Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) có hiệu lực từ ngày 1-1-2009. Nét mới của thuế TNCN là được tính theo biểu lũy tiến và có xét giảm trừ gia cảnh (GTGC), bao gồm trừ cho người có thu nhập 4 triệu đồng/tháng và người phụ thuộc 1,6 triệu đồng/tháng. Mức GTGC này được đưa ra từ năm 2005-2006 để áp dụng cho năm 2009 và đến nay sau 4 năm thực thi đã trở nên quá lỗi thời, bất hợp lý.
 |
| Giá cả tăng khiến cho mức giảm trừ gia cảnh không còn hợp lý. |
Vì vậy, vừa qua Bộ Tài chính đã công bố sửa đổi một số nội dung bất cập trong dự thảo sửa đổi Luật TNCN. Trong đó, có hai nội dung quan trọng nhất được sửa đổi là tăng mức GTGC và biểu thuế lũy tiến từng phần. Cụ thể, mức GTGC cho bản thân người nộp thuế sẽ được nâng từ 4 triệu đồng/người lên 6 triệu đồng/người. Đối với người phụ thuộc, mức giảm trừ cũng được nâng từ 1,6 triệu đồng/người lên 2,4 triệu đồng/người.
Tuy nhiên vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều về những sửa đổi này. Ông Đỗ Lựu (phường Khuê Mỹ, Ngũ Hành Sơn) cho biết: “Bây giờ đã công bố sửa đổi Luật mà để đến năm 2014 mới áp dụng thì lâu quá. Không biết từ nay đến 2014 tốc độ trượt giá là bao nhiêu?”. Còn nhớ ngay sau khi Luật thuế này được thông qua thì chỉ số lạm phát 2 năm 2007 và 2008 lần lượt là 12,63% và 22,33%, năm 2010 là 11,75%, năm 2011 là 18,58%. Vậy 2 năm tới, chỉ số này sẽ là bao nhiêu? Hãy lấy xăng làm ví dụ. Năm 2006, giá xăng 12.000 đồng/lít thì hiện nay gần 23.000 đồng/lít. Đó là chưa kể đến việc tăng giá điện, nước, các nhu yếu phẩm khác đều tăng… Việc giá cả các mặt hàng tiêu dùng tăng khiến cho mức giảm trừ của thuế TNCN liệu có còn hợp lý? Đồng quan điểm đó, ông Nguyễn Sơn Tiến, Giám đốc Trung tâm giao dịch nhà đất Minh Tiến cho rằng: “Theo tôi, việc đề xuất mức giảm trừ cho một người nộp thuế 6 triệu đồng/tháng chỉ phù hợp thời điểm hiện nay. Còn để đến năm 2014 có lẽ không hợp lý, thậm chí để luật ổn định trong 5 năm đến 2018 thì chắc chắn sẽ lạc hậu. Điều này cũng đã từng xảy ra với chính Luật Thuế TNCN”. Còn anh Lê Quốc Hồ, nhân viên Công ty Tư vấn thiết kế Viettel phân trần: “Những người trẻ như chúng tôi, thu nhập hằng tháng gần 10 triệu đồng, nhưng phải trang trải nhiều khoản chi phí: thuê nhà 2 triệu/tháng, rồi tiền điện, tiền nước, tiền ăn uống, xăng, điện thoại, nhà mới, cưới hỏi… lại sắp cộng thêm rất nhiều loại phí mà Bộ GTVT đưa ra, thì hết sạch. Theo tôi nên nâng mức chịu thuế TNCN thêm nữa, để bảo đảm đời sống cho người lao động”.
| Theo Cục Thuế thành phố, năm 2011, số thu từ thuế TNCN trên địa bàn đạt 538 tỷ đồng, chiếm 5% trong tổng thu ngân sách. Năm 2011 cũng đã cấp mới mã số thuế cá nhân cho 40.016 người. |
Trong khi đó, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết, căn cứ để tính toán nâng mức GTGC dựa vào tốc độ trượt giá CPI, tốc độ GDP bình quân, tiền lương tối thiểu dự kiến. Trong đó, lương được tham khảo dựa trên đề án Cải cách tiền lương của Bộ Nội vụ, mức cao nhất vào năm 2014 là 1.650.000 đồng/người, dù mức này vẫn còn đang thiếu nguồn. Tốc độ tăng GDP bình quân giai đoạn 2011-2015 từ 6,5 - 7%, nên mức GTGC cho bản thân người nộp thuế vào khoảng 5,85 triệu đồng/người. Nếu so với biến động chỉ số CPI trong giai đoạn tới dưới 2 con số, mức phải điều chỉnh khoảng 6,5 triệu đồng. Tổng hợp các yếu tố trên, Ban soạn thảo đưa ra mức giảm trừ 6 triệu đồng cho bản thân người nộp và 2,4 triệu đồng cho người phụ thuộc.
Một quy định trong Luật Thuế TNCN hiện nay cũng đang gây bức xúc, đó là thu nhập làm căn cứ để xác định người phụ thuộc được áp dụng giảm trừ là mức thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 500.000 đồng/người. Ngưỡng 500.000 đồng không chỉ lỗi thời so với giá cả tiêu dùng mà còn lỗi thời ngay cả với đề xuất chuẩn nghèo mới của thành phố là từ 600.000 - 800.000 đồng/người/tháng… Một điểm chưa hợp lý nữa là mức GTGC hiện nay không tính đến khu vực, có nghĩa là ở nông thôn, thành thị, đồng bằng hay miền núi đều áp dụng như nhau, trong khi thực tế cho thấy, mức chi tiêu cho sinh hoạt hằng ngày của một cá nhân ở thành thị lớn hơn rất nhiều so với ở nông thôn và miền núi.
Bài và ảnh: THÀNH LÂN
