Có mặt tại trung tâm này vào 4 giờ sáng ngày 2-5, chúng tôi đều rùng mình khi chứng kiến kiểu giết mổ xô bồ và không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Hàng trăm con heo được giết mổ giữa nền nhà xâm xấp nước, nhầy nhụa gồm lông, ruột và cả phân heo.
 |
| Nơi mổ heo cũng là nơi sơ chế lòng heo. |
Sau khi xẻ đôi, những tảng thịt to được người ta kéo lê giữa nền nhà nhớp nhúa móc lên giá. Nước bẩn cứ thế ròng ròng chảy mà không hề được xịt rửa bằng nước sạch. Nhân viên thú y chỉ lăn được dấu khi có người cầm dao cạo qua tảng thịt một lượt. Sau đó, những tảng thịt được quẳng xuống nền đất phía ngoài trước khi bốc lên xe thồ chở đi. Khu vực giết mổ quá chật chội, ngột ngạt, người ta đi lại, quăng quật, giẫm đạp lên mớ chất thải nhầy nhụa đó làm áo quần ai nấy đều bẩn, kể cả nhân viên thú y.
Mỗi hộ giết mổ được phân 1 lô chiều ngang cỡ 4m, chiều dài hơn 10m trong ngôi nhà khá rộng. Tại mỗi lô này có đặt giá treo thịt và bể đựng nước sôi. Sát tường phía sau là chuồng nhốt heo. Ít nhất tại mỗi lô như vậy có hơn chục người cả nam giới và phụ nữ làm việc. Nam giới thực hiện giết mổ và ai nấy chỉ mỗi chiếc quần cộc trên người. Phụ nữ sơ chế lòng, đầu, chân heo. Hầu hết họ đều đi ủng. Có người mặc áo mưa. Đủ thứ âm thanh dồn nén, không gian khu vực giết mổ cứ như đặc quánh.
 |
| Chọc tiết heo ngay tại chuồng nhốt heo quá mất vệ sinh. |
Việc giết mổ heo tại đây hoàn toàn thủ công. Những con heo còn dính đầy phân, bị “đao phủ” dùng tuýp sắt phang vào đầu nằm giãy đành đạch trong chuồng. Sau đó, một người đàn ông dùng dao nhọn chọc tiết từng con. Một người phụ nữ cầm chậu ghé sát vào hứng tiết và hứng luôn nước bẩn từ cổ con heo chảy xuống, rồi đổ tiết vào mấy chậu to, vừa ngó qua chân tay đã nổi da gà. Chọc tiết xong, heo được thả vào bể nước sôi khá to. Chừng dăm phút, người ta dùng móc sắt ì ạch kéo ra quăng xuống nền đất đầy lông, ruột và phân heo. Quăng quật heo khá mạnh, nước bẩn tung tóe khắp nơi. Mấy người đứng gần bị văng vào mặt, kêu oai oái. 2 - 3 người mình trần, hì hục cạo lông rồi mổ ngay tại chỗ. Bộ ruột được đưa cho mấy phụ nữ xả phân heo để lấy thứ dùng được. Chắng mấy chốc, trong phạm vi không có gì là rộng đầy ứ lông, ruột và phân heo. Con heo này mổ xong, kéo đi, con khác được quẳng xuống. Không ai kịp nghỉ. Gần sáng, nền nhà nhớp nhúa, hôi hám đến kinh hãi.
Quan sát kỹ mới hay, quá trình giết mổ người ta rất ít dùng nước sạch, mặc dù có ống dẫn nước đến giữa nhà. Hỏi mấy người phụ nữ sơ chế lòng heo, họ cho biết: “Còn chỗ nào để xả nước. Người đông nghịt như vậy, xịt nước rửa để mà ướt hết à. Mà xả nước sẽ lênh láng hết lượt, càng nhớp nhúa hơn, bởi lông, ruột và phân heo đã chắn hết các lối thoát”.
Lúc chúng tôi có mặt tại đó, duy nhất một nhân viên thú y là anh Phạm Tiến Pháp. Chiếc áo bơ-lu trắng anh mặc đã chuyển sang màu cháo lòng và bị dính khá nhiều máu và lông heo. Hỏi anh giết mổ kiểu này có đáp ứng yêu cầu vệ sinh? Anh từ chối trả lời và lặng lẽ đi sang chỗ khác.
Việc giết mổ kết thúc khoảng hơn 6 giờ sáng. Lúc này nhân viên của trung tâm bắt đầu làm vệ sinh. Họ thu dọn các chất thải có trên nền nhà và dùng nước xịt rửa khá chu đáo, có cả phun hóa chất khử mùi. Ngoài đường, các xe máy chở thịt không cần che đậy đua nhau trên con đường mù mịt bụi đất.
(Còn nữa)
Bài và ảnh: Nguyễn Cầu
