UBND thành phố Đà Nẵng vừa ban hành kế hoạch tổ chức, triển khai thực hiện phong trào Ngày chủ nhật xanh - sạch - đẹp trên địa bàn thành phố. Kế hoạch được triển khai thực hiện từ tháng 3-2011 đến tháng 2-2012 với mục tiêu nâng cao mật độ cây xanh để tạo bóng mát và cảnh quan xanh - sạch - đẹp trong các khu dân cư và các khu vực công cộng từ nguồn kinh phí do cộng đồng tự nguyện đóng góp; phấn đấu duy trì phong trào Ngày chủ nhật xanh - sạch - đẹp trên địa bàn thành phố, huy động tối đa nguồn lực trong xã hội tham gia ra quân làm sạch đường phố, bảo vệ môi trường; chấm dứt tình trạng gây ô nhiễm môi trường và phục hồi môi trường tại các điểm nóng về ô nhiễm môi trường trên toàn địa bàn thành phố.
“Ngày chủ nhật xanh” không phải là một ý niệm mới. Ngay từ năm 2009, Hội Sinh viên Hải Phòng, học sinh Trường Ngô Quyền, các nhóm sinh viên tình nguyện Hà Nội cũng đã có sáng kiến này theo dạng kêu gọi tình nguyện làm sạch bãi biển Đồ Sơn, làm vệ sinh các đường phố Hà Nội và diễu hành bằng xe đạp để tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường. Một nhóm sinh viên Hà Nội còn có lời kêu gọi trên website sinhvienhanoi.ning.com của họ: “Như các bạn đã biết cuộc sống ngày càng phát triển, nền công nghiệp hóa diễn ra ngày càng sâu sắc kéo theo đó là sự tàn phá môi trường sinh thái. Ý thức của người dân về vấn đề môi trường vẫn còn nhiều hạn chế, một phần lý do đó là do sự thiếu hiểu biết, thiếu các thông tin cần thiết. Chính vì thế chúng tôi - những người yêu màu xanh của quê hương muốn thành lập một tổ chức vì môi trường mang tên Green Sunday: Vào một chủ nhật định kỳ hằng tháng nhóm sẽ tổ chức các hoạt động tình nguyện nhằm mục đích bảo vệ và tuyên truyền ý thức của người dân về bảo vệ môi trường...”.
Trên thế giới, “Chủ nhật xanh” do Arcola Energy tại Anh phát động vào ngày Hành động toàn cầu về khí hậu (10-10) để bảo vệ môi trường bền vững với nội dung hành động “Chủ nhật Xanh là sự kiện tạo ra một nơi gặp gỡ chính thức và thân thiện cho người dân để tìm hiểu vấn đề môi trường thông qua phim ảnh, âm nhạc, sân khấu, thơ và thảo luận - một cơ hội để chào đón, câu hỏi và đưa ra các phương cách khác nhau để nhìn nhận thế giới và khám phá tầm nhìn về tương lai...”. Bên cạnh Chủ nhật Xanh, tổ chức Oxfam cũng có các chương trình “Kết nối bàn tay sinh thái” toàn thế giới. Mạng lưới Thế hệ Xanh Việt Nam (Vietnam Green Generation Network) gần đây đã bắt đầu các hoạt động kết nối các cá nhân, tổ chức thanh niên có chung mối quan tâm đến các vấn đề môi trường, sẵn sàng học hỏi và thay đổi vì một cuộc sống bền vững. Mạng này nêu lên các cam kết cụ thể như ăn chay vì môi trường, giảm thiểu sử dụng túi ny-lon, mở máy điều hoà trên 26 độ C để tiết kiện năng lượng...
Xem ra, dù tên gọi có khác nhau, mục tiêu vì một môi trường trong lành đang là xu thế toàn cầu. Xu thế này nay đang cấp bách hơn sau những gì chúng ta chứng kiến trong “đại thiên tai” động đất - sóng thần và nguy cơ hạt nhân ở Nhật Bản vừa qua. Ngày Chủ nhật xanh-sạch-đẹp mà Đà Nẵng vừa phát động vì vậy chắc chắn sẽ nhận được sự hưởng ứng rộng rãi của cộng đồng. Trong chương trình này, chúng ta thấy có sự phân công cụ thể đến các phường xã, khu dân cư, hộ gia đình, chương trình ngoại khóa của trường học, nhà ga, bến xe, khu du lịch, các xí nghiệp tại các khu công nghiệp và các sở, ban, ngành liên quan; kể cả việc báo cáo định kỳ và khen thưởng... Chương trình không chỉ dừng ở việc bảo vệ vệ sinh môi trường, trồng cây xanh mà còn động viên việc sử dụng năng lượng hạn chế, tiết kiệm và xử lý khí thải, nước thải...
Bằng tất cả sự kỳ vọng và tán thành một chủ trường cần kíp này, tôi chỉ nêu lên hai vấn đề cần trao đổi.
Trước hết là thời gian thực hiện của một chương trình.Tại sao chỉ có kế hoạch một năm (từ tháng 3-2011 đến tháng 2-2012) cho một vấn đề quan trọng và nhức nhối cho toàn xã hội như vậy? Hãy đưa chương trình “Chủ nhật xanh” thành hành động thường xuyên lâu dài của các địa phương, thành chỉ tiêu kế hoạch hằng năm của các đơn vị liên quan, thành nội dung giảng dạy bắt buộc ở các trường học... nhằm tạo ra một ý thức, một thái độ sống, một tập quán coi trọng môi trường sống của mọi cư dân đô thị.
Thứ đến là vai trò của các đoàn thể. Trong kế hoạch không thấy đề cập đến vai trò của các đoàn thể xã hội, vốn là những bộ phận rất mạnh và năng động của chúng ta. Các tổ chức Đoàn Thanh niên, Phụ nữ, các tổ chức thanh niên tôn giáo, Hội Cựu chiến binh, các tập thể cán bộ hưu trí ở mỗi địa phương thường có những đóng góp rất hữu hiệu trong các phong trào quần chúng.
Huy động được những đoàn thể và tạo ra được một hành động lâu dài trong công tác bảo vệ môi trường mà kế hoạch “Chủ nhật xanh” là một điểm mốc, sẽ tạo ra một hành động xã hội có sức sống mạnh mẽ và sinh động vậy!
TRƯƠNG ĐIỆN THẮNG