Từ ngày 13 đến 18-2, đoàn phóng viên hãng BBC (Anh) đến Đà Nẵng làm phim khoa học về loài voọc chà vá chân đỏ - loài linh trưởng đặc biệt quý hiếm, nhằm giới thiệu và kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đối với việc bảo tồn đa dạng sinh học, trong đó có dự án bảo tồn loài voọc chà vá chân đỏ khỏi thảm họa tuyệt chủng.
 |
| Vẻ đẹp của voọc chà vá chân đỏ tại bán đảo Sơn Trà. (Ảnh do đoàn phóng viên Hãng BBC, Anh cung cấp) |
Bán đảo nguyên sơ
Theo bà Larry Ulidarri, chuyên gia Dự án nghiên cứu bảo tồn động vật - người có 15 năm sống, làm việc tại Việt Nam và 4 năm nghiên cứu về loài voọc chà vá chân đỏ ở Đà Nẵng, bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng) là nơi duy nhất trên thế giới có những cá thể voọc chà vá chân đỏ đang sống trong tự nhiên. Tuy nhiên, rất nhiều người Việt Nam nói chung, Đà Nẵng nói riêng không biết rằng mình đang sở hữu một tài sản vô giá - loài linh trưởng đặc biệt quý hiếm trên thế giới.
Nhà quay phim Mark Macewen bày tỏ sự ngạc nhiên bởi đây là lần đầu tiên ông có thể quan sát, ghi chép, quay phim, chụp ảnh ở cự ly rất gần với những động vật hoang dã, qua đó có thể khẳng định, hệ thống rừng, thảm động - thực vật tại bán đảo Sơn Trà (mặc dù cách trung tâm thành phố chỉ 10km) vẫn còn rất nguyên sơ. Ông hy vọng rằng, bộ phim khoa học này sẽ góp phần tuyên truyền cho người dân biết rõ được vai trò, giá trị của voọc chà vá chân đỏ, đưa loài này sánh vai với các loài linh trưởng quý hiếm khác trên thế giới cũng như góp phần nâng cao vị thế du lịch cho thành phố.
Theo các nghiên cứu của nhiều tổ chức, số lượng voọc chà vá chân đỏ ở bán đảo Sơn Trà từ năm 2007 đến nay luôn dao động ổn định trên dưới 300 cá thể, không có dấu hiệu bị săn bắn, tận diệt. “Sự thân thiện, ôn hòa của con người nơi đây đối với rừng và các loài động vật có lẽ là lý do khiến 18 gia đình voọc chà vá chân đỏ vẫn sinh hoạt bình thường khi đoàn đến quay phim”, ông Mark suy luận.
Hướng đi cho sự phát triển bền vững
Bán đảo Sơn Trà nguyên sơ là vậy nhưng bà Larry vẫn bày tỏ quan ngại trước nguy cơ môi trường sống của loài voọc bị phá vỡ do sự phát triển mạnh mẽ của du lịch. Là loài linh trưởng có tốc độ sinh trưởng chậm, voọc chà vá chân đỏ đòi hỏi phải có chiến lược bảo vệ cẩn thận, quy mô, đặc biệt là bảo đảm tính nguyên vẹn của hệ sinh thái. Với đặc tính di chuyển bằng cách chuyền cành, thức ăn phần lớn là lá cây, trái cây, nếu các khu du lịch, nghỉ dưỡng và các tuyến đường ngày càng mở rộng khiến diện tích rừng đã nhỏ nay lại càng bị thu hẹp, hệ sinh thái bị phá vỡ thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống, khả năng duy trì nòi giống của loài Voọc.
Tuy nhiên, cũng theo bà Larry, vẫn có mô hình cho sự phát triển song song giữa du lịch và bảo tồn sinh thái nếu lãnh đạo thành phố Đà Nẵng tăng cường mở rộng các chương trình, mô hình tuyên truyền để người dân có thể hiểu được bán đảo Sơn Trà không chỉ có cảnh đẹp, môi trường trong lành mà còn chứa đựng những giá trị đa dạng sinh học cao của Việt Nam và thế giới, từ đó nâng cao lòng tự hào, góp phần hình thành thói quen bảo vệ rừng ngay từ trong tiềm thức cho mỗi người dân. Bên cạnh đó, chính quyền thành phố cần xây dựng cơ chế khuyến khích, xử phạt nghiêm minh và thực hiện một cách công bằng, hợp lý với mọi hành động bảo vệ hay phá hoại rừng; tập trung đào tạo đội ngũ chuyên gia có tâm huyết trong lĩnh vực bảo vệ rừng và loài voọc chà vá chân đỏ; giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với bảo đảm tính nguyên vẹn của hệ sinh thái trên bán đảo Sơn Trà.
“Với một nước đang phát triển như Việt Nam, một thành phố trẻ, năng động như Đà Nẵng, có rất nhiều chủ trương, chính sách cần được thực hiện, nhiều mục tiêu kinh tế - xã hội cần đạt đến. Tuy nhiên, các bạn đang sở hữu một tài sản vô giá mà nếu không có biện pháp bảo tồn ngay từ bây giờ thì giá trị đa dạng sinh học cao trên bán đảo Sơn Trà sẽ mất đi mãi mãi. Tôi tin rằng, với mục tiêu xây dựng thành phố vì môi trường, thành phố đáng sống, với nội lực và quyết tâm của mình, Đà Nẵng chắc chắn sẽ duy trì được môi trường sống tốt nhất cho loài linh trưởng quý hiếm này”, đạo diễn Gavin Boyland của hãng BBC khẳng định.
MAI TRANG
