Vài năm gần đây, trên địa bàn thành phố xuất hiện một số doanh nghiệp (DN) vận tải hành khách dưới hình thức “xe hợp đồng”, “open tour”, khiến cho cơ quan chức năng tốn nhiều công sức kiểm tra xử lý, còn các doanh nghiệp khác bức xúc vì cho rằng kiểu kinh doanh này là không công bằng.
 |
| Xe đăng ký theo tuyến cố định như thế này sẽ khó cạnh tranh với “xe hợp đồng” về giá vé. |
Trước sự phát triển của các DN vận tải theo kiểu “xe hợp đồng”, “open tour”, vào đầu năm 2010, thành phố đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành bao gồm Sở Giao thông-Vận tải, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thuế, Công an, UBND quận Hải Châu và quận Thanh Khê, tiến hành kiểm tra 6 công ty, gồm Công ty TNHH MTV Thương mại và Dịch vụ Tùng Xuân Phát (gọi tắt Công ty TXP), Công ty TNHH Du lịch An Phú Hội An (APHA), Công ty TNHH MTV Du lịch Đình Nhân (ĐN), Công ty CP Sơn Trà (ST), Công ty TNHH Thuận Thảo (TT) và Công ty TNHH Du lịch và Dịch vụ Bầu Trời Mới (BTM). Kết quả, cả 6 công ty đều chung tình trạng là “kiểm tra đâu sai phạm đấy”.
Cụ thể, kiểm tra về Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh thì Công ty TT không có, trong khi các DN khác mặc dù có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lại thiếu nhiều nội dung quan trọng. Ví dụ như Công ty BTM, APHA không có đăng ký ngành nghề kinh doanh vận tải khách hàng bằng ô-tô và đại lý bán vé ô-tô, Công ty ST đăng ký kinh doanh vận tải theo hợp đồng nhưng lại không có xe hoạt động (!), Công ty TXP đăng ký vận tải hành khách bằng ô-tô theo tuyến cố định, nhưng lại chưa đăng ký với Sở Giao thông-Vận tải để được cấp phù hiệu hoạt động...
Đặc biệt, về nội dung điều kiện kinh doanh vận tải có điều kiện bằng ô-tô, nhiều DN bị “hụt hơi” vì không thể đủ các điều kiện cơ bản nhất. Ví dụ như Công ty TXP không có nơi đậu đỗ xe, người điều hành không có bằng cấp chuyên môn. Tương tự, nơi đỗ xe Công ty ĐN chỉ có trên... hợp đồng, ngoài ra ở đơn vị này cả 9 lái xe và 11 nhân viên phục vụ đều không có hợp đồng BHXH. Riêng về việc đăng ký mẫu vé, đăng ký in vé thì tất cả DN khi kiểm tra đều có “vấn đề”. Mặc dù Công ty APHA và Công ty ĐN đều được Cục Thuế có công văn chấp thuận in vé, thế nhưng cả hai đều không đủ điều kiện để phát hành vé, nên đoàn kiểm tra có kiến nghị với UBND thành phố rút lại giấy phép in vé.
Và kết quả là Chủ tịch UBND thành phố đã có công văn yêu cầu Cục Thuế thu hồi hai công văn cho phép hai DN trên in vé. Trong khi đó, Công ty APHA chưa đăng ký giá cước nhưng lại thực hiện việc niêm yết giá cước tại trụ sở. Các DN khác cũng vi phạm việc bán vé dưới dạng nộp tiền và nhận phiếu giữ chỗ, hoặc giao biên nhận cho khách... Điều đáng lưu ý nữa là các DN đều có thiếu sót ở nội dung khai báo thuế và nộp thuế, như Công ty TXP, Công ty TT chưa làm hồ sơ khai báo thuế, Công ty ĐN thì hợp đồng vận chuyển và hồ sơ thuế không khớp nhau.
Qua công tác kiểm tra, đoàn kiểm tra đều có văn bản hướng dẫn khắc phục những điểm sai phạm cụ thể cho từng DN, nhằm bảo đảm các yêu cầu của Nhà nước về kinh doanh vận tải hành khách. Thế nhưng thay vì nỗ lực khắc phục, các DN vẫn tiếp tục vi phạm. Tại buổi làm việc giữa Sở Giao thông-Vận tải với những DN có nhiều vi phạm trong đợt kiểm tra trước đây vào ngày 9-4-2011, vẫn phát hiện nhiều DN sai phạm trong kinh doanh. Ví dụ như Công ty ĐN có 8 xe đăng ký với Sở Giao thông-Vận tải về vận chuyển hành khách và đã được cấp phù hiệu xe, tuy nhiên có 3 xe (43S 8108, 43S 1172, 43S 3529) đã hết niên hạn phù hiệu từ ngày 31-3-2011; Công ty TXP có 1 xe hết hạn phù hiệu từ 20-7-2010. Đặc biệt, nhiều DN đã tổ chức kinh doanh tuyến cố định đi thành phố Hồ Chí Minh thế nhưng lại không làm hồ sơ đăng ký với Sở Giao thông-Vận tải.
Rõ ràng, việc các DN hoạt động dưới danh nghĩa “xe hợp đồng”, hay “open tour” thực chất để tránh sự quản lý của cơ quan chức năng. Họ không phải chịu sự điều tiết của bến đến và bến đi, điều này có nghĩa họ sẽ tự do tăng chuyến nếu có nhu cầu hoặc có thể “bán” khách dọc đường nếu gặp những ngày vắng khách để tránh lỗ. Đặc biệt, kiểu kinh doanh này sẽ giảm thiểu được chi phí đầu ra, như vậy có thể giảm giá vé để cạnh tranh với các DN có đăng ký tuyến cố định. Đây là điều không công bằng, gây mất trật tự trên lĩnh vực vận tải hành khách.
Bài và ảnh: Trần Luân Sơn
