Sau khi Báo Đà Nẵng phản ánh vụ việc doanh nghiệp khai thác đất đồi ở khu vực Nghĩa trủng Nghi An (nằm bên trong kho CK55, thuộc địa bàn phường Hòa Phát, quận Cẩm Lệ) xúc đi khoảng 400 ngôi mộ của các nghĩa sĩ thời chống Pháp, mộ người dân ở phường Hòa Phát (các bài “Nghi vấn vụ khai thác đất ảnh hưởng mộ dân” số ra ngày 6-5 và “Cải táng 10 ngôi mộ ở nghĩa trủng Nghi An” số ra ngày 11-5), các cơ quan chức năng thành phố Đà Nẵng và Quân khu 5 đã kiểm tra, đồng thời có những động thái xử lý ban đầu.
Yêu cầu Công an lập hồ sơ xử lý
Trao đổi với phóng viên Báo Đà Nẵng qua điện thoại trưa 12-5, ông Lê Văn Sơn, Chủ tịch UBND quận Cẩm Lệ, cho biết ngay sau khi xảy ra sự việc, UBND quận Cẩm Lệ yêu cầu doanh nghiệp tư nhân (DNTN) Tiến Thanh, đơn vị thai thác đất ở khu vực này, nhanh chóng xây dựng bờ kè, chống sạt lở đất. Thế nhưng, kiểm tra thực tế ngày 11-5, doanh nghiệp vẫn chưa xây dựng bờ kè, mới chỉ đổ ít đất vào khu vực trước đó. Cũng theo ông Lê Văn Sơn, ngày 12-5, UBND quận Cẩm Lệ chỉ đạo Công an quận Cẩm Lệ nhanh chóng lập hồ sơ ban đầu, vào cuộc điều tra, làm rõ hành vi xâm phạm mồ mả, hài cốt.
Trước đó, chiều 11-5, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Nguyễn Ngọc Tuấn cùng lãnh đạo Bộ Tư lệnh Quân khu 5 kiểm tra thực tế hiện trường, tổ chức cuộc họp để lắng nghe ý kiến của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, DNTN Tiến Thanh và đại diện Hội đồng chư phái tộc (HĐCPT) làng Nghi An.
Ông Nguyễn Ngọc Tuấn đề nghị Bộ Tư lệnh Quân khu 5 yêu cầu DNTN Tiến Thanh và các đơn vị thi công dừng ngay hoạt động khai thác đất đồi, san ủi cải tạo mặt bằng thao trường kỹ thuật CK55 và các vùng lân cận để kiểm tra, làm rõ việc cải tạo có ảnh hưởng đến mồ mả tại Nghĩa trủng Nghi An như phản ánh của người dân địa phương và báo chí hay không; chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành rà phá bom mìn, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho các đoàn công tác của cơ quan chức năng thành phố trong quá trình kiểm tra, xác minh khu vực này.
Ngoài ra, ông Nguyễn Ngọc Tuấn yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với UBND quận Cẩm Lệ cùng các cơ quan liên quan tiến hành kiểm tra và yêu cầu DNTN Tiến Thanh khẩn trương có phương án xây dựng phù hợp để chống sạt lở tại khu vực đang khai thác; kiểm tra, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật về việc vận chuyển đất ra khỏi khu vực san ủi, cải tạo mặt bằng thao trường kỹ thuật kho CK55 và khu vực lân cận của DNTN Tiến Thanh khi chưa được UBND thành phố Đà Nẵng cho phép.
Các cơ quan chức năng báo cáo đề xuất UBND thành phố xem xét xử lý trước ngày 20-5. Các Sở LĐ-TB&XH, VH-TT&DL chủ trì phối hợp các cơ quan chức năng thành phố tiến hành kiểm tra, làm rõ những vấn đề liên quan đến khu mồ mả tại khu vực Nghĩa trủng Nghi An, nguồn gốc khu di tích và đề xuất phương án tôn tạo hoặc quy tập, di dời tại khu vực kho kỹ thuật CK55, báo cáo UBND thành phố xem xét xử lý trong tháng 5 này.
Phát hiện thêm hai ngôi mộ
Tại cuộc họp chiều 11-5, Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến, Phó Tư lệnh Quân khu 5, cho hay qua kiểm tra và xác minh cho thấy có khu miếu Âm linh có từ thời kỳ chống Pháp cho đến nay. Thực chất, đây là khu miếu không được chăm sóc và bị cây cối che phủ, các phần mộ không thể hiện rõ trên nền mặt đất. Khu miếu Âm linh đã bị bom đạn phá hủy, hiện nay chỉ còn lại phế tích. Việc xác định có 10 ngôi mộ phát lộ và đã được quy tập là có thật. Còn việc xác định số lượng mộ đã bị bốc hốt, di chuyển chưa xác định được.
Sau khi xảy ra sự việc, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 đã dừng việc khai thác tại khu vực này và chỉ đạo cho cơ quan Bộ Tham mưu Cục Chính trị và Cục Kỹ thuật tiếp tục cùng các sở, ban, ngành của thành phố xác minh nguồn gốc những ngôi mộ.
Khi đã xác minh đúng khu vực này đã chôn cất những nghĩa sĩ của Nguyễn Tri Phương thời chống Pháp và liệt sĩ của Trung đoàn 96 thì sẽ tôn tạo thành khu di tích, giáo dục cho thế hệ trẻ. Còn việc xây dựng thao trường huấn luyện và bố trí khu vực doanh trại của các đơn vị quân khu trên khu vực CK55 không ảnh hưởng đến khu vực mồ mả thì vẫn được tiến hành cho kịp tiến độ các dự án Quân khu 5.
Trong một diễn biến mới nhất, sáng 12-5, ông Nguyễn Tiến Ca (tổ trưởng tổ 16C, phường Hòa Phát, quận Cẩm Lệ), thành viên HĐCPT làng Nghi An cho biết, ngoài 10 ngôi mộ UBND phường Hòa Phát và HĐCPT làng Nghi An vừa cải táng, người dân phát hiện thêm 2 ngôi mộ bị lòi cát trắng ra ngoài, do bị sạt lở đất. Ngay sau đó, HĐCPT làng Nghi An đã báo cáo UBND phường Hòa Phát và dự kiến phối hợp tiến hành cải táng trong hôm nay (13-5).
Theo ông Nguyễn Lư (87 tuổi, trú tổ 14C, phường Hòa Phát, quận Cẩm Lệ), việc lãnh đạo thành phố Đà Nẵng và Quân khu 5, các cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra là kịp thời. Song, mong muốn lớn nhất của ông và gia đình là sớm tìm được phần mộ của 6 người thân đã xúc đi nơi khác, mang về an táng. Đồng thời, cơ quan chức năng xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm đã gây ra việc đau lòng nói trên.
NGỌC ĐOAN
