện trình.
Quy trình phối hợp lập hồ sơ, thủ tục tiếp nhận người nghiện ma túy tự nguyện tại Trung tâm Giáo dục - Dạy nghề 05-06 (Trung tâm 05-06) được thực hiện trong vòng 8 ngày kể từ khi nhận được đơn xin cai nghiện tự nguyện của người nghiện.
Đặc biệt, quy trình phối hợp lập và thẩm định hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc tại Trung tâm 05-06 thay vì kéo dài 72 ngày như quy định của Nhà nước thì thành phố rút ngắn trong vòng 6 ngày. Đây là thời hạn quy định được đặt ra đối với các cơ quan hành pháp, với cơ quan tư pháp, mà cụ thể là TAND thành phố; chúng tôi không can thiệp mà chỉ đề nghị tòa án rút ngắn quy trình (từ 15-45 ngày theo quy định của pháp luật).
* Đến thời điểm hiện tại, các cơ quan chức năng có những hoạt động cụ thể nào triển khai quy chế, những vướng mắc trong thực hiện?
- Về phía Chi cục phòng, chống tệ nạn xã hội, chúng tôi đã tổ chức triển khai với 56 cán bộ chuyên trách LĐ-TB&XH tại các xã, phường về quy chế phối hợp lập hồ sơ và tổ chức cai nghiện ma túy trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Về phía địa phương, đã có 4 quận là Hải Châu, Liên Chiểu, Cẩm Lệ, Ngũ Hành Sơn tổ chức hội nghị triển khai phổ biến, quán triệt quy định mới của thành phố liên quan đến cai nghiện ma túy.
Đã có quá nhiều rào cản kể từ khi tiến tới ban hành quy chế, nếu thuận lợi thì thành phố đã ban hành từ sớm. Một bên thể hiện ý chí, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; một bên phải thượng tôn pháp luật. Nhưng trước những vướng mắc trong công tác ngăn chặn tệ nạn ma túy mà Nhà nước quy định, không chỉ Đà Nẵng mà cả nước đều dậm chân tại chỗ. Việc Đà Nẵng ban hành một quy chế riêng về lĩnh vực ma túy và quản lý sau cai nghiện đã thể hiện được quyết tâm của cả hệ thống chính trị thành phố trong việc bài trừ tệ nạn xã hội này. Nếu có những vướng mắc nảy sinh trong việc thực thi quy chế này thì các cơ quan chức năng cũng sẽ nhanh chóng tìm ra hướng giải quyết phù hợp.
* Xin cảm ơn ông!
BÌNH AN thực hiện
