“Tôi nghĩ, người dân tin tưởng mình mới bầu làm đại biểu đại diện cho tiếng nói của cử tri ở cơ sở. Do vậy, để phát huy vai trò của HĐND cấp xã thì đại biểu phải thực sự tâm huyết, hết mình với công việc, hạn chế làm theo kiểu cầm chừng rồi buông xuôi”, ông Nguyễn Văn Vân, Chủ tịch HĐND xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang nói về vai trò, trách nhiệm của đại biểu HĐND xã.
 |
| HĐND xã có vai trò quan trọng trong việc giải quyết những vấn đề bức thiết trong phát triển nông thôn. TRONG ẢNH: Nông dân xã Hòa Châu trồng hoa cúc, tăng thu nhập kinh tế hộ gia đình. |
Đeo bám, làm sáng tỏ từng kiến nghị
Chủ tịch HĐND xã Hòa Phú Nguyễn Văn Vân nhắc lại một câu chuyện mà ông nhớ mãi khi thực hiện chức năng giám sát, theo đuổi tới cùng vụ việc liên quan đến doanh nghiệp khai thác cát S.A trên địa bàn xã Hòa Phú. Khi người dân phát hiện có sạt lở liền kiến nghị trực tiếp lên HĐND xã và phản ánh qua cuộc tiếp xúc cử tri.
“Tôi tiếp nhận và phối hợp thành lập đoàn giám sát để kiểm tra vụ việc theo ý kiến người dân. Tuy vậy, sau đó vẫn chưa có kết luận chính thức vì qua làm việc, doanh nghiệp này có đủ hồ sơ cấp phép khai thác. Khi kiểm tra, vùng sạt lở cách nơi khai thác hơn 100 mét”, ông Vân kể.
Tình trạng sạt lở vẫn tái diễn nên người dân tiếp tục kiến nghị. HĐND xã trực tiếp có văn bản báo cáo sự việc lên UBND huyện Hòa Vang. Bên cạnh đó, xã cũng phản ánh qua đường dây nóng HĐND thành phố để cử cán bộ xuống xác minh.
Qua quá trình xác minh cho thấy, mặc dù kết luận nguyên nhân sạt lở không phải do doanh nghiệp S.A khai thác nhưng đó cũng là tiếng chuông cảnh báo môi trường đang bị ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác tài nguyên quá dày đặc như hiện nay.
Tương tự như vậy, việc giám sát vận chuyển đất đồi trên địa bàn gây ảnh hưởng môi trường và xử lý đơn thư, khiếu nại, tố cáo của người dân được HĐND xã Hòa Phú triển khai với tinh thần trách nhiệm cao, có những chuyển biến rõ nét so với trước.
“Có vụ việc người dân không báo chúng tôi mà gọi điện lên đường dây nóng HĐND thành phố. Cán bộ đường dây nóng báo lại cho HĐND xã để kiểm tra, xác minh. Chúng tôi thành lập đoàn giám sát đúng nội dung và báo cáo kết quả. Đó có khi là quy trình ngược nhưng chúng tôi thấy hiệu quả trong phối hợp giám sát”, ông Nguyễn Văn Vân tâm đắc khi nói về trách nhiệm của đại biểu HĐND trong thực thi nhiệm vụ giám sát của mình.
Với vai trò là người thực thi các vấn đề HĐND xã giám sát, Chủ tịch UBND xã Hòa Phú Nguyễn Ngọc Hải đánh giá, những vấn đề kinh tế-xã hội HĐND xã giám sát như: chất lượng xây dựng đường bê-tông nông thôn, chất lượng giống cây trồng, con vật nuôi, vốn đầu tư xây dựng cơ bản... đã góp phần làm cho năng lực quản lý Nhà nước ở địa phương tốt lên.
Chính vì vậy, tuy xuất phát điểm là xã miền núi nhưng Hòa Phú có bước phát triển nhanh và được xét công nhận xã hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới trong năm 2015.
Phát hiện, xử lý kịp thời những bức xúc ở địa phương
Tháng 10-2015, người dân khu dân cư Túy Loan Tây 1, xã Hòa Phong bớt lo âu bởi tình trạng ngập úng mỗi khi mưa nhiều đã giảm. Bên cạnh đó, việc thu gom rác được đưa vào nền nếp, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong dân.
Có sự chuyển biến tích cực đó là nhờ sự vào cuộc giám sát của HĐND xã Hòa Phong với các cấp chính quyền. Theo Chủ tịch HĐND xã Hòa Phong Lâm Tiến Sỹ, nếu Thường trực HĐND xã quan tâm, triển khai thường xuyên chương tình giám sát hằng quý và đột xuất thì mong mỏi của người dân sẽ được giải quyết sớm.
Nếu vụ việc vượt quá quyền hạn, trách nhiệm thì cần đeo bám, kiến nghị lên cấp trên giải quyết để tạo niềm tin cho nhân dân, đặc biệt là người nông dân. Tuy vậy, bên cạnh phần lớn đại biểu HĐND xã tâm huyết, trách nhiệm với cử tri thì vẫn còn một số ít cán bộ dân cử làm việc theo kiểu “cầm chừng”.
Thậm chí, có xã xuất hiện những vi phạm lớn trong việc san ủi đất làm nghĩa trang và một số sai phạm khác nhưng HĐND xã vẫn không có động thái giám sát để phát hiện sớm.
Theo Bí thư Huyện ủy Hòa Vang Trần Văn Trường, nhiệm kỳ 2011-2016, đại biểu HĐND 11 xã của huyện Hòa Vang được nhân dân địa phương tín nhiệm bầu bảo đảm về số lượng và cơ cấu. Chất lượng đại biểu HĐND ở một số xã đã được nâng lên, đa số các đại biểu thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, được nhân dân tin cậy.
Nhiều đại biểu HĐND xã đã phát huy vai trò tích cực của mình trong hoạt động giám sát, tiếp xúc cử tri, phát hiện những vấn đề nổi cộm, bức xúc ở địa phương, từ đó có ý kiến chất vấn với các cơ quan liên quan. Không ít đại biểu kiên trì đeo bám vấn đề đã chất vấn, kiến nghị đến khi có kết quả, thể hiện bản lĩnh, tâm huyết trong hoạt động dân cử.
Tuy nhiên, ông Trần Văn Trường cho rằng, so với yêu cầu về chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND cần đạt được để xây dựng Nhà nước pháp quyền thì vẫn chưa tạo ra những chuyển biến mạnh mẽ. Cụ thể, chất lượng ban hành nghị quyết chưa cao, một số nghị quyết chưa thực sự đi vào cuộc sống; hiệu quả hoạt động giám sát còn thấp; vai trò đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri còn hạn chế.
Chất lượng hoạt động của đại biểu chưa đồng đều; một số ít đại biểu trình độ năng lực còn hạn chế; một số đại biểu chưa thật sự tích cực tham gia các hoạt động của HĐND... Đây là những vấn đề cần nghiêm túc nhìn nhận và khắc phục trong nhiệm kỳ đến.
Bài và ảnh: VIỆT DŨNG
