Tranh luận mở rộng quyền Thủ tướng

Nhiều vấn đề còn ý kiến khác nhau tại dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) đã được Chính phủ giải trình và Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu quan điểm, tại phiên họp sáng 9-4.

Một phiên họp thường kỳ của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - cơ quan thẩm tra dự án luật - Phan Trung Lý cho biết vẫn còn ý kiến khác nhau về nội dung được bổ sung về thẩm quyền của Thủ tướng.

Ba quyền gây tranh cãi đó là Thủ tướng giao quyền bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong trường hợp khuyết bộ trưởng hoặc thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong khi chờ Quốc hội phê chuẩn và Chủ tịch nước bổ nhiệm.

Hai là tạm thời giao quyền chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong trường hợp chưa bầu được chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Và ba là quyết định và chỉ đạo thực hiện các biện pháp cụ thể cần thiết để thi hành lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp và các biện pháp cần thiết khác để bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm tính mạng, tài sản của nhân dân.

Bên cạnh các ý kiến không đồng ý bổ sung ba thẩm quyền này, các ý kiến ngược lại thì cho rằng cần thiết bổ sung để đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra đối với việc lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm để nền hành chính thông suốt, hiệu lực, hiệu quả.

Thẩm quyền của các thiết chế trong bộ máy nhà nước, bao gồm cả Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đều đã được Hiến định cụ thể. Nếu mở rộng bổ sung mới một số thẩm quyền sẽ không bảo đảm phù hợp với Hiến pháp, Ủy ban Pháp luật bày tỏ quan điểm.

Theo đó, dự thảo luật đã được chỉnh lý lại các quy định theo hướng bám sát nội dung quy định tại điều 98 của Hiến pháp để cụ thể hóa các nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng, ông Lý cho biết.

Ý kiến của Chính phủ về vấn đề này, theo phản ánh của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình, việc bổ sung một số quyền hạn của Thủ tướng tại dự thảo luật là xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đối với việc lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Thủ tướng trong thời gian qua, bảo đảm nền hành chính thông suốt, hiệu lực, hiệu quả.

Các quy định này phù hợp với nội dung và tinh thần của Hiến pháp về việc đề cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan thực hiện quyền hành pháp trong việc lãnh đạo và chịu trách nhiệm về hoạt động của hệ thống hành chính nhà nước từ Trung ương đến địa phương, Chính phủ lý giải.

Đồng ý bổ sung hai thẩm quyền thứ nhất và thứ hai, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng lập luận, phải có cơ chế để thực hiện quyền lực chứ không thể để trống, lâu nay ta vẫn làm thế.

Với thẩm quyền thứ ba, Chủ tịch đề nghị cần cụ thể hơn để tránh vi phạm quyền con người, quyền công dân.

Vẫn liên quan đến quyền hạn của Thủ tướng, có ý kiến đề nghị giao Thủ tướng thẩm quyền phê duyệt danh sách nhân sự giới thiệu phó chủ tịch tỉnh; phê chuẩn, phê duyệt danh sách nhân sự trước khi giới thiệu bầu vào chức danh chủ tịch, phó chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo quy định của Hiến pháp, Thủ tướng có thẩm quyền phê chuẩn việc bầu, miễn nhiệm và quyết định điều động, cách chức chủ tịch, phó chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Do đó, để bảo đảm phù hợp với Hiến pháp đề nghị không bổ sung nội dung “phê duyệt danh sách nhân sự trước khi bầu” vào dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý trình bày.

Bảo vệ đề nghị của mình, Chính phủ lý giải, hiện nay quy định về phê chuẩn việc bầu cử các thành viên UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương còn mang tính hình thức.

Để đề cao trách nhiệm của Thủ tướng, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương hành chính thì việc bổ sung quy định về thẩm quyền Thủ tướng “phê duyệt danh sách nhân sự giới thiệu phó chủ tịch tỉnh; phê chuẩn, phê duyệt danh sách nhân sự trước khi giới thiệu bầu vào chức danh chủ tịch, phó chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương”, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình kiên trì quan điểm.

"Tôi thấy không cần thiết bổ sung thẩm quyền này, dù không phê duyệt danh sách nhưng nếu ai đó được bổ nhiệm nhầm thì Thủ tướng vẫn có quyền không phê chuẩn", Chủ tịch Quốc hội góp ý.

Tại kỳ họp thứ 9 sẽ được khai mạc vào ngày 20-5 tới đây, Quốc hội sẽ tiếp tục cho ý kiến và xem xét thông qua Luật Tổ chức Chính phủ sửa đổi.

VnEconomy