Luật Đất đai năm 2013, có hiệu lực từ ngày 1-7-2014, nội dung có nhiều sự điều chỉnh về chủ trương thu hồi đất, giao đất và thanh toán tiền sử dụng đất tái định cư, ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của người dân thành phố. Ở thành phố Đà Nẵng, việc giải tỏa đền bù và bố trí tái định cư (TĐC) cần có nhiều điều chỉnh nhằm bảo đảm các quyền lợi chính đáng cho người dân.
Ở thời điểm trước tháng 1-7-2014, UBND thành phố đã có chủ trương tạo điều kiện cho hộ có đất TĐC hợp thức hồ sơ để chuyển nhượng đất TĐC, đổi tên trong đăng ký sổ đỏ trực tiếp cho người nhận chuyển nhượng. Tuy nhiên, nhiều người chuyển quyền sử dụng đất ở TĐC (chủ yếu sang nhượng phiếu đăng ký đất TĐC của hộ giải tỏa) chưa nắm bắt được chủ trương của thành phố nên không tận dụng tốt quyền lợi của mình dẫn đến gặp nhiều trở ngại để tiếp cận quyền sử dụng đất TĐC. Theo đánh giá của đơn vị quản lý các dự án TĐC, Trung tâm Phát triển quỹ đất, nguyên nhân do người chuyển quyền sử dụng đất chưa có đủ khả năng tài chính để thực hiện nộp tiền chuyển quyền sử dụng đất; ở hướng khác có tình trạng người chuyển quyền là người ngoài địa phương, những nhà đầu tư BĐS bán lẻ chưa có nhu cầu chuyển tên về trong sổ đỏ.
Ngoài hoạt động chuyển quyền sử dụng đất ở TĐC, nhiều hộ giải tỏa được bố trí nhận đất TĐC với nghĩa vụ thực hiện 100% giá trị chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo đơn giá đất quy định. Thêm nhiều đối tượng khác không thuộc diện giải tỏa nhưng được lãnh đạo UBND thành phố xét đơn mua đất TĐC và được bố trí đất ở TĐC. Trường hợp này, ngoài nghĩa vụ thực hiện nộp tiền chuyển quyền sử dụng đất theo đơn giá quy định và có nhân thêm hệ số K.
Tuy nhiên, các trường hợp được bố trí đất TĐC trên chỉ nhận phiếu phê duyệt kết quả bố trí đất hoặc phiếu bố trí đất TĐC trên sơ đồ dự án, suốt nhiều năm qua đã không liên hệ nhận đất ở TĐC và thực hiện nghĩa vụ tài chính để chuyển quyền sử dụng đất. Điều này dẫn đến tình trạng mất cung cầu quỹ đất TĐC, dây dưa thanh quyết toán nguồn tài chính về khai thác quỹ đất.
Để bảo đảm quyền lợi của các trường hợp bố trí TĐC trên, UBND thành phố vừa có văn bản về việc thu tiền thực hiện chuyển quyền sử dụng đất ở các dự án TĐC. Cụ thể, trường hợp hộ giải tỏa được bố trí đất tái định cư (không được nợ tiền sử dụng đất), mà vị trí đất TĐC đã bố trí có đất thực tế kể từ ngày 1-3-2011 đến ngày 30-6-2014, mà chưa hoàn thành thủ tục nộp tiền sử dụng đất thì cần nộp tiền sử dụng đất trước ngày 31-12-2014. Nếu nộp tiền chuyển quyền sẽ hưởng quyền lợi tính theo đơn giá đất TĐC cũ đã được phê duyệt trước đây. Nếu nộp tiền chuyển quyền sau ngày 31-12-2014 thì thu tiền sử dụng đất theo giá đất tái định cư tại thời điểm hiện hành. Tương tự như trên đối với trường hợp không giải tỏa nhưng được bố trí TĐC.
Như vậy, có hai đối tượng chuyển quyền sử dụng đất TĐC cần quan tâm đến chủ trương này. Một là, hộ có nhà và đất giải tỏa không thuộc đối tượng được ghi nợ tiền chuyển quyền sử dụng đất phải thanh toán giá trị chuyển quyền sử dụng đất ngay trong năm 2014. Hai là những trường hợp được UBND thành phố bố trí đất TĐC cũng có trách nhiệm thanh toán tiền chuyển quyền sử dụng đất TĐC trong năm 2014.
Cả hai trường hợp bố trí đất TĐC trên nếu không tận dụng tốt chủ trương chính sách này thì ảnh hưởng đến các quyền lợi liên quan, trong đó có những thiệt hại về tài chính khi phải thực hiện khung giá đất mới hằng năm do UBND thành phố điều chỉnh. Thông thường khung giá đất mới hằng năm đều tăng và việc áp dụng và là giá cơ sở của thị trường bất động sản.
TRIỆU TÙNG
