Ba năm liên tiếp gần đây, Petrolimex - đơn vị chiếm 60% thị phần kinh doanh xăng dầu của cả nước - đã lãi hàng ngàn tỉ đồng, bất chấp nhiều thời điểm người dân phải mua xăng dầu giá cao.
Petrolimex luôn miệng kêu lỗ nhưng thực chất lãi lớn (Ảnh: Thuận Thắng) |
Dư luận lâu nay vẫn tin rằng các đầu mối kinh doanh xăng dầu bị lỗ vì giá trong nước phải kềm giữ, bất chấp giá thế giới tăng cao. Cụ thể, Tổng Công ty Xăng dầu VN (Petrolimex) năm 2008 kêu lỗ cả chục nghìn tỉ đồng, thế nhưng nay trong báo cáo tài chính chuẩn bị cho kế hoạch phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng, Petrolimex cho biết lãi trên 913 tỉ đồng.
Bất ngờ hơn, cả ba năm liên tiếp gần đây, Petrolimex, đơn vị chiếm 60% thị phần kinh doanh xăng dầu của cả nước, đã lãi hàng nghìn tỉ đồng, bất chấp nhiều thời điểm người tiêu dùng phải mua xăng dầu giá cao.
“Phải bù lỗ”...
Năm 2008 là một trong những năm giá dầu thô tăng cao và biến động khôn lường, đỉnh điểm của năm này là giá xăng dầu trong nước tăng đến 30% vào giữa tháng 7. Để kiềm chế lạm phát, không cho tăng giá xăng dầu, Nhà nước dù thắt lưng buộc bụng vẫn phải chi hàng nghìn tỉ đồng bù lỗ dầu và hỗ trợ mặt hàng xăng.
Tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XII năm 2008, trong báo cáo giải trình và trả lời chất vấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đối với mặt hàng xăng dầu có đoạn: “...Do giá đang tăng cao và biến động rất phức tạp, với giá bán hiện tại mức bù lỗ là rất lớn. Trong tình hình lạm phát hiện nay, việc xử lý giá xăng dầu cần được cân nhắc cẩn trọng dựa trên khả năng bù lỗ của ngân sách.
Nếu lấy bình quân giá dầu thô thế giới nửa tháng gần đây (128 USD/thùng) và giữ ổn định giá bán trong nước như hiện nay thì mức lỗ cả năm ước là 40.600 tỉ đồng, nếu lấy giá bình quân năm ngày gần đây, từ ngày 23 đến 27-5 là 132 USD/thùng thì mức lỗ cả năm ước khoảng 44.800 tỉ đồng”.
Trong báo cáo về tình hình kinh tế, chính trị, xã hội của Thủ tướng trước Quốc hội, phần nói về diễn biến giá xăng dầu có đoạn: “Theo dự báo từ cuối tháng 3-2008, với mức giá dầu thô thế giới khoảng 100-110 USD/thùng, Chính phủ đã chỉ đạo ổn định giá bán xăng dầu trong nước đến hết tháng 6-2008 và dự kiến ngân sách sẽ phải bù lỗ khoảng 12.000 tỉ đồng cả năm, tương đương mức bù lỗ năm 2006. Nếu giá dầu thô thế giới tăng trên mức 110 USD/thùng, để giữ nguyên giá bán xăng dầu trong nước như hiện nay thì ngân sách sẽ phải bù lỗ lớn hơn và cũng rất khó có khả năng cân đối...”.
Một năm sau đó, cũng vào giữa tháng 7- 2009 khi liên bộ Tài chính - Công thương - Thông tin - truyền thông họp báo điều chỉnh giá xăng dầu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu cho biết, trong năm 2007-2008 các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu đã lỗ khoảng 4.040 tỉ đồng.
Để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Bộ Tài chính đã tạm ứng cho doanh nghiệp vay 4.038,5 tỉ đồng (vì thời điểm này mặt hàng xăng đã theo cơ chế thị trường nên không được bù lỗ - PV). Cũng tại thời điểm họp báo này, Bộ Tài chính xác nhận các doanh nghiệp còn nợ trên 2.500 tỉ đồng chưa trả cho ngân sách từ khoản tạm ứng kia.
Riêng với mặt hàng dầu, khoản lỗ của doanh nghiệp trong năm 2008 được bù theo hướng dẫn của Thông tư 26/2009/TT-BTC.
Petrolimex luôn than lỗ nhưng thực tế, đây là ngành kinh doanh siêu lợi nhuận (Ảnh: T.THẮNG) |
Và lãi to
Cuối năm 2009, khi công bố kết quả hoạt động kiểm toán về cấp bù lỗ xăng dầu, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị giảm quyết toán, giảm cấp bù lỗ các mặt hàng dầu năm 2008 từ ngân sách nhà nước đến 938 tỉ đồng vì các lý do, như: một số đầu mối áp dụng mức chiết khấu bán hàng cao hơn quy định, phần lớn đầu mối phân bổ chi phí không đúng đối tượng, chưa tính toán đầy đủ các khoản thu, chi hoạt động khác liên quan đến kết quả kinh doanh mặt hàng dầu... Vì thế, Kiểm toán Nhà nước đề nghị phải giảm số lỗ kinh doanh các mặt hàng dầu.
Năm 2008, các đầu mối xăng dầu kêu lỗ nặng, cả xã hội lẫn cơ quan quản lý nhà nước cùng hài hòa chia sẻ lợi ích. Nhưng nay, khi Petrolimex cổ phần hóa, trong báo cáo tài chính khẳng định kinh doanh xăng dầu năm 2008 đạt lợi nhuận sau thuế đến 913,7 tỉ đồng, quả là điều khó hiểu.
Petrolimex lãi như thế nào?
* Thưa ông, trong bản cáo bạch có đề cập chín tháng năm 2011 dự kiến lỗ từ kinh doanh xăng dầu trên 1.220 tỉ đồng. Trong khi trao đổi với Tuổi Trẻ, ông xác nhận sáu tháng đầu năm nay lỗ khoảng 1.500 tỉ đồng. Những tháng còn lại Petrolimex sẽ lỗ hay lãi? Lê Nguyên Minh thực hiện |
Tuổi Trẻ