Phải bỏ tiền mua sản phẩm và giới thiệu thêm người khác vào mạng lưới của mình mới được hưởng phần trăm hằng tháng. Chiêu bán hàng đa cấp “xưa như trái đất” vẫn khiến nhiều sinh viên “đâm đầu vào bẫy”.
Vỡ mộng làm giàu
 |
| Muốn tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp phải mua chiếc đồng hồ có giá 1,8-2 triệu đồng của Công ty Hưng Thời Đại. |
Nhà nghèo nên cách đây mấy tuần, Thúy (SV Trường Cao đẳng Kinh tế-Kế hoạch) đi tham dự buổi hội thảo bán hàng đa cấp do Công ty T.N tổ chức để mong có tiền nộp cho học kỳ tới. Theo quy định của công ty, muốn tham gia mạng lưới bán hàng, phải mua hàng mới được cấp mã số nhân viên. Thúy kể: “Tới đó, em thấy rất nhiều anh chị ăn mặc lịch sự, cứ lên bục thuyết trình kinh nghiệm. Công việc bán hàng mà công ty yêu cầu mới nghe có vẻ rất dễ kiếm tiền, nhưng tụi em thấy phải đóng số tiền lớn quá nên còn ngập ngừng. Chị thuyết trình viên đốc thúc tụi em cố gắng lên, sau này sẽ kiếm lại gấp 10 lần, 50 lần 100 lần như vậy. Còn nói ở đây có chị B., anh K., cô T., từ hai bàn tay trắng giờ đã mua được nhà và ô-tô nữa”.
Nghe bùi tai, Thúy đã bỏ ra 1,5 triệu đồng và gom góp thêm từ mấy bạn trong phòng trọ để mua chiếc máy ozon khử độc. Thế nhưng cả mấy tháng rồi, Thúy vẫn chưa tìm ra người cùng vào mạng lưới để được hưởng hoa hồng và “thăng cấp” như cô thuyết trình viên... hứa.
Chúng tôi vào vai những người đang cần việc bán thời gian, thu nhập 3 triệu đồng trở lên như quảng cáo dán ở trụ điện đường Lê Duẩn. Liên hệ tới vài số điện thoại được giới thiệu là “trùm sò” về loại hình kinh doanh đa cấp, ở đầu dây bên kia, một người tự xưng tên Phước đang là nhân viên cấp cao của Công ty Forever Living Products (có trụ sở tại Quảng Ngãi). Phước nhiệt tình hướng dẫn: “Em chỉ cần đem một bản photo CMND và mua một bộ đăng ký trị giá 120.000 đồng ở công ty. Mục đích của công ty anh là cùng chia sẻ kinh nghiệm, giúp nhau làm giàu, làm việc với nhau dựa trên tình cảm. Khi vào công ty này thì cuộc đời của em sẽ thay đổi hoàn toàn”.
Không chỉ hứa hẹn một công việc với mức lương cao, thời gian không gò bó, được huấn luyện bài bản, người tham gia còn được thưởng những chuyến du lịch xuyên… châu Âu, ở trong những khách sạn VIP... Không ít người từng tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp được nhìn thấy một cọc tiền mà Ban giám đốc Công ty T.N.M.U hết trao cho “quản lý cao cấp” này, đến “manager cấp cao” khác. Kim Anh (sinh viên năm 2, ĐH Ngoại ngữ Đà Nẵng) từng tham gia ở Công ty H.T.Đ chia sẻ: “Khi vào làm việc, mỗi thành viên phải mua một đồng hồ trị giá gần 2 triệu đồng. Không có tiền mua ngay, em đã nói dối cần tiền đóng học thêm để xin tiền ba mẹ. Bây giờ khi công ty không còn chi nhánh ở Đà Nẵng thì chuyện kinh doanh của em cũng dở dang”.
Xuất hiện “bẫy” di động
Nắm bắt tâm lý muốn tìm việc làm thêm của các sinh viên, nhiều “cò” giới thiệu việc bán hàng đa cấp xuất hiện trước cổng các trường đại học. Đứng trước cổng Trường ĐH Sư phạm Đà Nẵng lúc 7 giờ 30 tối, tôi và nhóm sinh viên được một phụ nữ trẻ làm quen. Người này giới thiệu tên Hoa đang đi “phát triển thị trường” các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Cũng lần theo lời giới thiệu của Hoa, tôi gọi cho số điện thoại 012080286… thì được tiếp chuyện ở TP. Hồ Chí Minh. Khi hỏi về địa chỉ chi nhánh của công ty tại Đà Nẵng, chỉ nhận được câu trả lời mập mờ: “Địa chỉ này là một bí mật, khi nào em sẵn sàng tham gia vào mạng lưới của công ty, anh sẽ cho em biết địa chỉ, thời gian cụ thể để em đến gặp giám đốc”.
Điện thoại cho các nhân viên thuộc những công ty bán hàng theo mạng hay đa cấp khác nhau, chúng tôi đều nhận được những điệp khúc hùng hồn, vẽ ra một tương lai vô cùng sáng lạn, nhưng kịch bản lại khá vụng về. Các thành viên trong mạng lưới này luôn gây sự tò mò cho thành viên mới, bằng cách không giới thiệu nhiều về công ty mình mà chỉ úp mở. Mọi thứ chỉ hứa hẹn “bật mí” khi hai bên gặp nhau trực tiếp ký kết hợp đồng. Một người đàn ông không quen đã bắt chuyện với chúng tôi để mời về Công ty T.S làm việc với mức lương hết sức hấp dẫn, lên đến trên 10 triệu đồng. Hỏi cụ thể là việc gì, người này không ngần ngại: Giới thiệu sản phẩm thực phẩm chức năng.
Hỏi về kinh nghiệm đã bước ra khỏi một mạng lưới bán hàng đa cấp vừa rút khỏi thị trường Việt Nam, anh Thắng (trú phường Hòa Khánh Bắc) chia sẻ: “Trước khi bỏ tiền tham gia, để tránh bị lừa, các bạn nên hỏi bên mời tham gia rằng: Tôi muốn tham gia bán hàng cho công ty nhưng tôi không muốn mua hàng của công ty có được không? Nếu câu trả lời là không thì ý đồ lừa gạt đã rõ. Vì thực chất nhân viên của công ty chỉ là người tiêu dùng và tiêu thụ sản phẩm cho công ty. Người vào làm trước chỉ sống bằng tiền ăn hoa hồng của người mua hàng vào sau do mình giới thiệu mà thôi”.
Bài và ảnh: BÌNH DUYÊN
