Trong thời gian qua, mặc dù chính quyền thành phố đã kiên quyết trong chỉ đạo và xử lý vi phạm, nhưng tình trạng xây dựng không phép, trái phép liên tục xảy ra trên địa bàn với nhiều hình thức và quy mô phức tạp. Vì sao “con voi chui lọt lỗ kim” như vậy?
Công trình xây dựng trái phép nằm trong khu vực nhà kho của Công ty CP Đầu tư - Thương mại Việt May (khu dân cư Nam cầu Cẩm Lệ, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ) do Công ty TNHH Liên Hợp Thế Duy làm chủ đầu tư, được xây dựng trên diện tích 1.500m2 với 6 khu nhà; đến khi dỡ hàng rào để hoàn thiện thì lực lượng chức năng, chính quyền địa phương mới phát hiện và xử lý.
Theo lý giải của chủ đầu tư, việc xây dựng nằm trong khuôn viên doanh nghiệp mà đơn vị này thuê lại với mục đích làm đa dạng hóa các sản phẩm, dịch vụ để cung cấp cho khách hàng trong hoạt động kinh doanh nên không cần xin phép. Sau khi được giải thích rõ, chủ đầu tư mới thừa nhận công trình xây dựng này hoàn toàn vi phạm vì chưa được cấp phép.
Còn với công trình Tổ hợp khách sạn và căn hộ cao cấp Central Coast (phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà) mới đây bị cơ quan chức năng đình chỉ vì chưa có giấy phép xây dựng, nhưng vẫn triển khai đến tầng thứ... 10, chủ đầu tư đưa ra lý do là đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục nhưng cho thi công do nôn nóng phục vụ Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 diễn ra tại Đà Nẵng vào tháng 11 năm nay.
“Nôn nóng” cũng là lý do để Công ty CP Biển Tiên Sa triển khai xây dựng không phép đến 40 móng biệt thự Khu du lịch sinh thái Biển Tiên Sa ngay dưới chân núi Sơn Trà. Chỉ đến khi người dân phát hiện, đưa lên mạng xã hội và báo chí thông tin, cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra thì mới phát hiện đơn vị triển khai xây dựng khi chưa có giấy phép. Chủ đầu tư cũng lý giải là vừa thi công vừa hoàn thiện… thủ tục!
Từ những vụ việc trên, có thể thấy, “vừa hoàn thiện thủ tục vừa thi công” là “chiêu” đang được các chủ đầu tư tận dụng triệt để nhằm thực hiện các công trình không phép, nhất là ở các công trình lớn. Các chủ đầu tư khi được phép triển khai dự án thì vừa hoàn thiện thủ tục, vừa tiến hành thi công các hạng mục công trình… để qua mặt các cơ quan chức năng.
Trong khi đó, vì thiếu kiểm tra, giám sát thường xuyên nên các lực lượng được giao quản lý xây dựng, trật tự đô thị như: Thanh tra Sở Xây dựng, Đội kiểm tra quy tắc đô thị các quận, huyện và chính quyền địa phương không biết, không nắm rõ những hạng mục, công trình xây dựng không phép hoặc biết nhưng xử lý không kiên quyết, không đến nơi đến chốn.
Như vậy, rõ ràng, khi để xảy ra xây dựng không phép, trái phép, trách nhiệm thuộc về cơ quan chức năng được giao nhiệm vụ quản lý xây dựng, trật tự đô thị và chính quyền địa phương. Trong buổi làm việc với chủ đầu tư và các cơ quan chức năng về xử lý vụ xây dựng không phép tại Khu du lịch sinh thái Biển Tiên Sa, Chủ tịch UBND thành phố Huỳnh Đức Thơ lưu ý lực lượng chức năng “phải vào kiểm tra hết, đừng thấy công ty to, dự án lớn mà ngại. Mình có trách nhiệm quản lý địa bàn thì mình vào kiểm tra. Cứ theo trình tự mình vào làm”.
Bên cạnh đó, nói về chế tài xử phạt, một cán bộ Sở Xây dựng phân trần: “Theo Luật Xây dựng năm 2003, nếu phát hiện xây dựng trái phép chúng tôi có quyền đề nghị cơ quan liên quan cắt điện, nước ngay lập tức để chủ đầu tư, đơn vị thi công không thể làm gì.
Nay quyền đó đã không còn trong Luật Xây dựng sửa đổi, bổ sung năm 2014; lực lượng chức năng chỉ có thể đẩy đuổi người vi phạm ra khỏi khu vực nhưng việc làm này là rất khó khi lực lượng mỏng, hoàn toàn bị động”.
Ngoài ra, mức xử phạt hành chính trong hoạt động xây dựng theo tinh thần Nghị định 121/2013/NĐ-CP của Chính phủ đối với những trường hợp này chỉ 40 triệu đồng, chỉ là “đá ném ao bèo”, hoàn toàn không đủ sức răn đe. Thế nên, công trình không phép Central Coast ở phường Phước Mỹ, qua nhiều lần xử phạt và đình chỉ thi công, vẫn lừng lững lên đến tầng thứ 10 là nhờ vậy?!
Đã đến lúc cần phải có biện pháp kiên quyết xử lý theo quy định đối với những cán bộ, nhân viên của lực lượng chức năng và địa phương để xảy ra xây dựng không phép, trái phép khi thiếu kiểm tra, giám sát và xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, cũng cần tính toán đến việc xây dựng khung pháp lý bảo đảm cho việc xử lý “đến nơi đến chốn” các chủ đầu tư vì lợi nhuận mà tiến hành thi công công trình không phép, gây bất ổn trong quản lý đô thị và trật tự xã hội.
PHAN CHUNG
