(ĐNĐT) - Đêm 14, rạng sáng 15-5, hai Nhà máy Thủy điện A Vương và Đắk Mi 4 ở thượng nguồn sông Vu Gia - Thu Bồn đã đồng loạt xả nước phục vụ việc đổ ải, gieo sạ vụ hè thu và cấp nước sinh hoạt cho hạ du tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng.
Theo Ban quản lý thủy điện Đắk Mi 4, nhà máy thủy điện này xả nước phát điện (xả nước về sông Thu Bồn) từ tối 14-5 với lưu lượng 50m3/giây kéo dài đến hết ngày 31-5-2013. Ở thời điểm xả, mực nước trong hồ chứa là 256m, dưới mực nước dâng bình thường 2m và cao hơn mực nước chết 16m.
Trong khi đó, ông Lê Đình Bản, Phó Giám đốc Công ty CP Thủy điện A Vương cho hay: “Thủy điện A Vương vận hành xả nước phát điện (xả nước vào sông Vu Gia) phục vụ sản xuất vụ hè thu từ 0 giờ ngày 15-5 với lưu lượng 35m3/giây. Trước thời điểm xả, mực nước trong hồ chứa đạt 360m, dưới mực nước dâng bình thường 20m và còn cách mực nước chết 20m. Thủy điện A Vương cam kết xả nước đến hết ngày 30-5-2013.”
Tuy nhiên, vào lúc 7 giờ sáng ngày 15-5, sau khi Nhà máy Thủy điện A Vương đã xả nước được 7 giờ, mực nước tại đập dâng Hà Thanh vẫn ở mức dưới ngưỡng tràn 20cm dù cả 7 cửa xả vẫn đóng kín. Cách đập dâng Hà Thanh 100m, Trạm thủy nông Bích Bắc đang vận hành 5 máy bơm đổ nước vào tuyến kênh chính và mở các cửa xả dẫn dòng vào các tuyến kênh phụ dẫn nước về các nơi phục vụ đổ ải vụ hè thu.
Cán bộ ở Trạm thủy nông Bích Bắc cho hay, mực nước đo được tại trạm vào sáng 15-5 là 2,2m (thấp hơn sáng ngày 14-5 khoảng 20cm do ở thượng nguồn có mưa giông), ngang bằng mực nước chiều 14-5. Tận dụng có nguồn nước thủy điện xả về, trạm sẽ vận hành cả 7 máy bơm phục vụ nông dân đổ ải, gieo sạ.
Trong khi đó, mực nước tại đập dâng An Trạch cao hơn ngưỡng tràn 5cm, cả 11 cửa xả vẫn được đóng kín, chưa đủ sức lật ngã một cửa xả nào, đặc biệt là không hề thấy bọt nước, củi, gỗ nổi lềnh bềnh trên mặt sông và tấp về chân đập dâng như thường thấy vào mỗi lần thủy điện xả nước. Sát chân đập, 2 máy bơm đang hoạt động bơm nước vào tuyến kênh N1 và dẫn đi nhiều nơi. Nông dân ở gần khu vực tuyến kênh N1 đã tranh thủ nguồn nước bơm về đổ ải, tiến hành làm đất, chuẩn bị gieo sạ vụ hè thu.
 |
| Mực nước tại đập dâng An Trạch cao hơn ngưỡng tràn 5cm, cả 11 cửa xả vẫn được đóng kín, chưa đủ sức lật ngã một cửa xả nào. |
Còn tại khu vực Trạm bơm phòng mặn An Trạch ở thượng lưu đập dâng An Trạch, nơi đang cấp nước thô chính cho 2 Nhà máy nước Cầu Đỏ và Sân Bay, theo quan sát của chúng tôi, mực nước lúc 8 giờ sáng (15-5) là 2,17m. Trạm bơm này vẫn hoạt động bình thường vì nguồn nước từ thượng nguồn đổ về chưa đủ để đẩy và rửa mặn sông Cầu Đỏ.
Theo một số nhân viên đang trực tại trạm, nếu thủy điện không xả nước thì mực nước sông Yên tại trạm chỉ cao từ 1,8 đến 2m. Có vẻ như thủy điện xả nước ít, bởi nếu xả nhiều thì mực nước dâng lên đến 2,4m như mọi khi và cả mặt sông nổi đầy bọt nước, rác rến, củi, gỗ trôi về, tấp vào chân đập dâng An Trạch.
Theo Đài khí tượng thủy văn khu vực Trung Trung Bộ, mực nước đo được trên sông Vu Gia tại Ái Nghĩa (Quảng Nam) vào lúc 19 giờ tối 14-5 là 2,49m và lúc 7 giờ sáng ngày 15-5 là 2,73m, nghĩa là mực nước sông chỉ cao hơn 25cm so với trước khi Nhà máy Thủy điện A Vương xả nước.
Điều đáng nói là theo quan sát của chúng tôi, hiện đập tạm chặn sông Quảng Huế nhằm ngăn nước sông Vu Gia đổ về sông Thu Bồn và việc nạo vét lòng sông Vu Gia vẫn chưa được triển khai thi công. Một lượng nước khá lớn do Nhà máy Thủy điện A Vương xả về sông Vu Gia vẫn “hồn nhiên” chảy qua sông Quảng Huế về sông Thu Bồn, trong khi Nhà máy Thủy điện Đắk Mi 4 chỉ xả nước phát điện về sông Thu Bồn, không trả nước về lại sông Vu Gia một giọt nào.
Ông Phạm Tác, Trưởng phòng Quản lý nước và công trình, Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Đà Nẵng cho hay: “Các trạm bơm Bích Bắc, An Trạch, Tuý Loan và hồ chứa Đồng Nghệ, Hoà Trung đã được huy động bơm nước cho các địa phương từ tuần trước và đã đổ ải được khoảng 400/2.000ha sản xuất vụ hè thu.
Hiện mực nước ở hồ Đồng Nghệ là 30,75m (thấp hơn ngưỡng tràn 2,55m), hồ Hoà Trung là 33,51m (thấp hơn ngưỡng tràn 7,49m) và ở đập dâng Hà Thanh, An Trạch đều xấp xỉ hoặc cao hơn cao trình thiết kế. Lượng nước này đủ phục vụ đổ ải, gieo sạ vụ hè thu.”
Hoàng Hiệp
