Cây thích hợp

Cách đây dăm năm có một câu chuyện về một cuộc hội thảo, mà mục tiêu là đề xuất lựa chọn loại cây nào để trồng ở thành phố, kết luận loại cây duy nhất được khuyến cáo nên trồng là... cây thích hợp. Câu chuyện có tính hoạt kê trên phản ánh một thực tế là việc chọn cây nào cho phù hợp đặc điểm thổ nhưỡng, khí hậu, nhất là chống chọi và phát triển được ở môi trường gần biển và gió bão nhiều của khu vực này, đến nay vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng, thuyết phục, nghĩa là vẫn phải trồng cây xanh trong sự mò mẫm, tìm kiếm. Cũng đã có nhiều đề tài nghiên cứu khoa học và các cuộc tham quan học tập việc trồng và chăm sóc cây xanh ở nước ngoài, nhưng hình như vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng. 

Hiện thành phố mới có khoảng 44.000 cây xanh, mật độ bình quân đầu người mới khoảng 0,7m2, thấp hơn rất nhiều so với các đô thị lớn khác, mục tiêu đến năm 2015 phấn đấu đạt 4m2/người. Để đạt chỉ tiêu này, trong 5 năm tới có rất nhiều việc phải làm. Trong khi phải chờ thêm các cuộc hội thảo để có kết luận về việc lựa chọn cây trồng, trước hết cần tập trung cho công tác quản lý, việc điều tra lý lịch cây và đánh số, phân loại, cũng như trồng gần một vạn cây trong thời gian qua là nỗ lực đáng hoan nghênh của cơ quan chức năng.
 
Tuy nhiên, việc bảo đảm kỹ thuật trong việc trồng, chăm sóc cần được chú ý hơn. Đã có nhiều trường hợp, khi gió lớn bật gốc, người ta mới xót xa khi thấy rằng dưới gốc là cả tảng bê-tông, sỏi gạch... cây không ngã mới là chuyện lạ.
 
Rồi việc thống nhất đầu mối, hiện các Ban Quản lý dự án, thường đảm nhận cả việc trồng cây trong các khu dân cư mới, việc này có thể xảy ra tình trạng cây không bảo đảm theo quy hoạch, cũng như chất lượng. Cho nên việc phối hợp để có sự định hình từng loại cây tùy theo tuyến đường là rất cần thiết. Việc cắt tỉa cũng nên chú ý, năm ngoái trên một số tuyến đường, việc mé cây có cảm giác như làm theo kiểu thuận tay, có cây mé gần như chặt hết cành, còn trơ trụi gốc trông rất tiếc.

Ý tưởng xã hội hóa việc trồng cây theo hướng phân loại các tuyến đường là điều cần tham khảo. Có thể giao cây giống, yêu cầu kỹ thuật... cho một tổ chức xã hội nào đó, thường là dân trên tuyến đường đảm nhận việc chăm sóc, quản lý, sau một thời gian, ví dụ 6 năm chẳng hạn nghiệm thu và thanh toán, bàn giao.

Ngày xưa thành phố có hai loại cây rất nổi tiếng, và phát triển rất tốt, đó là cây mù u và xà cừ. Riêng cây mù u đã đi vào thơ văn, và lịch sử. Những trận đánh của các nghĩa quân thời Nguyễn Tri Phương đánh Pháp có sự hiện diện của cây và trái mù u. Hoặc gần đây, hàng cây trước UBND thành phố, hàng sao đầu đường Phan Đình Phùng, hay hàng cây đường Lê Lai... phát triển rất đẹp. Ai đó nói rằng, khi chưa sáng tạo được, thì phải biết phục tùng, những hàng cây rất đẹp đó là những gợi ý tốt cho chúng ta.

Thành phố đẹp bởi những con đường, những cây cầu. Không nơi nào trên cả nước có con sông độc đáo chảy qua thành phố để tạo ra cho mình vẻ đẹp riêng có, và chính con sông làm nên con đường Bạch Đằng vào loại đẹp nhất nước. Cái đang thiếu là cây xanh. Cây xanh làm nên chiều sâu tâm hồn, cây xanh thường tạo ra ký ức và gắn liền với kỷ niệm. Mong lắm những hàng cây.   

NGHỊ VĂN