Ngày 14-3, Thanh tra Chính phủ (TTCP) công bố kết luận thương vụ MobiFone mua 95% cổ phần của AVG, trong đó chỉ ra nhiều sai phạm đặc biệt nghiêm trọng và đề nghị chuyển cơ quan công an khởi tố điều tra.
“Đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra dự án Tổng Công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần AVG để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật”, kết luận nêu rõ.
Dự án trên có tổng mức đầu tư gần 8.900 tỷ đồng. Theo quy định pháp luật, Thủ tướng quyết định chủ trương đầu tư; Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (DN), có thẩm quyền xem xét, phê duyệt dự án đầu tư.
Kết luận thanh tra cho rằng, quá trình thực hiện dự án đầu tư, Mobifone đã thiếu trách nhiệm và làm trái trong việc đề xuất dự án đầu tư, đặc biệt trong việc đánh giá tình hình tài chính, kinh doanh của AVG. Thực trạng tài chính, hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị DN để mua bán cổ phần rất khó khăn.
Tại thời điểm xác định giá trị DN ngày 31-3-2015 là rất xấu, tổng tài sản hơn 3.260 tỷ đồng; nợ phải trả trên 1.266 tỷ đồng; giá trị còn lại của tài sản cố định khoảng 208 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, AVG sử dụng vốn cho kinh doanh dịch vụ truyền hình chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng; vốn đầu tư ra ngoài DN chiếm tỷ trọng lớn; đến ngày 31-3-2015 đầu tư ra ngoài DN hơn 2.659 tỷ đồng, chiếm 73,3% vốn điều lệ.
Tuy nhiên, khi báo cáo đề xuất đầu tư nhận chuyển nhượng cổ phần AVG và lập dự án đầu tư trình Bộ TT-TT phê duyệt, Mobifone đã báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng tài chính rất xấu của AVG, thậm chí còn đánh giá khả quan về tình hình tài chính, kinh doanh của AVG. Trách nhiệm thuộc về Hội đồng thành viên (HĐTV), Chủ tịch và thành viên HĐTV Mobifone.
TTCP cũng kết luận, Mobifone làm trái và thiếu trách nhiệm trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá; nghiệm thu kết quả thẩm định giá; việc sử dụng kết quả thẩm định giá trị DN trong đàm phán mua cổ phần AVG.
Cụ thể, Mobifone lựa chọn Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) và chuyển file hồ sơ yêu cầu cho đơn vị này trước khi phát hành hồ sơ yêu cầu, vi phạm hành vi bị cấm quy định tại Luật Đấu thầu.
Đơn vị này cũng lựa chọn Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX) nhưng không thực hiện theo quy trình chỉ định thầu; trách nhiệm thuộc về Ban Phát triển mạng lưới, Ban Đầu tư, Tổ chuyên gia đánh giá hồ sơ đề xuất và Tổng Giám đốc Mobifone.
Cùng với đó, theo TTCP, kết quả thẩm định giá trị AVG của các đơn vị tư vấn không khách quan, không bảo đảm cơ sở pháp lý và độ tin cậy; vi phạm quy định các tiêu chuẩn thẩm định giá; giới hạn không đúng nhiều nội dung quan trọng.
Khi đàm phán giá mua cổ phần, Mobifone sử dụng kết quả thẩm định giá do AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỷ đồng để đàm phán giá mua cổ phần mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỷ đồng. Riêng việc làm này gây thiệt hại 1.134 tỷ đồng. Khi mua cổ phần AVG, MobiFone đã không loại 2 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG với tổng số tiền hơn 2.473 tỷ đồng là không đúng chỉ đạo của Bộ TT-TT.
Giá trị vốn chủ sở hữu của AVG tại thời điểm ngày 31-3-2015 chỉ 1.983 tỷ đồng (chưa tính đến việc định giá lại giá trị thực của các khoản AVG đã đầu tư tài chính ra ngoài DN); so với giá mua 95% cổ phần AVG gần 8.900 tỷ đồng cho thấy nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại Mobifone khoảng 7.006 tỷ đồng.
Về trách nhiệm của tổ thẩm định trong thẩm định dự án; Vụ trưởng Vụ Quản lý DN tham mưu phê duyệt dự án đầu tư (thuộc Bộ TT-TT): tổ thẩm định đã không xem xét, phân tích các thông tin về hạn chế, giới hạn, tính pháp lý, mức độ tin cậy của các chứng thư thẩm định giá, báo cáo thẩm định giá và báo cáo tư vấn mà MobiFone đã sử dụng để đàm phán giá mua 95% cổ phần AVG, thể hiện thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định dự án đầu tư. Ngoài ra, sử dụng thông tin do AVG báo cáo với Bộ TT-TT về mức giá định bán cho đối tác nước ngoài là 700 triệu USD (Bộ TT-TT không có tài liệu chứng minh tính chính xác, trung thực) nhưng vẫn dùng để so sánh, nhận xét về giá mua 95% cổ phần AVG gần 8.900 tỷ đồng là không có cơ sở.
Trong việc tổng hợp, báo cáo kết quả thẩm định dự án, tổ trưởng đã không tổng hợp đầy đủ các ý kiến phản biện của một số thành viên như: về sự cần thiết phải đầu tư vào AVG, việc lựa chọn phương án đầu tư mua cổ phần, việc xác định tỷ lệ mua cổ phần AVG nhưng đã đánh giá Mobifone nghiên cứu đầy đủ, toàn diện về dự án, là thiếu khách quan, mang tính chủ quan.
“Trong khi giá mua cổ phần và hiệu quả đầu tư chưa được làm rõ; Thủ tướng Chính phủ chưa quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật Đầu tư, nhưng Vụ trưởng Vụ Quản lý DN (cũng là tổ trưởng tổ thẩm định) vẫn trình lãnh đạo Bộ TT-TT quyết định phê duyệt dự án đầu tư; thống nhất, tham mưu để lại 2 khoản mà AVG đã đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình là vi phạm Quyết định số 929/QĐ-TTg ngày 17-7-2012 của Thủ tướng Chính phủ”, kết luận thanh tra nêu rõ.
Bộ TT-TT với vai trò, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại DN và quản lý Nhà nước về thông tin - truyền thông, chịu trách nhiệm xem xét, quyết định phê duyệt dự án, mặc dù dự án đầu tư chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, nhưng Bộ đã ban hành Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21-12-2015 phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone, vi phạm quy định của Luật Đầu tư
Khi TTCP có văn bản đề nghị Bộ TT-TT xem xét, quyết định theo thẩm quyền được pháp luật quy định về việc giải mật hoặc tiếp tục bảo mật, Bộ TT-TT đã không thực hiện, đồng thời đề nghị TTCP báo cáo, xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ là không đúng quy định. Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ TT-TT.
TTCP cũng chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại kết luận này.
B.T
