Đó gần như là câu “cửa miệng” nhưng rất phấn khởi của Ban chủ nhiệm các HTX vận tải trên địa bàn thành phố khi chúng tôi tìm hiểu về tình hình vận tải sau khi Bộ Giao thông - Vận tải ban hành Quyết định 16/2007/QĐ-BGTVT quy định vận tải khách bằng ô-tô theo tuyến cố định, hợp đồng và vận tải khách du lịch bằng ô-tô.
Muốn chạy tuyến cố định, các chủ phương tiện phải đăng ký hoạt động ở một đơn vị nhất định. |
Một trong những nội dung quan trọng nhất của quyết định này là các phương tiện cá nhân muốn đăng ký chạy tuyến cố định cần phải mang tên của HTX. Điều này cũng có nghĩa các chủ phương tiện vận tải muốn tiếp tục chở khách theo tuyến cố định, phải “chuyển nhượng” tên đăng ký xe của mình sang HTX. Chính điều này mà khoảng thời gian trước 30-9-2007 - ngày quyết định có hiệu lực, rất nhiều chủ phương tiện đã có phản ứng khá quyết liệt vì cho rằng như vậy là vô lý khi họ bỏ ra vài trăm triệu đồng mà không được đăng ký sở hữu xe.
Đặc biệt tại thành phố Hồ Chí Minh, vấn đề này rất gay gắt, thậm chí đại diện của gần 30 HTX vận tải đòi kiện Bộ Giao thông - Vận tải vì họ cho rằng với quyết định này, đồng loạt xã viên rút ra khỏi HTX để hoạt động tự do, khiến cho nhiều HTX bị mất gần hết “đầu” xe không thể hoạt động được.
Tại thành phố Đà Nẵng vào tháng 4-2007, thời điểm bắt đầu tiến hành chuyển tên đăng ký từ tư nhân sang HTX cũng gần như 100% xã viên có thái độ tương tự, vì họ cho rằng như thế quá vô lý và sợ bị mất “trắng” phương tiện mình bỏ tiền ra mua. Tuy nhiên đến nay, có thể nói mọi việc đã chuyển theo hướng rất tích cực với hầu hết chủ phương tiện đồng ý “chuyển nhượng” tên đăng ký qua HTX.
Theo ông Nguyễn Văn Tân, Chủ nhiệm HTX dịch vụ vận tải đường bộ Liên Chiểu cho biết: Ban đầu, khi mới nghe phổ biến Quyết định 16 của Bộ Giao thông - Vận tải, cả 32 chủ phương tiện đều tỏ ý định rút ra khỏi HTX để “giữ” xe mang tên của mình. Tuy nhiên sau khi được cán bộ Cục Đường bộ Việt Nam, Sở Giao thông - Công chính và Liên minh HTX thành phố giải thích thấu đáo, đến nay, ngoài 3 trường hợp xin rút tên, đã có thêm 5 chủ phương tiện khác đồng ý chuyển tên sang HTX.
Đặc biệt, HTX tiến hành làm thủ tục cam kết giữa chủ phương tiện và HTX với các nội dung chính: phương tiện là tài sản riêng của xã viên; HTX không có quyền đem phương tiện đi cầm cố, mua bán. Mặc dù theo các quy định hiện hành, khi gia nhập HTX trong vòng 3 năm, xã viên không được tự ý rút lui khỏi HTX nhằm tạo ổn định SXKD và thuận lợi trong việc bảo đảm các chế độ về thuế, hạch toán kinh doanh, nhưng HTX vẫn bảo đảm trong trường hợp xã viên vì lý do đặc biệt cần bán, hoặc đem phương tiện ra vay ngân hàng, HTX sẽ bảo lãnh cho xã viên vay vốn được thuận lợi.
Tùy theo điều kiện cụ thể mà mỗi HTX có cách làm khác nhau, nhưng nhìn chung, các đơn vị đều thực hiện hình thức viết cam kết với xã viên (qua công chứng) nên đã được xã viên ủng hộ. Điển hình như HTX Ô-tô vận tải và xe du lịch nhờ làm tốt công tác tuyên truyền cũng như bảo đảm “bảo toàn” được tài sản của xã viên là phương tiện vận tải, nên đến nay, tất cả 137 chủ phương tiện đã tự nguyện chuyển tên đăng ký phương tiện sang HTX.
Giải thích với chúng tôi về quyết định này, ông Trần Thành Cân, một chủ phương tiện, cho biết: Ban đầu không riêng gì tôi mà cả nhà đều phản ứng trước quyết định này. Tuy nhiên, sau khi được nghe giải thích, tôi đồng ý chuyển tên sang HTX. Theo Luật HTX (mới), Luật Giao thông đường bộ và Luật Đầu tư, muốn được chạy tuyến cố định nhất định phải “đứng” vào một đơn vị nào đó, vì thế tôi đã đồng ý chuyển tên sang HTX.
Ông Nguyễn Văn Liêm, Chủ tịch Liên minh HTX thành phố cho rằng, có được kết quả này là nhờ các HTX làm tốt công tác tuyên truyền vận động để xã viên hiểu đúng bản chất của vấn đề hợp tác. Về phần mình, ngay khi Bộ Giao thông - Vận tải ban hành Quyết định 16, chúng tôi đã tích cực tìm hiểu các nguồn thông tin khác nhau, cũng như mô hình đã làm tốt ở các địa phương khác về giới thiệu lại cho các HTX, ví dụ như cách làm của HTX vận tải Thăng Long Hà Nội, để họ làm theo. Đây là điều rất có ý nghĩa trong bối cảnh ngành giao thông gặp nhiều khó khăn, nhất là việc giá xăng dầu liên tục tăng, để góp phần cùng xã hội ổn định sản xuất.
Bài và ảnh: Trần Luân Sơn