Để xây dựng Đà Nẵng trở thành thành phố môi trường thì việc đầu tiên phải làm hiệu quả là nêu cao ý thức và hành động của mỗi người dân tại các tổ dân phố, khu dân cư (KDC) và trong từng gia đình. Từ yêu cầu đó, hơn 1 năm qua, phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu đã xây dựng thành công mô hình điểm “KDC tự quản bảo vệ môi trường” với những cách làm, cách vận động mới, tạo sự đồng thuận lớn trong nhân dân...
Trẻ em khu dân cư 56, phường Hòa Minh quét rác, làm sạch con đường 3 lần trong tuần. |
Từ ý thức tới hành động
KDC 56 thuộc khu vực Hòa Phú 5 có 120 hộ dân, 420 nhân khẩu, 50% là cán bộ, công nhân, hưu trí, còn lại là hộ buôn bán, cho thuê nhà trọ sinh viên... Trên địa bàn, một phần giáp đường bờ kênh không có nhà ở với trên 50 lô đất chưa xây dựng. Đây cũng là nơi tập trung rác thải như: túi ni-lông, xà bần, chai lọ và các vật phế thải bốc mùi hôi thối gây ô nhiễm, phát sinh muỗi gây bệnh. Vào ban đêm, các xe tải thường xuyên lén lút đổ xà bần chất thành đống, cỏ mọc um tùm gây mất mỹ quan đô thị. Bên cạnh đó, người dân vẫn còn vô ý thức trong giữ gìn vệ sinh chung. Bức xúc trước thực trạng đó, quận Liên Chiểu và phường Hòa Minh quyết định chọn KDC 56 xây dựng thí điểm mô hình “KDC tự quản bảo vệ môi trường”. Nếu thành công, đây là một trong rất ít mô hình điểm đầu tiên của thành phố Đà Nẵng triển khai để nhân rộng ra toàn thành phố về bảo vệ môi trường trong thời gian tới.
Ban đầu, địa phương thành lập tổ công tác vận động nhân dân nêu cao ý thức giữ gìn môi trường, dừng ngay việc vứt rác bừa bãi. Song song đó, Ban công tác Mặt trận và Ban điều hành tổ dân phố tiến hành khảo sát địa bàn, phân chia thành 4 tổ tự quản dân cư theo tuyến đường. Mỗi nhóm có 30 hộ, bà con mỗi nhóm bầu chọn 1 nhóm trưởng, 1 nhóm phó có uy tín. Ngay sau đó, các nhóm tổ chức họp dân công khai các nội dung triển khai thực hiện và phân công nhiệm vụ cụ thể. Buổi họp là dịp để người dân ký cam kết, Ban điều hành tổ dân phố với Ban chỉ đạo phường Hòa Minh theo 10 nội dung về bảo vệ môi trường được nhân dân thảo luận, góp ý và biểu quyết tán thành trong không khí thẳng thắn, dân chủ, sôi nổi và rất cụ thể.
Với quyết tâm làm sạch môi trường sống nên mặc dù dưới thời tiết nắng nóng nhưng hơn 50 lô đất trống với nhiều rác thải được người dân trong tổ ra quân dọn dẹp sạch sẽ. Bà con không chỉ góp công mà góp thêm tiền vào Quỹ môi trường của tổ, tự thuê máy cắt cỏ và xin xe chở xà bần tập kết vào đúng nơi quy định. Chị Trịnh Thị Hồng, Trưởng Ban công tác Mặt trận khu vực Hòa Phú 5 chia sẻ: Thành công của buổi ra quân đầu tiên đã phần nào mang lại diện mạo mới cho KDC 56. Chúng tôi và cả nhân dân rất phấn khởi, quyết tâm thi đua giữ gìn môi trường và đoạn đường an toàn, xanh-sạch-đẹp. Niềm tin về khu phố sạch đẹp “đúng nghĩa” đó được 120 hộ dân KDC 56 tiếp tục hiện thực hóa không chỉ bằng những buổi ra quân hằng tuần mà trong ý thức về thu gom rác thải, nhắc nhở nhau cùng bảo vệ môi trường.
Đội Thiếu niên Tiền phong bảo vệ môi trường
Thành công của mô hình “KDC tự quản bảo vệ môi trường” của Hòa Minh còn mang dấu ấn của những em học sinh nhỏ tuổi. Bởi, thông qua kêu gọi các em tham gia bảo vệ môi trường, chính quyền địa phương lồng ghép hoạt động giáo dục cộng đồng, bảo vệ cuộc sống xanh. Điều mà trong tương lai các em sẽ được thừa hưởng nếu ý thức và hành động từ bây giờ. Chị Trịnh Thị Hồng cho biết, tháng 6-2011, Ban công tác Mặt trận phối hợp với Ban điều hành tổ dân phố và Chi đoàn Thanh niên Hòa Phú 5 tổ chức vận động thanh-thiếu niên, học sinh trong tổ tham gia với tinh thần cùng với cha mẹ bảo vệ môi trường. Vận động tới đâu, các em hưởng ứng nhiệt tình đến đó nên ngày 6-6-2011, KDC 56 chính thức ra mắt Đội Thiếu niên Tiền phong bảo vệ môi trường, do em Đỗ Thị Nhớ làm đội trưởng, em Nguyễn Trịnh Hồng Ánh làm đội phó và 15 thành viên. Tất cả đều là học sinh tiểu học.
Không nặng tính bề nổi, kể từ khi thành lập Đội Thiếu niên Tiền phong bảo vệ môi trường, các em thiếu nhi cùng nhau bàn bạc xây dựng kế hoạch, phân chia khoảng cách từng đoạn đường có mỗi người phụ trách. Cứ như thế mỗi tuần 3 buổi, cả đội cùng tập trung tham gia quét đường. Do vậy, các tuyến đường trong KDC rất sạch sẽ. Các em nhỏ cũng ý thức không vứt rác bừa bãi ngoài đường mà tất cả được cho vào thùng rác cố định. Từng gia đình nhắc nhở con em không nô đùa trên đường, không lấn chiếm vỉa hè, đổ nước thải ra đường... KDC 56 bây giờ không còn cảnh áo quần phơi trước nhà “chướng tai, gai mắt” như trước, việc đổ trộm xà bần chấm dứt. Ai cũng vui vì điều đó.
Sau hơn 1 năm triển khai mô hình điểm “KDC tự quản bảo vệ môi trường” và Đội Thiếu niên Tiền phong bảo vệ môi trường tại phường Hòa Minh được đánh giá mang lại hiệu quả rất rõ nét. Thành công của mô hình này chính là phát huy và khơi dậy tinh thần trách nhiệm của từng tổ dân phố, từng hội viên các đoàn thể như: Người cao tuổi, Cựu chiến binh, Nông dân, Phụ nữ, Thanh niên, đặc biệt là thiếu niên, học sinh. Bởi vận động và giáo dục thế hệ trẻ thực hành không vứt giấy, rác bừa bãi và tham gia quét dọn vệ sinh môi trường là một thắng lợi lớn, đây là niềm phấn khởi, cũng là tự hào của người dân KDC 56 khu vực Hòa Phú 5.
Tiếng lành đồn xa, Hiệp hội Phát triển đô thị và đầu tư phát triển cộng đồng châu Á và đại diện các nước thành viên ASEAN mới đây đã trực tiếp đến tham quan mô hình Đội Thiếu niên Tiền phong bảo vệ môi trường tại phường Hòa Minh. Không chỉ đánh giá cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân nơi đây mà ngày 15-3-2012 vừa qua, đại diện của mô hình được mời sang Philippines để chia sẻ kinh nghiệm cho người dân các nước khác học tập. Có lẽ, khi xây dựng thành phố môi trường, nhiều khu dân cư khác trên địa bàn thành phố không phải chọn cách làm to tác, mà hãy đến KDC 56, phường Hòa Minh để tìm hiểu và suy nghĩ có nên áp dụng cho nơi mình đang sống hay không?
Bài và ảnh: VIỆT DŨNG