Bài cuối: Đòi hỏi vô lý, thiếu căn cứ pháp lý

“Các cấp trả lời không đúng sự việc khiếu nại của tôi nên dẫn đến khiếu nại kéo dài. Chúng tôi muốn có báo cáo kết luận của Thanh tra Chính phủ. Tôi không có được kết luận thì làm sao tôi đi khiếu nại tiếp”.

Cả bà Trần Thị Thu Hương và bà Huỳnh Thị Vân Anh không đưa ra được tình tiết gì mới tại buổi đối thoại với lãnh đạo UBND thành phố hôm 22-5.

Đó là phản ánh không đúng sự thật và đòi hỏi vô lý của bà Trần Thị Thu Hương tại buổi đối thoại với lãnh đạo UBND thành phố hôm 22-5 vừa qua. Ông Võ Nguyên Chương, Phó phòng Nội chính-Pháp chế (Văn phòng UBND thành phố) cho biết, yêu cầu của bà Hương và một số hộ khác về việc cung cấp toàn văn Kết luận của Thanh tra Chính phủ là không đúng quy định vì đây là báo cáo của Thanh tra Chính phủ gửi Thủ tướng Chính phủ nên không gửi cho công dân.

Trong buổi tiếp công dân ngày 4-12-2014 tại trụ sở Tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước tại Hà Nội, Tổ công tác của UBND thành phố Đà Nẵng đã giải thích và Ban Tiếp công dân Trung ương cũng khẳng định chỉ có Báo cáo kết luận số 1873/BC-TTCP ngày 13-8-2014 của Thanh tra Chính phủ (không có văn bản nào có số hiệu và thời gian ban hành theo kiến nghị của các hộ dân) và đây là văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ nên không cung cấp cho công dân.

Giải quyết đúng quy định pháp luật

Trường hợp của bà Trần Thị Thu Hương và bà Huỳnh Thị Vân Anh là nằm trong 8 vụ việc mà Thủ tướng Chính phủ đã thống nhất theo kết quả giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND thành phố và kiến nghị của Thanh tra Chính phủ về việc ban hành thông báo chấm dứt việc giải quyết khiếu nại nhưng đến nay các hộ vẫn không chấp hành.

Để làm rõ thêm vấn đề, chúng tôi xin trở lại hồ sơ vụ việc của bà Hương - một trong những trường hợp khiếu nại kéo dài, để thấy rằng thành phố đã giải quyết thấu tình, đạt lý và đúng theo quy định của pháp luật.

So với tổng số 1.752 hộ có thu hồi đất để thực hiện dự án tuyến đường Liên Chiểu-Thuận Phước, thì hộ bà Trần Thị Thu Hương và bà Huỳnh Thị Vân Anh là 2 trong số 3 hộ hiện nay chưa nhận tiền bồi thường thiệt hại, chưa nhận đất tái định cư và vẫn còn tiếp tục khiếu nại. Bà Trần Thị Thu Hương có nhà, đất bị thu hồi toàn bộ với tổng diện tích là 345,9m².

Trước đó, bà Trần Thị Thu Hương và chồng là ông Nguyễn Thanh Bình đã bán 241,46m² đất cho ông Đinh Ngọc Lạc để làm nhà ở. Tại thời điểm này, ông Lạc chưa làm nhà thì đã bị giải tỏa nên có đơn xin được mua đất, làm nhà. Về giải quyết bồi thường tái định cư, tổng giá trị bồi thường thiệt hại đối với trường hợp bà Hương là 188.942.140 đồng.

Thành phố đã giải quyết bố trí tái định cư tổng cộng 3 lô đất, cụ thể: Bố trí một lô vệt khai thác quỹ đất đường Nguyễn Tất Thành trên địa bàn phường Tam Thuận với diện tích 132,12m². Đến năm 2010, Chủ tịch UBND thành phố đã giải quyết giảm 10% tiền sử dụng đất, nếu nộp tiền sử dụng đất một lần trước khi nhận đất được giảm thêm 10%.

Như vậy, với khu lô đất này nếu nộp tiền một lần và bà Hương cam kết không khiếu nại thì sẽ được giảm 20% tổng giá trị với đơn giá 3.432.000 đồng/m². Và sau đó, Chủ tịch UBND thành phố đã bố trí thêm một lô đất hộ chính đường 7,5m khu dân cư Trung Nghĩa có diện tích khoảng 100m² với đơn giá tiền sử dụng đất là 1.130.000 đồng/m², đồng thời hỗ trợ tiền khó khăn cho bà Hương 30 triệu đồng và 12 tháng tiền thuê nhà là 12 triệu đồng.

Riêng đối với trường hợp của ông Lạc là người mua một phần diện tích đất của bà Hương đã được bố trí một lô vệt khai thác quỹ đất đường Nguyễn Tất Thành ở phường Tam Thuận với diện tích 131,25m².

Về quá trình giải quyết khiếu nại của bà Hương, ngày 9-3-2004, UBND thành phố ban hành Quyết định số 1712 với nội dung không chấp nhận khiếu nại của bà Hương về việc khiếu nại chủ trương thu hồi đất thuộc dự án tuyến đường ven biển Liên Chiểu-Thuận Phước.

Bà Hương không đồng ý với quyết định trên và đã được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường giải quyết tại Quyết định 861 ngày 14-7-2004, với nội dung khẳng định việc giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND thành phố là có cơ sở, đúng quy định của pháp luật.

Sau đó, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành phúc tra nội dung vụ việc và có báo cáo Kết luận số 1116 ngày 17-6-2008 kiến nghị một số trường hợp khiếu kiện kéo dài, phức tạp trên địa bàn thành phố.

Trên cơ sở báo cáo đề xuất của Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có Thông báo số 195 ngày 5-8-2008, một lần nữa Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan Trung ương khẳng định việc giải quyết của UBND thành phố là đúng quy định của pháp luật.

Vì lợi ích cá nhân hay những động cơ khác?

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 22-3-2014, Thanh tra Chính phủ đã chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Chính phủ và UBND thành phố tổ chức đối thoại với bà Hương. Mặc dù bà Hương có tham dự nhưng không ký vào biên bản đối thoại.

Sau đó, ngày 13-8-2014, Thanh tra Chính phủ đã có báo cáo Kết luận số 1873 kiến nghị Thủ tướng Chính phủ thống nhất ý kiến giải quyết của UBND thành phố Đà Nẵng và Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với khiếu nại của bà Hương; giao UBND thành phố xem xét, nếu bà Hương thực sự có khó khăn thì hỗ trợ theo quy định và ra thông báo chấm dứt giải quyết khiếu nại của bà Hương. Nội dung kiến nghị nói trên của Tổng Thanh tra Chính phủ đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý tại Công văn số 7864 ngày 8-10-2014.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 1-11-2014, Chủ tịch UBND thành phố đã ban hành Thông báo số 259 gửi cho bà Hương với nội dung chấm dứt xem xét khiếu nại của bà Hương về thu hồi đất để thực hiện dự án tuyến đường Liên Chiểu-Thuận Phước.

Về việc hỗ trợ khó khăn cho bà Hương, Chủ tịch UBND thành phố giao UBND quận Thanh Khê chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra lại và đề xuất Chủ tịch UBND thành phố xem xét để có quyết định hỗ trợ phù hợp. Tuy nhiên, UBND quận Thanh khê cho biết, quận đã mời bà Hương đến làm việc để xem xét hỗ trợ khó khăn nhưng bà Hương đã không đến dự.

Tương tự với trường hợp bà Hương, hộ bà Huỳnh Thị Vân Anh có tổng diện tích đất bị thu hồi là 95,4m², tổng giá trị bồi thường thiệt hại và hỗ trợ là 87.572.590 đồng và đã được giải quyết bố trí 2 lô tái định cư, trong đó có một lô vệt khai thác quỹ đất đường Nguyễn Tất Thành với diện tích 125m² và một lô diện hộ chính đất đường 5,5m khu dân cư Trung Nghĩa; đồng thời hỗ trợ 30 triệu đồng và 12 tháng tiền thuê nhà là 12 triệu đồng.

Mặc dù Thanh tra Chính phủ đã có kết luận rằng, việc giải quyết của Chủ tịch UBND thành phố đối với 24 trường hợp nói trên là đúng pháp luật nhưng các hộ dân vẫn cố tình không chấp hành và liên tục gửi đơn đến nhiều cơ quan ở Trung ương và địa phương, tiếp tục thực hiện việc khiếu nại. Đặc biệt, trong thời gian từ ngày 25-5 đến 3-6-2015, một số công dân thường xuyên tập trung đông người tại Trung tâm Hành chính thành phố để khiếu nại, tố cáo làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan Nhà nước.

Đến nay, ngoài bà Vũ Thiện Thu Hoài, ông Thái Văn On đã có thái độ hợp tác thì số còn lại vẫn tỏ ra bất hợp tác. Đặc biệt, trong buổi đối thoại ngày 22-5-2015, bà Trần Thị Thu Hương và bà Huỳnh Thị Vân Anh tuyên bố không cần sự xem xét hỗ trợ của thành phố.

Sau đó, bà Trần Thị Thu Hương, Huỳnh Thị Nga, Huỳnh Thị Vân Anh và ông Thái Văn Tuấn đã thay đổi phương thức, thủ đoạn hoạt động và chuyển đổi vị trí, cách thức hoạt động liên tục từ trụ sở Trung tâm Hành chính sang trụ sở Thành ủy, từ đứng một chỗ sang đi bộ và đi xe máy, từ pa-nô bằng giấy sang viết chữ trên áo trắng để chống đối, thách thức lực lượng chức năng.

Trong khi hơn 100.000 hộ dân trên địa bàn thành phố đều ủng hộ và chấp hành tốt chủ trương của thành phố để có bộ mặt đô thị khang trang, hiện đại như ngày nay thì 24 hộ vẫn khiếu nại, tố cáo kéo dài làm ảnh hưởng đến sự phát triển chung của thành phố.

Hầu hết các vụ nói trên đều kéo dài trên dưới 15 năm và họ cũng thừa nhận rằng, việc khiếu nại đã làm họ mệt mỏi, hao sức, tốn của. Thực tế cũng cho thấy, nội dung khiếu nại của các trường hợp này không có cơ sở pháp lý. Thủ tướng Chính phủ cũng đã có ý kiến thống nhất với kết quả giải quyết của Chủ tịch UBND thành phố và các cơ quan liên quan.

Do đó, thiết nghĩ, các hộ khiếu nại cần chấm dứt ngay khiếu nại, tố cáo. Việc tập trung đông người trước Trung tâm Hành chính thành phố, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan Nhà nước là hành vi vi phạm pháp luật, nếu tiếp tục tái diễn, cơ quan Công an sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.

Bài và ảnh: Xuyến Chi