Luật Công đoàn 2012 quy định Công đoàn có quyền đại diện cho tập thể người lao động (NLĐ) khởi kiện tại tòa án khi quyền lợi NLĐ bị xâm phạm; cùng với đó hàng loạt văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn thực hiện khác được ban hành đã trở thành “cây gậy pháp lý” hỗ trợ cho tổ chức Công đoàn trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ, tạo ra một bước ngoặt mới trong chức năng quan trọng của mình.
 |
| Ra mắt CLB Luật sư Công đoàn là một bước quan trọng để cán bộ Công đoàn được cọ sát thực tiễn, hoàn thiện kiến thức, kỹ năng tranh tụng tại tòa nhằm bảo vệ quyền lợi người lao động tốt hơn. |
Trao “cây gậy pháp lý”
Những năm qua, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố phát huy vai trò, chức năng của mình trong việc đại diện chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho NLĐ, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, hỗ trợ doanh nghiệp (DN) phát triển bền vững. Cùng với đó, công tác khởi kiện bảo vệ quyền lợi hợp pháp của NLĐ ngày càng được chú trọng. Luật Công đoàn 2012 quy định Công đoàn có quyền đại diện cho tập thể NLĐ khởi kiện tại tòa án khi quyền lợi bị xâm phạm, LĐLĐ thành phố đã vận dụng hiệu quả “cây gậy pháp lý” này khi tiến hành khởi kiện 2 doanh nghiệp thành công. Điển hình, năm 2014 và 2015, công nhân lao động (CNLĐ) của Công ty CP Khí công nghiệp và hóa chất Đà Nẵng không được giải quyết chế độ khi chấm dứt hợp đồng lao động nên đã ủy quyền LĐLĐ thành phố khởi kiện doanh nghiệp tại tòa án. Kết quả, DN này phải chi trả trợ cấp thôi việc, hoàn thành thủ tục xác nhận và trả sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) cho NLĐ. Năm 2016, 19 CNLĐ của Công ty CP Xây dựng công trình giao thông Đà Nẵng ủy quyền cho LĐLĐ thành phố khởi kiện công ty vì không chi trả trợ cấp thôi việc và tiến hành các thủ tục chốt sổ BHXH cho NLĐ. Tòa án Nhân dân quận Cẩm Lệ xét xử sơ thẩm và tuyên 19 CNLĐ thắng kiện, buộc công ty chi trả chế độ thôi việc cho NLĐ với số tiền hơn 550 triệu đồng. Ông Nguyễn Đức Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ thành phố cho biết, trước khi khởi kiện đã nhiều lần tiến hành thương lượng hòa giải mối quan hệ giữa NLĐ và người sử dụng lao động. Tuy nhiên, vì không thương lượng được nên khởi kiện là biện pháp cuối cùng nhưng cần thiết để bảo vệ quyền lợi chính đáng của NLĐ. Đối với hai vụ việc trên, NLĐ thắng kiện là việc đương nhiên, bởi người sử dụng lao động đã vi phạm quyền lợi hợp pháp của NLĐ.
Nâng cao kỹ năng tranh tụng tại tòa
Theo thống kê chưa đầy đủ, trên địa bàn thành phố hiện có hơn 15.466 đơn vị, DN và là địa phương có môi trường đầu tư tốt cùng nhiều chính sách ưu đãi dành cho doanh nghiệp (DN), tình hình quan hệ lao động tương đối ổn định, nhưng hiện nay vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, nhất là ở khu vực DN ngoài Nhà nước. Tình trạng DN trốn đóng, nợ tiền BHXH, BHYT, BHTN vẫn diễn ra. Số liệu của BHXH thành phố tính đến 30-6-2017, các DN nợ BHXH, BHYT, BHTN với tổng số tiền gần 185 tỷ đồng, trong đó nợ BHXH gần 159 tỷ đồng. Bên cạnh những DN gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, còn có nguyên nhân là DN không chấp hành pháp luật về lao động, chây ỳ, chiếm dụng tiền đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm tự nguyện (BHTN) của NLĐ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ, đây chính là nguy cơ cao dẫn đến tranh chấp lao động, và NLĐ thường phải chịu thiệt thòi.
Hiểu được điều đó, LĐLĐ thành phố đã thành lập CLB Luật sư Công đoàn vào năm 2016 nhằm tạo chỗ dựa pháp lý vững chắc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ. Ông Nguyễn Đức Thanh nhấn mạnh, cùng với việc thành lập CLB Luật sư Công đoàn gồm 24 thành viên là những luật sư, cán bộ Công đoàn am hiểu pháp luật về lao động, trong đó có 6 luật sư, hội viên Hội Luật gia do Đoàn Luật sư và Hội Luật gia thành phố cử tham gia, để tư vấn và hỗ trợ pháp lý NLĐ, trong trường hợp cần thiết, CLB cử thành viên đại diện cho NLĐ tham gia trong các vụ án lao động, hoàn toàn miễn phí. LĐLĐ thành phố tạo điều kiện để cán bộ Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở được tập huấn, làm việc với CLB Luật sư Công đoàn, được cọ sát thực tiễn các vụ án, dần hoàn thiện kiến thức, kỹ năng tranh tụng tại tòa, để đảm nhiệm được nhiệm vụ này tại cơ sở trong thời gian sớm nhất.
Cùng với đó, LĐLĐ thành phố tiếp tục đẩy mạnh thực hiện hiệu quả các chương trình phối hợp liên tịch với BHXH, Tòa án Nhân dân thành phố; đẩy mạnh hoạt động của Văn phòng tư vấn pháp luật nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc có liên quan đến quyền lợi của NLĐ. Thời gian đến, khi đã được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng tranh tụng, tin rằng, đội ngũ cán bộ Công đoàn chuyên trách sẽ bản lĩnh, tự tin bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ hiệu quả hơn.
Bài và ảnh: HIỀN MINH
