Trước tình hình buôn lậu hàng hóa đang diễn biến phức tạp, Cục Hải quan Đà Nẵng tiến hành nhiều biện pháp nhằm kịp thời phát hiện hàng hóa xuất, nhập khẩu (XNK) vi phạm pháp luật, trong đó có công tác kiểm tra qua soi chiếu container; đồng thời góp phần đẩy nhanh tốc độ thông quan hàng hóa, giảm chi phí cho doanh nghiệp (DN).
 |
| Khai thác vận hành máy soi container tại Cảng Đà Nẵng. Ảnh: Cục Hải quan Đà Nẵng |
Từ đầu năm 2019 đến nay, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng Đà Nẵng đã thực hiện soi chiếu được 27 tờ khai thuộc 110 container. Theo đó, thời gian soi chiếu trung bình 3-5 phút/container, nếu tính cả thời gian nhập máy vào hệ thống thì tại khâu kiểm tra thực tế hàng hóa qua máy soi khoảng 20 phút/tờ khai. Việc áp dụng kiểm tra hàng hóa qua máy soi đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho hoạt động XNK, đặc biệt với công tác kiểm tra chống buôn lậu và các DN có lượng hàng hóa XNK lớn.
Đáng chú ý là qua soi chiếu trước 3 container 20feet từ tàu Sunsine Bandama vào tháng 3-2019, lực lượng chức năng phát hiện 1 container có dấu hiệu lô hàng cất giấu ngà voi. Kết quả kiểm tra đã phát hiện hơn 9,1 tấn ngà voi và hơn 42m3 gỗ xẻ dạng thanh. Lô hàng do Công ty TNHH MTV Trâm Kiều MT (Quảng Nam) đứng tên, vụ việc đang được tiếp tục xử lý theo thủ tục và thẩm quyền.
Ông Phan Văn Mỹ, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng Đà Nẵng nhận định, thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu ngày càng tinh vi. Chỉ trong vòng chưa đầy 6 tháng, đã có 2 vụ vận chuyển ngà voi với số lượng nhiều nhất Việt Nam từ trước đến nay (1 vụ tháng 10-2018, soi chiếu container phát hiện 2 tấn ngà voi, 6 tấn vảy tê tê). Nhờ kiểm tra không xâm nhập bằng máy soi container, các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại tinh vi được phát hiện kịp thời.
Theo Cục Hải quan Đà Nẵng, thời gian qua ngoài việc tăng cường áp dụng quản lý rủi ro, phân luồng kiểm tra trong quá trình làm thủ tục, ngành hải quan đã áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp. Cụ thể, cơ quan hải quan tổ chức thu thập, phân tích thông tin trước (thông qua bản lược khai điện tử E-manifest) nhằm kịp thời phát hiện các lô hàng có dấu hiệu vi phạm để thực hiệu soi chiếu trước đối với hàng hóa nhập khẩu. Bên cạnh đó, công tác soi chiếu không chỉ phát hiện vi phạm mà còn giúp DN thông quan hàng hóa nhanh hơn.
Ông Nguyễn Đức Huy, Giám đốc Công ty CP Vinafor Đà Nẵng nhìn nhận, việc áp dụng thực hiện nộp hồ sơ điện tử thay cho hồ sơ giấy đã giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí hoạt động của DN. Đặc biệt, việc kiểm tra hàng hóa bằng máy soi container di động được thực hiện một cách công khai, minh bạch giúp DN thông quan hàng hóa một cách nhanh chóng, hạn chế xáo trộn, hư hỏng hàng hóa… so với kiểm tra thủ công.
Bên cạnh kết quả đạt được nêu trên, hoạt động soi chiếu cũng còn một số hạn chế cần khắc phục như hiệu suất sử dụng máy soi chưa cao vì còn phụ thuộc rất nhiều yếu tố như mặt hàng, kho bãi, năng lực bốc xếp, vận chuyển của DN khai thác cảng… hoặc hàng hóa trong container không đồng nhất về chất cũng gây khó khăn trong việc xác định hàng hóa qua soi chiếu.
Phó Cục trưởng Cục Hải quan Đà Nẵng Nguyễn Hương cho rằng, việc sử dụng máy soi container không thể thay thế toàn bộ việc kiểm tra thực tế hàng hóa của đội ngũ cán bộ công chức, mà chỉ giúp giảm tối đa thời gian. Trong quá trình soi chiếu, nếu thấy nghi vấn, lực lượng hải quan sẽ phối hợp với DN và các cơ quan liên quan thực hiện kiểm tra bằng phương pháp thủ công, nếu không có vấn đề gì đáng nghi sẽ làm thủ tục cho thông quan.
Hiện nay, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Hải quan Đà Nẵng rà soát và đề xuất phương án triển khai công tác soi chiếu phù hợp với đặc thù tình hình XNK hàng hóa tại địa bàn, trong đó tập trung thực hiện hoạt động soi chiếu hàng hóa nhập khẩu trong quá trình xếp, dỡ từ phương tiện vận tải xuống cảng, kho bãi, khu vực cửa nhập khẩu (soi chiếu trước) tại cảng thành phố. Hằng năm, Cục Hải quan đều tổ chức tập huấn nghiệp vụ soi chiếu cho cán bộ công chức đang làm việc tại các Chi cục Hải quan và Đội kiểm soát Hải quan, Đội kiểm soát phòng, chống ma túy trực thuộc cục. Sau các khóa học, cán bộ, công chức được thực hành tại nhà ga sân bay quốc tế Đà Nẵng và cảng Đà Nẵng.
Song song với đó, ông Nguyễn Hữu Rân, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) thông tin, sắp tới lực lượng hải quan sẽ tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan, kể cả các lô hàng luồng xanh; tiến hành các biện pháp thu thập thông tin nghiệp vụ, đánh giá rủi ro, xác định các lô hàng xuất khẩu có dấu hiệu rủi ro cao để kiểm tra theo quy định.
Bài và ảnh: MAI QUẾ
