Bài cuối: Chính quyền chưa kiên quyết xử lý

Sự việc diễn ra suốt một thời gian dài nhưng các cấp chính quyền địa phương chưa kiên quyết xử lý khiến sai phạm nối tiếp sai phạm. Để khắc phục phần nào hậu quả, mới đây, cơ quan chức năng đã tiến hành tháo dỡ một số hạng mục mới xây dựng, đồng thời cho cải tạo, hoàn thổ, trồng cây mới để trả lại nguyên trạng.

Tuy nhiên, việc này không thực sự thuyết phục khi chính những người có liên quan cho rằng, chuyện hương khói đã xong, mồ yên mả đẹp nên không đồng ý việc cưỡng chế.

Việc san ủi, cải tạo dang dở nên đất đá trôi theo nước mưa tràn qua các tuyến đường, cống nước trong nghĩa trang.

Sai phạm nối tiếp

Ông Trần Huy Diệm (trú tổ 21, phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu), bức xúc kể lại câu chuyện của mình: “Tôi mua đất trên này từ cuối năm 2014, đến tháng 8 năm 2015 thì tiến hành dời 2 ngôi mộ lên đây. Vậy tại sao giờ đây chính quyền xã lại gửi giấy mời đề nghị thi hành quyết định cưỡng chế?”.

Trong bản hợp đồng chuyển nhượng rừng cây keo lá tràm được lập ngày 1-11-2014 giữa ông Trần Huy Diệm (bên nhận chuyển nhượng) và ông Nguyễn Văn Thảo (bên chuyển nhượng) do ông Diệm cung cấp có nêu rõ: diện tích chuyển nhượng 600m2, là phần chuyển nhượng từ đất rừng keo lá tràm do cha mẹ để lại cho ông Thảo.

Giá trị hợp đồng ghi rõ là 120 triệu đồng. Đến tháng 8-2015, ông Diệm tiến hành dời 2 ngôi mộ lên đây. Theo lời kể của ông, một trong 2 ngôi mộ trên là em trai ông, liệt sĩ đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, gia đình mới tìm thấy hài cốt sau hơn 50 năm thất lạc. 

Theo Khoản 2, Điều 8 của Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10-11-2014 của Chính phủ, việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp không phải là đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép thì sẽ bị xử phạt hành chính tùy theo mức độ.

Việc ông Nguyễn Văn Thảo tự ý chuyển nhượng đất rừng cho người khác là trái với quy định của Nhà nước. Trên thực tế, ngày 9-4-2015, UBND xã Hòa Ninh đã ra quyết định xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với trường hợp này theo tinh thần Nghị định 102 (quyết định có thời hạn thực hiện trong vòng 15 ngày, trường hợp ông Thảo không chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành).

Tuy nhiên, trong khi quyết định vẫn chưa được thi hành triệt để, thì bất ngờ 4 tháng sau, ông Trần Huy Diệm tiến hành xây dựng mồ mả trên khu đất chuyển nhượng từ ông Nguyễn Văn Thảo nhưng không hề có sự can thiệp của chính quyền địa phương.

Yêu cầu giải trình, làm rõ

Sau 4 lần khất hẹn vì nhiều lý do, chiều ngày 18-1, ông Nguyễn Hữu Trung, Chủ tịch UBND xã Hòa Ninh mới chịu gặp phóng viên để trao đổi trực tiếp về vấn đề này. Ông Trung thừa nhận trên địa bàn xã đã xảy ra tình trạng chuyển nhượng đất rừng sai mục đích. “Hiện tại chúng tôi đã yêu cầu ông Thảo khắc phục hậu quả bằng cách đập bỏ hoàn toàn các hạng mục xây dựng, tiến hành trồng cây, hoàn thổ để trả lại nguyên trạng”.

Trên thực tế, các vấn đề liên quan đến việc xây dựng mồ mả cũng như việc khắc phục, phá bỏ các hạng mục xây dựng trái phép không hề đơn giản. Đây là sự việc liên quan đến tâm linh, rất dễ gây bức xúc trong nhân dân nếu hành động thiếu cân nhắc, tính toán.

Tuy nhiên, trả lời về vấn đề này, ông Trung khẳng định: “Việc mua bán giữa ông Thảo và ông Diệm là trái quy định của pháp luật, chỉ là giao dịch dân sự trao tay, không có cơ sở pháp lý. Trách nhiệm của địa phương là yêu cầu ông Thảo khắc phục hậu quả, chứ không có trách nhiệm với ông Diệm trong chuyện này!”.

Khi phóng viên đặt câu hỏi về trách nhiệm của địa phương trong vụ việc này, ông Trung vòng vo và đùn đẩy cho cấp dưới. Ông Trung cũng im lặng với câu hỏi vì sao khi quyết định xử phạt hành chính (quá thời hạn 15 ngày) chưa được thi hành thì lại xuất hiện thêm 2 ngôi mộ tại khu đất nghĩa trang ông Thảo bán cho ông Diệm mà chính quyền địa phương không hay biết.

Theo tìm hiểu của phóng viên, ông Nguyễn Văn Thảo, trú tại thôn Mỹ Sơn, người tự ý chuyển nhượng hàng ngàn mét vuông đất rừng để làm nghĩa trang là công an viên của thôn Mỹ Sơn, từng tham gia nhiều phong trào bảo vệ an ninh trật tự của thôn Mỹ Sơn nói riêng và xã Hòa Ninh nói chung.

Một cán bộ thuộc quản lý của địa phương lại tự ý chuyển đổi đất rừng trái quy định, đến khi bị phát hiện lại không chủ động khắc phục hậu quả, chính quyền thì lúng túng, chậm trễ trong xử lý khiến sai phạm nối tiếp sai phạm. Phải chăng có sự bao che của chính quyền xã Hòa Ninh khiến cán bộ cơ sở bất chấp quy định pháp luật, đến khi sự việc vỡ lở thì xử lý nửa vời, không dứt điểm khiến sự việc càng thêm nghiêm trọng (?!).

Ngày 19-2, ông Đặng Thương, Chủ tịch UBND huyện Hòa Vang, cho biết huyện đã nắm được sự việc và yêu cầu xã Hòa Ninh giải trình, làm rõ và khắc phục hậu quả. “Hiện chúng tôi đang chờ xã Hòa Ninh báo cáo kết quả sự việc để có phương án xử lý.

Mặc dù sai phạm đã rõ ràng nhưng vì đây là vấn đề liên quan đến mồ mả nên huyện cũng cân nhắc trong việc xử lý. Còn đối với đội ngũ lãnh đạo cấp xã, quan điểm của chúng tôi là sai đâu sẽ xử lý đó, tuyệt đối không bao che”, ông Thương nói.

PHAN CHUNG-TRỌNG HUY