Chậm thi hành án dân sự: Tắc do đâu?

Mới đây, Chủ tịch UBND quận Hải Châu kiêm Trưởng ban Chỉ đạo Thi hành án dân sự (THADS) quận Hải Châu Lê Anh có buổi làm việc để thông tin về việc sắp tới sẽ cưỡng chế 2 căn nhà (số 74 Triệu Nữ Vương và số 90 Quang Trung). Đây là 2 căn nhà liên quan đến 2 bản án đã có quyết định của tòa án nhưng sau gần 8 năm vẫn chưa thể thi hành được.

Mặc dù đã có quyết định thi hành án, nhưng Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất quận Hải Châu vẫn làm thủ tục để ông Tùy tặng nhà và đất số 74 Triệu Nữ Vương.

Rắc rối trong quá trình thi hành án

Bản án thứ nhất liên quan đến việc bà Trương Thị Mộng Thu (trú phường Hải Châu 2, quận Hải Châu) mua một ngôi nhà gắn liền với đất tại địa chỉ 532 Ông Ích Khiêm (quận Hải Châu) với giá 7 tỷ đồng vào tháng 3-2008. Người đại diện đứng ra bán cho bà Thu là ông Nguyễn Văn Tùy (địa chỉ 74 Triệu Nữ Vương, quận Hải Châu); đồng thời ông Tùy cũng là người chịu trách nhiệm việc mua bán thay cho các ông, bà cùng thừa kế ngôi nhà 532 Ông Ích Khiêm là ông Nguyễn Thanh Thảo, bà Hoàng Thị Như Ý và bà Nguyễn Thị Lài.

Sau đó, bà Thu đã đặt cọc cho ông Tùy 1 tỷ đồng để mua ngôi nhà 532 Ông Ích Khiêm. Tại thời điểm đó, bà Thu và ông Tùy cam kết nếu bên bán không thực hiện sẽ mất gấp đôi tiền đặt cọc, còn bên mua không thực hiện sẽ mất số tiền đã đặt cọc. Tuy nhiên, cho đến tháng 12-2008, ông Tùy vẫn không thực hiện chuyển quyền sở hữu nhà 532 Ông Ích Khiêm cho bà Thu như đã cam kết, nên bà Thu đã làm đơn kiện ra TAND quận Hải Châu để đòi quyền lợi.

TAND quận Hải Châu quyết định công nhận thỏa thuận giữa ông Tùy và bà Thu; đồng thời buộc ông Tùy phải trả cho bà Thu số tiền 1 tỷ đồng tiền cọc, cộng với 250 triệu đồng tiền phạt vì vi phạm hợp đồng trước ngày 30-4-2009. Tuy nhiên, đến ngày 10-5-2009, ông Tùy vẫn không chịu trả tiền cho bà Thu. Ngày 11-5-2009, bà Thu có đơn yêu cầu thi hành án và Chi cục THADS quận Hải Châu ra quyết định thi hành án đối với ông Tùy.

Do ngôi nhà số 532 Ông Ích Khiêm không được giao cho bà Thu, mà ông Tùy là người đứng ra nhận số tiền của bà Thu nên cơ quan thi hành án đã dùng tài sản của ông Tùy là số nhà 74 Triệu Nữ Vương để thực hiện bản án.

Tuy nhiên, chỉ 9 ngày sau khi Chi cục THADS quận Hải Châu ra quyết định, ông Tùy cùng vợ đã lập hợp đồng tặng căn nhà số 74 Triệu Nữ Vương cho con trai là Nguyễn Lâm Tùng. Và điều lạ ở đây là việc ông Tùng vẫn được Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất quận Hải Châu thực hiện đăng ký chủ sở hữu, sử dụng nhà, đất 74 Triệu Nữ Vương vào ngày 26-5-2009. Từ đó, kiện tụng lại chồng lên nhau khiến cho vụ việc đến tận bây giờ vẫn không xử lý được. Và đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc chậm thực hiện thi hành án.

Về ngôi nhà 90 Quang Trung, ông Huỳnh Quang Thành, Chi cục trưởng THADS quận Hải Châu cho biết, vào năm 2008, ông Bùi Quang Phi (địa chỉ 90 Quang Trung, phường Thạch Thang, quận Hải Châu), thế chấp cho Ngân hàng TMCP Việt Á với số tiền 3,3 tỷ đồng. Đến năm 2011, Ngân hàng Việt Á kiện ra tòa, buộc ông Phi phải trả nợ cả gốc lẫn lãi.

Năm 2012, TAND thành phố Đà Nẵng xử phúc thẩm buộc ông Phi thanh toán cả gốc lẫn lãi gần 6 tỷ đồng. Tuy nhiên, ông Phi không chấp hành bản án nên ngày 20-12-2012, Chi cục THADS quận Hải Châu đã tiến hành kê biên căn nhà số 90 Quang Trung và đưa ra đấu giá lần thứ nhất với giá 6,073 tỷ đồng, nhưng không có người mua. Và sau 5 lần giảm giá, ngôi nhà được bán với giá 4,7 tỷ đồng vào tháng 9-2014.

Ông Phi tiếp tục có đơn đề nghị nộp tiền mua lại tài sản bán đấu giá, nhưng Chi cục THADS quận Hải Châu bác đơn theo quy định pháp luật. Kể từ đó đến nay, ông Phi liên tục kiện cáo, gửi đơn vượt cấp, không chấp nhận thi hành án khiến cho vụ việc đến nay không được giải quyết”. (Báo Đà Nẵng thông tin trong bài “Sớm cưỡng chế thi hành án nhà và đất tại 90 Quang Trung” ngày 17-7-2015).

Sẽ cưỡng chế để thi hành án

Liên quan đến bản án thứ nhất, một câu hỏi được đặt ra: Tại sao khi đã có quyết định thi hành án, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất quận Hải Châu vẫn làm thủ tục để ông Tùy tặng nhà và đất số 74 Triệu Nữ Vương cho con trai Nguyễn Lâm Tùng?

Về việc này, ông Lê Anh thừa nhận: “Đúng ra khi có quyết định thi hành án, phải có biện pháp phong tỏa tài sản của ông Tùy để tránh trường hợp ông Tùy tẩu tán tài sản gây khó khăn cho quá trình thực hiện bản án sau này”.

Còn theo ông Huỳnh Quang Thành, dù ông Tùy đã tặng nhà cho con và con trai ông đã làm giấy chứng nhận chủ sở hữu nhà đất, nhưng giấy chứng nhận đó sẽ vô giá trị khi thực hiện thi hành án. Nếu cần thiết sẽ có đơn đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường hủy giấy chứng nhận này.

Cũng theo ông Lê Anh, đây là hai vụ việc xảy ra từ năm 2008, với nhiều đơn thư vượt cấp từ quận đến Trung ương, gây khó khăn cho chính quyền địa phương. Bản chất vấn đề là do các bị đơn cố tình chây ỳ, dùng nhiều cách tiêu cực để đối phó cơ quan chức năng. Nhưng để thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật, UBND quận sẽ tiến hành cưỡng chế 2 ngôi nhà trên.

Bài và ảnh: TRỌNG HÙNG