Tỷ giá, giá vàng đang “nhảy múa” đến mức độ chóng mặt và liên tiếp xác lập những đỉnh giá mới. Có thời điểm tỷ giá đã cán đích 21.000 đồng/USD, đồng thời giá vàng vượt qua ngưỡng 35,4 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, do thị trường diễn biến quá nhanh và phức tạp nên nguy cơ lạc hậu thông tin giá cả có thể diễn ra bất kỳ lúc nào. Thay cho thị trường chính thống, thị trường tự do, hay còn tên gọi khác: Chợ đen đã và đang trở thành tâm điểm chú ý của hầu hết mọi người, là nơi diễn ra những cuộc chơi nghiệt ngã của những kẻ đầu cơ, gần như không có điểm dừng, với những hậu quả tiềm ẩn không thể nào lường hết được.
Dường như đã thành quy luật, mỗi khi có sự biến động mạnh của giá vàng và USD thì thường kéo theo những hệ lụy bất ổn đối với kinh tế vĩ mô, đặc biệt trên lĩnh vực lưu thông tiền tệ ngân hàng. Chỉ số lạm phát cuối năm nay theo dự báo có thể chạm mốc 9%/chỉ tiêu đã điều chỉnh là 8%, đang tạo áp lực lớn lên mặt bằng lãi suất, trong bối cảnh đó tình trạng “té nước theo mưa” trở nên khá phổ biến, không những gây rối loạn thị trường, giá cả, mà còn ảnh hưởng xấu đến các hoạt động kinh tế và đời sống nhân dân. Thử thách đặt ra cho cơ quan quản lý Nhà nước lúc này là: Lực lượng nào đang dẫn dắt thị trường? Ai sẽ làm chủ tình hình và khả năng làm chủ sẽ đến mức nào?
Câu trả lời dường như đã có. Chính phủ đã chính thức chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước chủ động cung ứng đủ ngoại tệ cho các nhu cầu cần thiết, với tư thế sẵn sàng can thiệp mạnh vào thị trường. Đồng thời, Chính phủ cũng bác bỏ khả năng điều chỉnh tỷ giá theo hướng phá giá thêm đồng Việt Nam, không áp dụng biện pháp kết hối, loại trừ các nguy cơ thổi phồng lạm phát. Thông qua những biện pháp quyết đoán này, các nhà quản lý muốn gửi đi một thông điệp trấn an mạnh mẽ đến thị trường vốn dĩ khá “điên đảo” trong những ngày vừa qua, đồng thời khẳng định lại vị thế của cơ quan quản lý, không để rơi vào thế bị động, không để bị thao túng hoặc ám ảnh bởi những cơn sóng ngầm đầu cơ, bất ổn tâm lý.
Phản ứng ban đầu của thị trường là khá tích cực sau khi có sự lên tiếng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước. Giá vàng và USD bắt đầu có tín hiệu đảo chiều. Bài toán đặt ra là liệu xu hướng ổn định này có thể kéo dài bao lâu và cơ quan điều hành vĩ mô nên có những quyết sách dài hơi như thế nào để thị trường đạt đến sự cân bằng tương đối trong tầm kiểm soát? Có hai vấn đề lớn đặt ra.
Một là, về phía Chính phủ cần phải nhanh chóng xây dựng một chiến lược tổng thể, đồng bộ nhằm kiểm soát lạm phát và kiểm soát thị trường có hiệu quả, qua đó lấy lại lòng tin của công luận, củng cố vị thế đồng tiền quốc gia, tiếp tục tạo nền tảng vĩ mô ổn định cho tăng trưởng kinh tế. Hai là, về phía người dân cũng cần tự trang bị cho mình một “chính kiến thị trường” rõ ràng, không dễ bị lôi kéo một cách phiêu lưu hoặc hỗn loạn tâm lý trước những diễn biến nhất thời của chợ đen, phần lớn mang tính tự phát, vô Chính phủ. Không nghi ngờ gì nữa, sự cộng hưởng giữa năng lực quản lý của Nhà nước và tinh thần tự giác chấp pháp của người dân luôn là điều kiện tiên quyết cho sự bền vững của chính thể nói chung và đời sống kinh tế-xã hội nói riêng.
Tâm Dân
