Thời gian qua, trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu (XNK), gian lận diễn ra khá phức tạp và ngày càng tinh vi, không chỉ làm thất thu cho ngân sách Nhà nước mà còn gây nên tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, thiệt hại cho người kinh doanh chân chính.
 |
| Kiểm tra hàng thông quan. |
Hằng năm, khối lượng hàng hóa XNK qua Cảng Đà Nẵng và sân bay rất lớn, hoạt động XNK trên địa bàn diễn ra sôi động, đa dạng và phức tạp với đủ loại hình. Cục Hải quan thành phố cho biết, tính đến cuối tháng 4, đã làm thủ tục xuất, nhập cảnh cho 449 chuyến tàu biển, 73 chuyến tàu biển du lịch, 767 chuyến máy bay... với tổng kim ngạch hàng hóa XNK đạt 1,8 tỷ USD, làm thủ tục 13.380 tờ khai hàng hóa XNK. Đặc biệt, Cục Hải quan thành phố đã phát hiện và xử lý 102 vụ vi phạm pháp luật hải quan, gian lận thương mại, phạt tiền 66 vụ, phạt cảnh cáo 22 vụ, tịch thu tang vật 14 vụ, trong đó 2 vụ buôn bán cần sa đã chuyển cho cơ quan chức năng tiếp tục điều tra xử lý…
Trong điều kiện đơn giản hóa thủ tục hải quan hiện nay, nhiều lô hàng được miễn kiểm tra, việc kiểm tra thực tế hàng hóa trước khi thông quan chỉ tiến hành đối với những lô hàng có nghi vấn, còn lại sẽ kiểm tra sau thông quan đối với một số chủ hàng. Vì vậy, nhiều chủ hàng đã lợi dụng sự thông thoáng này để thực hiện XNK nhưng không khai báo đầy đủ các mặt hàng hoặc cố tình khai thiếu số lượng hàng XNK để không phải nộp thuế. Điển hình như Công ty TNHH Vàng Phước Sơn, có trụ sở tại thị trấn Khâm Đức, huyện Phước Sơn (Quảng Nam) đã mở 2 tờ khai Hải quan số 05/NDT08 và số 45/NDT08 tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng để nhập khẩu 2 chiếc xe chuyên dùng phục vụ trong khai thác quặng, có nhãn hiệu Getman, model 1248-13, đã qua sử dụng, xuất xứ Phillippines. Các tờ khai này đã được hệ thống quản lý rủi ro của Hải quan phân vào “luồng xanh” (cho phép hàng hóa được miễn kiểm tra). Tuy nhiên, do nghi ngờ có sự gian dối trong khai hải quan, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng đã kiểm tra, đối chiếu lại hồ sơ với các thông số kỹ thuật trên Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe máy chuyên dùng do Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp, đã phát hiện 2 chiếc xe nói trên được sản xuất năm từ 2006. Như vậy, thời hạn sản xuất 2 chiếc xe này đã quá 5 năm, tính từ năm sản xuất đến năm nhập khẩu, vi phạm quy định tại Nghị định số 12/2006/NĐ-CP ngày 23-1-2006 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế.
Bên cạnh đó, nhiều DN cố tình khai sai tên hàng, chủng loại hàng, mã số hàng hóa để trốn thuế, như vụ Công ty CP Cát An, có trụ sở tại KCN Long Hậu (Long An), nhập khẩu các lô hàng dầu thực vật đã thổi khô, dạng bột qua Cửa khẩu cảng Đà Nẵng đã khai báo mã số hàng hóa không đúng để được áp thuế suất thuế nhập khẩu thấp hơn, nhưng đã bị Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng phát hiện. Ngày 14-3-2012, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng cũng đã ra quyết định không công nhận mức giá khai báo nhập khẩu lô hàng cá nục nguyên con đông lạnh từ Hàn Quốc của Công ty TNHH Thực phẩm A.B, có trụ sở tại quận Sơn Trà. Đơn vị này mở tờ khai nhập khẩu lô hàng 25.860kg cá nục với đơn giá khai báo 0,34 USD/kg. Tuy nhiên, qua tham vấn và hồ sơ nhập khẩu, lô hàng này không đủ điều kiện áp giá tính thuế theo đơn giá khai báo, do giá khai báo thấp hơn giá quy định. Giá đúng của lô hàng này phải là 0,97 USD/kg, tức cao hơn đến 0,63 USD/kg so với mức giá mà Công ty TNHH Thực phẩm A.B khai báo…
Nhiều DN cũng cố tình trốn thuế bằng các thủ đoạn như gian lận về xuất xứ hàng hóa, gian lận về trị giá tính thuế, giả mạo điều kiện và chứng từ để hưởng ưu đãi thuế, nhập khẩu hàng nguyên chiếc nhưng tháo rời chia thành nhiều lô hàng nhỏ để được hưởng thuế suất thấp đối với linh kiện, cố tình nợ thuế xuất khẩu, nhập khẩu sau đó tự bỏ kinh doanh, bỏ trốn để trốn thuế…
Trước những tiêu cực đó, Cục Hải quan thành phố đã từng bước khắc phục kịp thời những sơ hở, thiếu sót trong công tác giám sát quản lý, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đặc biệt đẩy mạnh đấu tranh chống buôn lậu, phát hiện phương thức, thủ đoạn gian lận mới để ngăn chặn và xử lý kịp thời, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, an toàn xã hội.
Bài và ảnh: Nhật Anh
