Sau khi Văn phòng Thủ tướng ban hành Công văn số 3825/VPCP-V.I ngày 18-4-2017 thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ về việc xử lý thuốc lá ngoại nhập lậu với nội dung: “Đối với thuốc lá nhập lậu bị tịch thu còn chất lượng, thực hiện thí điểm theo hướng bán đấu giá để tiêu thụ nội địa hoặc tái xuất, thời hạn là 1 năm, sau đó sẽ đánh giá từng năm để gia hạn thí điểm”, ngày 4-5, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam có văn bản kiến nghị Thủ tướng xem xét lại việc thí điểm này và thay vào đó nên tiếp tục thực hiện tiêu hủy toàn bộ thuốc lá lậu như từ trước đến nay vẫn làm.
 |
| Theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, nên tiêu hủy thuốc lá ngoại nhập lậu thay vì đấu giá tiêu thu hoặc tái xuất. |
Lý giải về đề xuất này, theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, hầu hết thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam hiện nay không đáp ứng yêu cầu của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (có hiệu lực từ năm 2013). Theo đó, thuốc lá được lưu thông trên thị trường ngoài việc phải bảo đảm tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, nồng độ Nicotine... thì bao bì phải dành ít nhất trên 50% diện tích bề mặt in hình cảnh báo nguy cơ bệnh tật do thuốc lá gây ra, phải ghi rõ nguồn gốc xuất xứ, thời hạn sử dụng... Thế nhưng, các loại thuốc lá nhập lậu không bảo đảm tiêu chí này. Riêng nghiên cứu mới đây của Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá thuộc Tổng Công ty thuốc lá Việt Nam, chất lượng thuốc lá ngoại nhập lậu đang ở trình trạng báo động. Trong đó, đáng lưu ý là thuốc lá ngoại nhập lậu không bảo đảm nồng độ Tar và Nicotine-hai chất tác động rất xấu đến người sử dụng. Trong khi đó, hai nhãn hiệu thuốc lá ngoại rất phổ biến tại Việt Nam là JET và HERO với khoảng 80% vào Việt Nam bằng đường nhập lậu lại vi phạm nhiều nhất về việc khống chế nồng độ Tar và Nicotine trong từng điếu thuốc. Thị trường Đà Nẵng vốn từ lâu rất chuộng thuốc lá nhãn hiệu JET, có thể nói, 100% thuốc lá hiệu này đều là hàng nhập lậu. Hằng năm, các đơn vị chức năng bắt và tiêu hủy hàng trăm nghìn bao thuốc lá ngoại nhập lậu, trong đó chủ yếu là thuốc JET và HERO. Tuy nhiên, đó chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, vì hiện nay, người dùng có thể dễ dàng mua thuốc lá JET và nhiều loại thuốc lá ngoại nhập lậu khác ở bất cứ điểm bán thuốc lá lẻ nào trên địa bàn thành phố.
Trong khi thuốc lá sản xuất trong nước phải thực hiện đầy đủ các khoảng nộp thuế thì thuốc lá lậu “né” được thuế nên giá có phần “mềm” hơn. Bên cạnh đó, yếu tố tâm lý chuộng hàng ngoại cũng như việc bao thuốc lá ngoại không in những hình ảnh “kinh khủng” như ung thư phổi, lở loét khắp cơ thể khiến người tiêu dùng có tâm lý “tự tin” hơn khi sử dụng... Đặc biệt, đáng báo động, theo nghiên cứu của Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá, rất nhiều loại thuốc lá ngoại nhập lậu sử dụng chất Coumarin-một chất tạo mùi thơm rất độc hại, bị cấm sử dụng trên thế giới. Đây cũng là lý do khiến nhiều người đánh giá thuốc ngoại nhập lậu “ngon” và thơm hơn thuốc lá sản xuất trong nước (!)
T.S
