Ngày 19-5-1941, Việt Nam Độc lập đồng minh Hội (gọi tắt là Việt Minh) chính thức được thành lập. Đây là bước ngoặt mới, có tính lịch sử trong hoạt động của Mặt trận chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Hoạt cảnh con cháu Lạc Hồng trong Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư phường An Khê. Ảnh: S.TRUNG |
Nhiệm vụ và chủ trương của Việt Minh được nêu rõ trong bản Tuyên ngôn: “Việt Minh chủ trương tập hợp hết thảy mọi tinh thần độc lập chân chính của giống nòi, kết thành một khối cách mạng vô địch, đặng đập tan xiềng xích của Nhật-Pháp, quét sạch những mưu mô xảo trá của một nhóm việt gian phản quốc”. “Coi quyền lợi dân tộc cao hơn hết thảy, Việt Minh sẵn sàng giơ tay đón tiếp những cá nhân hay đoàn thể, không cứ theo chủ nghĩa quốc tế hay quốc gia, miễn thành thực muốn đánh đuổi Nhật-Pháp để dựng nên một nước Việt Nam tự do và độc lập”.
Tháng 10-1941, chương trình của Việt Minh được công bố và phổ biến trong các tầng lớp nhân dân yêu nước. Chương trình Việt Minh gồm có 10 chính sách về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa nhằm thực hiện hai điều lớn: Làm cho nước Việt Nam được hoàn toàn độc lập và làm cho nhân dân Việt Nam được sung sướng, tự do. Vì thế mà Việt Minh được nhân dân nhiệt liệt hoan nghênh, ủng hộ. Việt Minh đã tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân nhất tề đứng dậy làm nên Cách mạng Tháng Tám long trời lở đất; đập tan chính quyền phong kiến, thực dân xây dựng nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa-Nhà nước công-nông đầu tiên ở Đông Nam.
Trong một cuốn sách viết về Đông Dương, tác giả Ham-me-rơ, người Mỹ viết: “Đâu đâu, Việt Minh cũng tỏ ra có tài tổ chức. Đó là điều kiện thừa hưởng của Đảng Cộng sản Đông Dương. Tháng 8-1945, Việt Minh trở thành một mặt trận quốc gia rộng lớn, đoàn kết được rất nhiều người Việt Nam, không phân biệt xu hướng chính trị và có cơ sở trong quần chúng… Từ trước đến giờ, Việt Nam chưa bao giờ đoàn kết như vậy, hoàng đế và dân chúng, công giáo và nho giáo, bảo thủ và cộng sản, tất cả đều ủng hộ nước Cộng hòa trẻ tuổi”.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (ở miền Bắc) và Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (ở miền Nam) đã nối tiếp xuất sắc truyền thống vẻ vang của Mặt trận Việt Minh góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” và chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đem lại hòa bình, độc lập, tự do cho dân tộc, thống nhất Tổ quốc.
Sau ngày miền Nam giải phóng, cùng với cả nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Nam-Đà Nẵng (cũ) và thành phố Đà Nẵng (từ 1-1997) đã tiếp tục giương cao ngọn cờ đoàn kết, tập hợp mọi tầng lớp nhân dân quê hương Đà Nẵng ở trong và ngoài nước hướng về mục tiêu bảo vệ vững chắc Tổ quốc và xây dựng quê hương đất nước giàu mạnh, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.
Từ khi Đà Nẵng trở thành đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương (1997), Mặt trận thành phố và các cấp đã không ngừng đổi mới nội dung và phương thức hoạt động phù hợp với nghị quyết của Đảng và ý chí nguyện vọng của nhân dân. Hoạt động của Mặt trận được sự đồng tình ủng hộ từ trong Đảng đến các tầng lớp Nhân dân. Mặt trận đã chủ trì, phối hợp thực hiện 3 cuộc vận động lớn: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Ngày vì người nghèo” và “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” đạt được nhiều kết quả đáng phấn khởi.
Có thể nói, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” đã góp phần to lớn vào sự phát triển của thành phố trong thời kỳ mới. Hằng năm, có gần 80% gia đình văn hóa, 65% tổ dân phố, thôn đạt danh hiệu văn hóa. Cuộc vận động “Ngày vì người nghèo” trên địa bàn thành phố trải qua 15 năm thực hiện đã vận động gần 2.000 tỷ đồng cho các mục tiêu an sinh xã hội, trong đó gần 130 tỷ đồng ủng hộ vào Quỹ vì người nghèo.
Từ nguồn lực này, Mặt trận đã hỗ trợ xây dựng hơn 13.000 căn nhà đại đoàn kết, góp phần hoàn thành trước thời hạn cả 4 đề án giảm nghèo của thành phố. Đến nay, thành phố không còn hộ nghèo theo chuẩn quốc gia và cả chuẩn nghèo của thành phố đề ra cho giai đoạn 2010-2015. Đời sống vật chất và tinh thần của các tầng lớp nhân dân không ngừng được cải thiện. Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” cũng đã được nhân dân hưởng ứng mạnh mẽ và đạt kết quả bước đầu đáng phấn khởi.
Công tác Mặt trận tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch vững mạnh, công tác giám sát xã hội và phản biện xã hội đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Trong năm 2014 và 6 tháng đầu năm 2015, Mặt trận thành phố đã phối hợp thực hiện nhiều cuộc giám sát có hiệu quả: Giám sát cán bộ, công chức phường, xã; giám sát việc đền bù cho dân trong việc xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng-Quảng Ngãi; giám sát việc giải tỏa, đền bù, tái định cư nút giao thông ngã ba Huế; hỗ trợ nông dân bị ảnh hưởng do các dự án chậm triển khai; giám sát việc mua bảo hiểm y tế cho người nghèo; giám sát chủ trương tổng rà soát chính sách đối với người có công…
Về phản biện xã hội, Mặt trận và các tổ chức thành viên đã phản biện có chất lượng cao, có hiệu quả đối với các dự án: cầu đi bộ qua sông Hàn, tháp hải đăng trên sông Hàn, cải tạo môi trường thoát nước sông Phú Lộc...
Hoạt động của Mặt trận và các tổ chức thành viên từ thành phố đến cơ sở đã góp phần củng cố, tăng cường và phát huy khối đại đoàn kết, tạo được sự đồng thuận cao trong nhân dân; qua đó tạo nên nguồn lực to lớn cho sự phát triển của thành phố.
Nguyễn Đăng Hải
Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố