Đà Nẵng bước đầu có những chuyển động tích cực trên lĩnh vực quy hoạch và bố trí lại mạng lưới giao thông công cộng trên địa bàn. Mới đây, Sở Giao thông vận tải chính thức khai trương thêm 5 tuyến xe buýt miễn phí và trợ giá, cùng 6 tuyến buýt cũ hiện có, từng bước tiếp cận với hệ thống giao thông công cộng kết nối toàn thành phố.
Một khối lượng công việc khổng lồ đang đặt ra. Ví dụ, để hoàn thành hệ thống metro (tàu điện ngầm) cho một thành phố khoảng vài triệu dân, nhiều nước đã phải mất không dưới 15 năm. Vì vậy, thách thức trước mắt cũng như lâu dài đối với Đà Nẵng là rất lớn. Điều này đòi hỏi phải có tầm nhìn dài hạn, ít nhất từ vài chục năm trở lên, cộng với những nỗ lực ngay từ bây giờ thì mới mong xử lý ổn thỏa những vấn nạn giao thông nội đô phát sinh trong những năm đến.
Trước hết, kiến nghị chính quyền thành phố xác định năm 2017 là năm tập trung sức khởi động giải quyết những vấn đề bức xúc trong chiến lược giao thông công cộng. Cần tạo ra chuyển biến nhận thức đồng bộ trong toàn xã hội, đến mọi tầng lớp nhân dân, đưa nội dung giao thông công cộng an toàn và văn minh vào trường học, cơ quan công sở, chung cư, nơi sinh hoạt cộng đồng…
Có ý kiến cho rằng, cơ sở hạ tầng phải đi trước một bước thì mới mong tạo những chuyển biến quyết định trên lĩnh vực an toàn giao thông. Nhưng thực tế cho thấy, ý thức tự giác và tính tuân thủ luật pháp của chủ thể tham gia giao thông mới là nhân tố quan trọng nhất, bởi có thể gặp tình trạng tắc nghẽn giao thông ở mọi nơi trên thế giới, nhưng tắc nghẽn trong tình trạng hỗn loạn như ở nước ta thì thuộc diện hiếm có.
Nếu quan sát những tuyến xe buýt miễn phí mới khai trương trong những ngày gần đây thì thực sự thấy rất tiếc, bởi các xe hầu như trống rỗng, ít người đi lại. Nguyên nhân không chỉ do công tác chuẩn bị, tuyên truyền, phổ biến, tổ chức vận hành còn nhiều hạn chế, mà còn do sức ỳ của tâm lý, thói quen cũ và ý thức cộng đồng chưa cao.
Đặc biệt, phải tăng cường khuyến khích, tạo điều kiện tối đa để đa số người dân, khách du lịch quen dần với việc đi bộ, vừa tốt cho sức khỏe, vừa có thể kết nối nhanh chóng với hệ thống giao thông công cộng. Các thành phố lớn, hiện đại, văn minh luôn ưu tiên công tác quy hoạch theo hướng tạo ra nhiều không gian an toàn và thuận lợi để người dân tham gia đi bộ càng nhiều càng tốt. Thiết kế lòng đường, vỉa hè phải thực sự thông thoáng.
Hệ thống đèn hiệu cảnh báo tự động khi tham gia giao thông phải đầy đủ, hiện đại và thân thiện. Hệ thống metro/tàu điện/xe buýt… bố trí đậu đỗ những nơi thuận tiện để người đi bộ có thể tiếp cận, lên xuống dễ dàng. Những bảng chỉ dẫn tham gia giao thông công cộng có thể tìm thấy khắp mọi nơi, kể cả tờ rơi, ứng dụng trên mạng Internet… Cần thay thế ngay các xe buýt cũ hiện đã quá xuống cấp và nhếch nhác. Đầu tư đồng bộ thêm các điểm dừng, chờ đón khách. Nhanh chóng nâng cấp và giải tỏa các vỉa hè hư hỏng, bị lấn chiếm trái phép…
Định hướng xây dựng thành phố thông minh đòi hỏi ngay từ bây giờ phải có những giải pháp cơ bản để góp phần nâng cao hiệu quả và năng lực quản lý hệ thống giao thông công cộng. Trước hết, cần áp dụng rộng rãi tiến bộ kỹ thuật hiện đại trong lĩnh vực tự động hóa và công nghệ thông tin.
Triển khai kết nối hệ thống dữ liệu quản lý giao thông vào hệ thống cơ sở dữ liệu chung của thành phố, tiến đến mỗi một người dân, mỗi một phương tiện tham gia giao thông đều có khả năng định danh cụ thể. Việc thu phí, lệ phí, tiền phạt… đối với các phương tiện tham gia giao thông cũng diễn ra hoàn toàn tự động thông qua hệ thống thanh toán ngân hàng…
Hy vọng năm 2017 sẽ là năm tạo ra chuyển biến bước đầu và mạnh mẽ ở Đà Nẵng, là cú hích cả về nhận thức lẫn hành động trên lĩnh vực giao thông công cộng.
TÂM DÂN
