Với đa số phiếu tán thành, sáng 20-6, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2011.
Theo Nghị quyết này, Quốc hội giao Chính phủ kiểm điểm trách nhiệm, xử lý nghiêm, kịp thời các sai phạm trong quản lý, điều hành ngân sách và báo cáo kết quả với Quốc hội khi trình báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2012.
Trước đó, Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban tài chính, ngân sách Phùng Quốc Hiển trình bày Báo cáo tiếp thu,giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2011.
Theo báo cáo này, có ý kiến cho rằng, trong năm 2011, công tác xây dựng dự toán chưa sát với thực tế, phân bổ và giao dự toán chậm, vốn đầu tư bố trí dàn trải, giải ngân chậm, nợ đọng khối lượng XDCB lớn.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng: Nhìn chung, công tác xây dựng dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2011 đã có tiến bộ so với những năm trước đây, chất lượng dự toán từng bước được nâng cao.
Tuy nhiên, đúng như ý kiến đại biểu, việc thu NSNN tăng cao so với dự toán thể hiện công tác xây dựng dự toán còn những hạn chế nhất định, ảnh hưởng tới điều hành NSNN.
Công tác lập dự toán thu chưa sát thực tế có nguyên nhân khách quan là do biến động khó lường của kinh tế trong nước và khu vực, nhất là do giá cả, nhưng cũng có nguyên nhân chủ quan là công tác dự báo, phân tích các nguồn lực thu NSNN, xác định nhiệm vụ chi còn hạn chế dẫn đến lập dự toán chưa sát.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng công nhận tình trạng phân bổ và giao dự toán chậm, giao không hết dự toán chi ngay từ đầu năm vẫn xảy ra ở một số bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là trong việc phân bổ, giao kế hoạch vốn cho các chương trình mục tiêu quốc gia.
Bên cạnh nguyên nhân chủ quan thì cũng có nguyên nhân khách quan do năm 2011 là năm đầu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015, việc xác định danh mục dự án, công trình, đối tượng phân bổ cần có thời gian nên cũng làm công tác phân bổ, giao dự toán ngân sách bị chậm.
Qua kết quả thanh tra, kiểm toán và giám sát về NSNN năm 2011 cũng cho thấy, tình trạng phân bổ vốn đầu tư dàn trải, quyết định dự án không đảm bảo cân đối đủ nguồn vốn, bố trí vốn đầu tư chưa đúng nguồn, giải ngân chậm, nợ đọng khối lượng hoàn thành lớn... vẫn diễn ra. Quốc hội, Chính phủ đã có Nghị quyết đưa ra nhiều giải pháp và đã từng bước khắc phục tình trạng này.
Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 1792/TT-TTg ngày 15/10/2011 với nhiều giải pháp hữu hiệu tăng cường quản lý đầu tư xây dựng, xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản, thực hiện phân bổ vốn đầu tư trung hạn trong sử dụng vốn trái phiếu chính phủ, phân cấp thẩm quyền quyết định đầu tư, tạo điều kiện cho các bộ, ngành, địa phương, đơn vị chủ động, linh hoạt hơn trong quản lý và sử dụng vốn. Tuy nhiên, để thực hiện mục tiêu tái cơ cấu đầu tư công cần có thời gian nhất định mới có thể xử lý hết các tồn tại từ nhiều năm qua.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương nghiêm túc rút kinh nghiệm, xây dựng dự toán thu, chi NSNN có chất lượng hơn, phân giao dự toán kịp thời theo quy định, nhanh chóng khắc phục những hạn chế trong quản lý đầu tư xây dựng.
Có ý kiến cho rằng, số chi chuyển nguồn lớn, có xu hướng gia tăng làm giảm hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, ý kiến đại biểu là hoàn toàn xác đáng, chi chuyển nguồn từ năm 2011 sang năm 2012 là 246.690 tỷ đồng, chiếm 23,9% tổng chi NSNN và tiếp tục tăng cao so với các năm trước, số chi chuyển nguồn do triển khai chậm năm 2011 tuy có giảm về số tương đối so với tổng chi NSNN nhưng vẫn tăng về số tuyệt đối.
Mặc dù chi chuyển nguồn được thực hiện theo quy định của Luật NSNN, song chi chuyển nguồn lớn và tăng cao trong điều kiện NSNN vẫn bội chi, phải đi vay để bù đắp thể hiện hiệu quả sử dụng NSNN còn chưa cao.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tăng cường công tác quản lý, điều hành NSNN để giảm dần tình trạng chi chuyển nguồn lớn, nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN, tiếp tục nghiên cứu và sớm trình Quốc hội sửa đổi Luật NSNN để khắc phục tồn tại trên.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo rà soát và thực hiện nghiêm túc các kiến nghị hợp lý của Kiểm toán Nhà nước. Đồng thời, Kiểm toán nhà nước cần nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật./.
