Xây dựng môi trường hòa bình, ổn định ở vùng biển Đông Á

Chiều 16-11, Đại hội Biển Đông Á (PEMSEA) lần thứ V chính thức khai mạc tại Furama Resort Đà Nẵng với chủ đề “Mục tiêu toàn cầu, lợi ích địa phương- Thiết lập chương trình nghị sự cho phát triển bền vững các Biển Đông Á sau năm 2015”. Đại hội có sự tham gia của 700 đại biểu trong nước và quốc tế.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm. ảnh: NGỌC PHÚ

Tham dự Đại hội, phía Việt Nam có Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn.

Việt Nam đóng góp tích cực cho môi trường biển

Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam cho biết, trong những năm qua, kinh tế biển đã đóng góp lớn vào sự phát triển của Việt Nam. Song, cũng giống như các quốc gia khác, biển Việt Nam đang đối mặt với nhiều nguy cơ. Môi trường biển bị ô nhiễm, các hệ sinh thái biển bị suy thoái, nguồn lợi thủy sản suy giảm, thiên tai biển có chiều hướng gia tăng và các tác động xấu của biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt.

Để giữ vững ổn định môi trường cũng như nguồn tài nguyên biển, trong thời gian qua, bằng cách thể chế hóa và lồng ghép các chương trình quản lý tổng hợp biển và hải đảo vào hệ thống các chính sách, chiến lược đã giúp Việt Nam trở thành một trong những nước trong khu vực thực hiện tích cực nhất Chiến lược Phát triển bền vững các biển Đông Á (SDS-SEA).

Chính phủ Việt Nam cam kết đạt mục tiêu phát triển bền vững vùng bờ biển thông qua việc thực hiện quản lý tổng hợp biển và hải đảo, trong đó có quản lý tổng hợp vùng bờ. Bên cạnh đó, Việt Nam đang nỗ lực xây dựng công cụ thiết yếu phục vụ quản lý tổng hợp vùng bờ như các quy hoạch, kế hoạch hệ thống thông tin.

Việc triển khai quản lý tổng hợp tài nguyên, môi trường biển trên toàn vùng biển, vùng bờ, biển và hải đảo giúp Việt Nam sử dụng hợp lý tài nguyên, ngăn chặn xu thế ô nhiễm môi trường, suy thoái các hệ sinh thái và đa dạng sinh học.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang cho rằng, thông qua Đại hội này, Việt Nam tiếp tục khẳng định những nỗ lực cùng với các nước trong khu vực xây dựng và duy trì biển Đông Á thành môi trường hòa bình, ổn định, bảo đảm luật pháp quốc tế, phát triển bền vững theo tiêu chí nền kinh tế xanh, tăng trưởng xanh; đồng thời mong muốn chuyển đến bạn bè quốc tế thông điệp “Hãy hợp tác bảo vệ tài nguyên, môi trường các biển Đông Á vì lợi ích của chúng ta”.

Cùng với Việt Nam, Đà Nẵng cũng đã đóng góp tích cực cho môi trường biển. Theo Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ, qua những kỳ đại hội trước, Đà Nẵng đã có cơ hội tiếp cận, áp dụng những kinh nghiệm thực tế có giá trị để vận dụng vào việc quản lý tài nguyên và môi trường vùng biển, thích ứng với biển đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro do thiên tai nhằm phát triển thành phố theo hướng bền vững.

Vì vậy, Chủ tịch Huỳnh Đức Thơ hy vọng Đại hội lần này tiếp tục thảo luận, chia sẻ và xây dựng những sáng kiến mới nhằm thực hiện chiến lược phát triển bền vững khu vực biển Đông Á, giải quyết thách thức trong việc quản lý tài nguyên, môi trường biển trong khu vực, từ đó đưa ra những giải pháp cụ thể, hiệu quả trong việc giảm thiểu các thiệt hại do thiên tai và biến đổi khí hậu gây ra.

Các đại biểu tham quan triển lãm tại Đại hội Biển Đông Á lần thứ V.

Nỗ lực ổn định vùng biển Đông Á

Phát biểu tại Đại hội Biển Đông Á lần thứ V, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải nhấn mạnh: Hiện nay, biển Đông Á chiếm khoảng 50% khối lượng hàng hóa đường biển thế giới lưu thông trên tuyến hàng hải nối với châu Âu, trong điều kiện tài nguyên thiên nhiên trên đất liền đang dần cạn kiệt, không gian kinh tế truyền thống trở nên chật chội, nhiều quốc gia đang hướng ra biển để tìm kiểm, khai thác các tài nguyên, bảo đảm các nhu cầu về nguyên, nhiên liệu, năng lượng, thực phẩm... Việc khai thác, sử dụng quá mức, thậm chí hủy diệt các nguồn tài nguyên, nhất là tài nguyên sinh vật và các hệ sinh thái, đã xả thải gây ô nhiễm môi trường biển.

Bên cạnh đó, những tác động xấu do hoạt động của con người, nhất là việc xây dựng, cải tạo đảo, đá trên quy mô lớn trái quy luật, trái luật pháp quốc tế đã đe dọa nghiêm trọng tới nguồn tài nguyên, môi trường của đại dương thế giới và biển Đông Á; ảnh hưởng an ninh hàng hải và chủ quyền của mỗi quốc gia. Do vậy, phòng chống ô nhiễm, bảo vệ tài nguyên, môi trường và các hệ sinh thái biển để phục vụ phát triển bền vững không chỉ cần nỗ lực của mỗi quốc gia mà còn cần sự chung tay của nhiều quốc gia, đặc biệt là của các quốc gia ven biển.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho biết, Việt Nam có bờ biển dài trên 3.000km, vùng đặc quyền kinh tế giàu tài nguyên, rộng hơn 1 triệu km², có lịch sử khai thác, sử dụng và quản lý biển từ lâu đời. Theo Phó Thủ tướng, mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2020 của Việt Nam là trở thành quốc gia mạnh từ biển, giàu lên từ biển; kinh tế biển đóng góp khoảng 55% GDP và 60% kim ngạch xuất khẩu. Tăng trưởng nhanh của kinh tế vùng ven biển, nhất là các lĩnh vực hàng hải, thủy sản, dầu khí và du lịch biển đã đóng góp rất lớn vào việc tạo công ăn việc làm, xóa đói giảm nghèo, tăng cường phúc lợi, cải thiện điều kiện sống, tạo thêm cơ hội và từng bước đảm bảo công bằng xã hội cho cư dân ven biển và nhân dân Việt Nam.

Việt Nam đã tham gia và thực hiện các cam kết quốc tế về xây dựng, nền kinh tế xanh và phát triển bền vững; tăng cường hợp tác kinh tế biển với các quốc gia, trong đó có các quốc gia biển Đông Á; đã đạt nhiều tiến bộ trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường biển, ngăn chặn xu thế suy thoái của rừng ngập mặn, khôi phục đa dạng sinh học và nguồn lợi thủy sản, đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản tài nguyên môi trường biển, phát triển khoa học - công nghệ biển, bước đầu giảm được xu thế suy thoái rạn san hô và nhiều hệ sinh thái quan trọng khác.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đề nghị các nước cùng chung tay, nỗ lực xây dựng một môi trường hòa bình, ổn định, tuân thủ luật pháp quốc tế và duy trì an ninh, an toàn hàng hải, hàng không ở các vùng biển Đông Á; tăng cường hợp tác toàn diện, sâu rộng về biển, về bảo vệ môi trường và các hệ sinh thái, đa dạng sinh học, nguồn lợi thủy sản của biển Đông Á trên bình diện song phương, đa phương, thông qua các tổ chức quốc tế, đặc biệt là PEMSEA, vì mục tiêu phát triển bền vững kinh tế biển, vùng ven biển và hải đảo; thực hiện thành công Chiến lược phát triển kinh tế bền vững các biển Đông Á và cam kết quốc tế liên quan tới phát triển bền vững biển, vùng ven biển và hải đảo, thúc đẩy hợp tác giữa các quốc gia, giải quyết các vấn đề có tính khu vực...

Đại hội sẽ kết thúc vào ngày 20-11.

Bài và ảnh: NGỌC PHÚ