Nhiều năm qua, cứ mỗi lần HĐND thành phố họp thường kỳ là người Đà Nẵng nói chung, cử tri Đà Nẵng nói riêng luôn có sự chờ đợi và hy vọng - chờ đợi những nghị quyết hợp lòng dân, vừa đúng luật vừa đúng quy luật, đồng thời hy vọng cơ quan quyền lực cao nhất của địa phương nghị sự thấu đáo và đầy trách nhiệm về các vấn đề đang khiến người Đà Nẵng bức xúc trăn trở khôn nguôi.
Kỳ họp lần thứ 10 HĐND thành phố khai mạc vào sáng nay (8-7) càng được người Đà Nẵng chờ đợi và hy vọng, bởi kỳ họp này diễn ra trong bối cảnh thành phố bên sông Hàn một lần nữa lại đứng trên tuyến đầu Tổ quốc - khi mà gần 70 ngày qua, Trung Quốc bất chấp đạo lý và pháp lý, ngang nhiên hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 vào sâu trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, mà cũng là vào trước cửa ngõ thông thương, ngay “phao số không” của ngư dân Đà Nẵng và ngư dân miền Trung hằng ngày tàu thuyền ra vào vừa để mưu sinh kiếm sống, vừa để góp phần khẳng định chủ quyền trên ngư trường huyện đảo Hoàng Sa truyền thống - “của hương hỏa” thiêng liêng mấy trăm năm xưa cha ông trao lại.
Trước hết, cử tri thành phố rất quan tâm đến việc thu ngân sách - xem đây không chỉ là bức xúc mà còn mang ý nghĩa sống còn. Kết quả thu ngân sách của toàn thành phố sáu tháng đầu năm 2014, trong đó có hai tháng nước sôi lửa bỏng vừa nêu trên, có thể nói đang làm nức lòng người - có thông tin trên báo chí đánh giá là “kỳ tích”. Tuy nhiên, do sáu tháng cuối năm vẫn còn ở phía trước với dự báo sẽ có nhiều biến động khôn lường về thiên tai, địch họa, dẫn đến cử tri thành phố cảm thấy chưa thật yên tâm, từ đó hy vọng kỳ họp này HĐND thành phố đề ra được giải pháp đủ mạnh nhằm đảm bảo thu ngân sách đạt và vượt chỉ tiêu cả năm. Cử tri mong đợi biết cách nuôi dưỡng nguồn thu, không lạm thu, đồng thời cũng không được để thất thu…
Muốn bảo đảm thu ngân sách đạt và vượt chỉ tiêu thì không chỉ có vấn đề đổi mới cách thu sao cho vừa tránh lạm thu vừa tránh thất thu - mặc dầu được như vậy đã là rất quý, bởi ở đây tùy thuộc nhiều vào đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ ngành thuế/hải quan và nhất là vào văn-hóa-đòi-hóa-đơn của người tiêu dùng, mà còn có vấn đề làm thế nào để nền kinh tế thành phố đủ sức vượt lên tác động bất lợi của sự kiện giàn khoan Hải Dương-981 đang làm Biển Đông nổi sóng thời gian qua.
Có thể nói trong bối cảnh nguồn du khách Trung Quốc đến thành phố có dấu hiệu sụt giảm mạnh do tình hình Biển Đông căng thẳng, Đà Nẵng đã tỏ ra năng động khi nhanh chóng chuyển hướng thị trường khách quốc tế sang nguồn du khách Nhật Bản và Hàn Quốc, đi đôi với tập trung khai thác thị trường khách nội địa… nhằm tiếp tục duy trì năng lực phát triển ngành công nghiệp không khói so với cùng kỳ năm ngoái. Cử tri thành phố mong muốn cách làm năng động và có tầm nhìn này không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là định hướng cho chiến lược phát triển bền vững của du lịch Đà Nẵng trên đường dài mai hậu. Sự khác biệt có thể tạo lợi thế cho phát triển du lịch. Chẳng hạn kinh nghiệm tạo khác biệt của Nha Trang hay Phan Thiết những năm gần đây bằng cách dồn sức thu hút một thị trường đầy tiềm năng là du khách Nga là rất đáng tham khảo, nhưng khác biệt đến mức phụ thuộc quá nhiều vào bất kỳ một thị trường du khách nào dẫu tiềm năng đến mấy cũng là điều cần suy ngẫm cho thật kỹ…
Cách đây mấy tháng, đông đảo cử tri rất hoan nghênh động thái đúng đắn và đúng lúc của lãnh đạo thành phố: tuyên chiến với các bảng hiệu quảng cáo chỉ viết toàn tiếng Trung nhan nhản trên nhiều đường phố Đà Nẵng. Tiếp thị để quảng bá thương hiệu phù hợp với người tiêu dùng - ở đây là du khách Trung Quốc - là cần thiết nhưng phải tuân thủ quy định của pháp luật và quan trọng hơn là phải đảm bảo lòng tự tôn/tự hào dân tộc đối với tiếng Việt. Ở đây người Đà Nẵng hoàn toàn không có tư tưởng bài ngoại, càng không có tư tưởng bài Trung, bởi các bảng hiệu quảng cáo chỉ viết toàn tiếng nước ngoài đều không được chấp nhận. Người Đà Nẵng hiểu rất rõ mọi sự kỳ thị trong thế giới phẳng chính là trở lực của phát triển. Nỗ lực thoát Trung của cả dân tộc ta hiện nay nhằm giảm gánh nặng phụ thuộc vào Trung Quốc trên các lĩnh vực đời sống không tách rời với lòng khoan dung về văn hóa của người Việt.
Để thoát Trung về văn hóa, người Đà Nẵng không chỉ tuyên chiến với những vấn nạn hiện nay kiểu như các bảng hiệu quảng cáo chỉ viết toàn tiếng Trung vừa nêu mà còn phải tuyên chiến cả với những vấn nạn cổ truyền như một số tư tưởng lạc hậu có nguồn gốc từ Tống Nho - tức Nho giáo biến tướng vào đời nhà Tống - cả ngàn năm trước vẫn đang tiếp tục chi phối đời sống tinh thần của người Việt đương đại như trọng nam khinh nữ, chuộng hư danh… Tuy nhiên người Đà Nẵng cũng ý thức sâu sắc rằng văn hóa Trung Quốc là một nguồn tiếp biến quan trọng của văn hóa Việt, và những giá trị đích thực tinh hoa của văn hóa Trung Quốc cũng là những giá trị văn hóa chung của toàn nhân loại cần được yêu mến và trân trọng.
Về vấn đề phát triển kinh tế biển, trước hết là trên lĩnh vực khai thác nguồn lợi thủy sản, thời gian qua lãnh đạo thành phố đã có nhiều quyết sách hợp lòng người. Từ giữa tháng 6 năm nay, Quỹ Hỗ trợ ngư dân thành phố Đà Nẵng được khẩn trương thành lập nhằm giúp các ngư dân gặp hoạn nạn do thiên tai địch họa khi đang hành nghề trên biển, đặc biệt nhằm tạo điều kiện hiện đại hóa tàu thuyền để ngư nghiệp Đà Nẵng có đủ năng lực vươn khơi đánh bắt xa bờ. Cử tri Đà Nẵng hy vọng kỳ họp này, HĐND thành phố đề ra được nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả và hợp lòng người hơn nữa. Chẳng hạn, không ít cử tri là ngư dân các phường ven biển cho rằng chủ trương chuyển tàu vỏ gỗ thành tàu vỏ sắt là việc nên làm, nhưng cần chú ý tính đồng bộ.
Về tàu thì chuyển từ gỗ thành sắt hay composite không khó, cái khó hơn là chuyển người lái tàu từ công nghệ điều khiển tàu vỏ gỗ sang công nghệ điều khiển tàu vỏ sắt hoặc composite. Vì thế, đóng tàu vỏ sắt hoặc composite để ngư dân mua/thuê phải đi đôi với đào tạo mới/đào tạo lại thuyền trưởng/máy trưởng để họ có thể làm chủ công nghệ được tự động hóa cao - ngoài ra trong tình hình Biển Đông hiện nay, thuyền trưởng/máy trưởng và cả thuyền viên còn phải được học một ít tiếng Trung giao tiếp. Ngoài ra còn phải tính đến sự đồng bộ giữa các khâu đánh bắt/bảo quản/tiêu thụ sản phẩm sao cho công sức lao động của những ngư dân “hồn treo cột buồm” giữa biển trời mênh mông đạt hiệu quả cao nhất.
Điều mà cử tri Đà Nẵng chờ đợi và hy vọng nhiều nhất ở HĐND thành phố tại kỳ họp này là thái độ chính trị của các vị đại diện dân cử về vấn đề Biển Đông dậy sóng. Đòi Trung Quốc phải rút ngay không điều kiện giàn khoan Hải Dương-981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam là một việc khó không thể một sớm một chiều có thể giải quyết được, và thực tế chứng tỏ sau hơn hai tháng bị Việt Nam và công luận tiến bộ trên toàn thế giới phản đối mạnh mẽ mà Trung Quốc vẫn ngoan cố chưa có biểu hiện xuống thang. Đòi Trung Quốc phải trả lại toàn bộ quần đảo Hoàng Sa mà họ đã dùng vũ lực cưỡng chiếm trái phép của Việt Nam từ đầu năm 1974 càng khó hơn nhiều, cũng có thể nói là hết sức trầm luân, một vài thế hệ người Việt chưa giải quyết nổi. Tuy nhiên cũng không nên lấy lý do dài lâu xuyên thế hệ để thế hệ đi trước cầu an, không làm hết sức mình, đẩy trọng trách nặng nề ấy cho thế hệ sau.
Chống Mỹ xâm lược hai mươi năm trời ròng rã cũng là công cuộc lâu dài chứ, trầm luân chứ, nhưng thế hệ cha anh chúng ta đã sẵn sàng xả thân “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, sẵn sàng hy sinh xương máu để giành độc lập tự do cho thế hệ chúng ta bây giờ. Tất nhiên chiến tranh là chuyện chẳng đặng đừng, là điều không ai mong đợi và thậm chí xa lạ với một dân tộc yêu chuộng hòa bình, hiểu tường tận cái giá của một ngày bình yên như Việt Nam mình. Chính vì thế, cử tri Đà Nẵng đang chờ đợi và hy vọng tại kỳ họp này HĐND thành phố ra được nghị quyết thể hiện ý chí quyết tâm và chính kiến rõ ràng của người Đà Nẵng yêu cầu nhà cầm quyền Trung Quốc chấm dứt ngay các hành vi xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông, chấm dứt hoạt động và rút ngay giàn khoan Hải Dương-981 cũng như giàn khoan Nam Hải 09 cùng lực lượng hộ tống ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Một nghị quyết mang tính pháp lý như thế chắc chắn sẽ đi vào lịch sử!
BÙI VĂN TIẾNG
